ABD merkezli ekonomi ağırlıklı haberi sitesi Bloomberg, Türkiye’nin yüksek enflasyona karşı başlattığı programı, “Türk zabıtası markette diş macunu kontrolü yaparak enflasyonla mücadele ediyor…” başlıklı haberle duyurdu.
“Bazı dükkanlarda son iki haftada yumurtanın fiyatı yüzde 22, tuvalet kağıdının fiyatı yüzde 25 arttı.” denilen haberde, Türkiye çapında zabıtanın kedi fare oyunu oynadığı belirtildi.
CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN ZABITAYI GÖREVE ÇAĞIRMIŞTI
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, geçen hafta iş dünyasını stokçular ve alışılmadık fiyatlar konusunda uyarmış ve zabıtaları göreve çağırmıştı.
Bu hafta başında ise önce Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Enflasyonla Topyekun Mücadele Programı açıkladı ve marketlerdeki 50 üründe yüzde 10 indirim uygulanacağını duyurdu.
Ardından İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, valilere talimat yazarak, stokçulara ve fahiş fiyat uygulayan işyeri sahiplerine ceza kesilmesini istedi. Bu gelişmeler üzerine market, pazar ve işyerlerinde Zabıta denetimleri başladı.
TÜRK ZABITASI ENFLASYONLA SAVAŞIN ÖN CEPHESİNDE
Bloomberg sitesi, sahaya inerek Türkiye’de yaşananları takipçilerine aktardı. Zabıta memurlarının süper marketlere baskın düzenleyip fiyat kontrolü yapması ve müşteriyi kazıkladığından şüphelendikleri esnafı uyarmalarına dair tanıklıkları nakleden site, “Her ne kadar Merkez Bankası’nın yapabileceklerine kadir olmasa da, Türk zabıtası, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın fiyat artışlarının bastırılması için üst üste yaptığı çağrıların ardından, enflasyonla savaşın ön cephesinde.” yorumunu yaptı.
ALTIN DEĞERİNDE DETERJAN TABLETİ
Habere göre, Erdoğan liderliğindeki AKP’nin kalelerinden Güngören’de pazar sabahı denetime çıkan zabıta memurlarından Ahmet Ergal, “Fiyatları yazar kasadaki fiyatlarla karşılaştırıyoruz. Ürünlerin ağırlıklarını da kontrol ediyoruz. Her gün birkaç dükkana gidiyoruz.” bilgisini paylaştı.
Aynı ekipten bir diğer memur ise bulaşık makinesi için 120’li deterjan tableti paketini elinde sallayarak “Altın mı bulduk, ne!” diye bağırdı. Zira fiyatı, asgari ücretin yüzde 6’sına denk gelen 105 liraydı.
BAZI TÜKETİCİLER İKNA OLMUŞ DEĞİL
Ankara’da alışverişe çıkan Sabri Ergin isimli tüketici “Marketler değil, Türkiye’nin topyekün gidişatı yüzünden fiyatlar artıyor. Bu denetimler hiçbir şeyi çözmez.” görüşündeydi.
POLİTİKACILARDAKİ UMUTSUZLUĞUN YANSIMASI
“Liranın bu yıl yüzde 38 değer kaybetmesiyle fiyatlar altüst olur ve enflasyon eylülde yüzde 25’i görerek son 15 yılın en yüksek oranına ulaşırken, üretici fiyatları bu oranın iki katı düzeyde arttı.” hatırlatması yapan Bloomberg, zabıta denetimi gibi önlemlerin, ‘politika yapıcılardaki giderek artan umutsuzluğun yansıması’ olduğu yorumunu getirdi.
‘Erdoğan korkusundan Merkez Bankası’nın yeniden yüksek faiz artırımına gidemediğini, politika yapıcılar için geriye zabıtanın neler yapabileceğini izlemek kaldığını’ kaydeden Bloomberg, İyi Parti lideri Meral Akşener’in şu sözlerini de aktardı:
“ERDOĞAN’I DA ZABITAYA MI ŞİKAYET EDELİM?”
“Dünya 4D yazıcıları, nesnelerin internetini, sanal gerçekliği konuşurken, ekonomiyi zabıtayla idare edebileceğini düşünmen, Türkiye için zuldür. Yılın bitmesine daha üç ay var. Tüketici enflasyonu yüzde 24,5’i, üretici enflasyonu yüzde 46’yı buldu. Sayın Erdoğan, şimdi ne yapalım? Seni, belediye zabıtasına mı şikayet edelim?”
DEVLETİN PİYASAYA MÜDAHALELERİ
Elde acı ilaç niteliğinde olmayan çok az çözüm kaldığını, bu yüzden yetkililerin piyasaya müdahalelere giderek daha çok başvurduğunu belirten Bloomberg, türev kullanımına kısıtlama, bankalardan konut kredisi faizini piyasanın aşağısına çekme talebi, satış ve kiralamalarda döviz kullanılmasının yasaklanması, ekmekte fiyat artışlarının engellenmesi, sermaye kaynağı yaratmak için kamu bankalarının tahvil satışının İşsizlik Fonu’na yapılması gibi örnekleri sıraladı.
Ticaret Bakanlığı’nın yaklaşık 4 bin firmada toplam 69 bin 200 ürünü denetlediğine ve 114 firmadan fahiş fiyatlarla ilgili savunma yazıları talep ettiğine dikkat çekti.
SADECE HESAP GÜNÜNÜ GECİKTİRİR
Ancak Bloomberg, Merkez Bankası’nın faizleri çok yükseltmek için fazla uzun süre beklediği eleştirilerinin ardından, ‘bu önlemler vasıtasıyla ekonominin mikro yönetiminin, sadece Türkiye’nin hesap verme gününü geciktirmeye yarayacağı’ değerlendirmesini yaptı. (IPA)
