EMİNE EROĞLU
Onlar âlî bir devletin yenilmişliklerini kabullenemeyen çocuklarıydı. Geçmişle kültür ve medeniyet anlamında bir bağları yoktu gerçi, ama yabani bir sürgün de olsalar o kökten besleniyorlardı nihayetinde. Yıllarca askerî vesayet altında preslenmişler, merkezden uzak tutulmuş, yer altına itilmişlerdi. Nasıl inanacakları bile onlara devlet eliyle dikte ettirilmiş, istihbaratla denetlenmişti.
Dinin ruhuna nüfuz edemedikleri için radikalleştiler.
Bir kimlik inşa edebilmek için “öteki”ne ihtiyaç duydular. Yahudi düşmanlığından, Batı aleyhtarlığından beslendiler. Öykülerini Ayasofya ile özdeşleştiriyorlardı. Onu özgür kılabilirlerse kendileri de özgürleşeceklerdi. Cami önlerinde “Ya Allah bismillah Allahu ekber!” sloganları atarak yıllarca sıranın kendilerine gelmesini beklediler. Kemalistlerden, ateistlerden, Alevîlerden, monşerlerden; velhasıl kendilerine benzemeyenlerden bilumum nefret ettiler. Ezanı Türkçe okutanlardan, camileri ahıra çevirenlerden, tesettüre hakaret edenlerden rövanş alabilmek için fırsat kolladılar. İntikam duygularını diri tutacak bolca malzeme vardı nasıl olsa. İtinayla “büyük görev”e hazırlandılar.
Hiç okumadıkları kitapları ellerinde sallayıp, hiç tanımadıkları âlimlerin isimleriyle oy topladılar.
Ve sonunda, biriktirdikleri mağduriyetleri dimağların üzerine boca ederek kendileri gibi ezilmiş bir halkı “dini yücelttiklerine” ikna ettiler.
Gücü ve iktidarı ele geçirince ne pahasına olursa olsun bir daha bırakmamak üzere ona yapıştılar…
Hukuk, ahlâkın asgarisidir
“Anadolu’nun kurtuluş savaşı, ruh cephesinde henüz yapılmamıştır.” diyordu Nurettin Topçu. “Bizim halkımızın belden yukarı namus anlayışı yoktur. Namus, sözünde durmaktır hâlbuki. Hür ve kuvvetli olan insan, yırtıcı olan değil, yaratıcı olan insandır. Kin ve din birleşmez. Hukuk ahlakın asgarisidir.”
Kurtuluş savaşını ruh cephesinde kazanamamış bir halkı “idare etmek” onlar için kolaydı. Belden yukarı çıkmayan bir namus anlayışı her türlü haramiliğe izin veriyordu. Namazın, orucun farz olduğu biliniyor, ama gönülden kibri, hasedi, hırsı bertaraf etmenin farz olduğu bilinmiyordu. Cürümler Müslüman kimliği altında rahatça gizleniyor, zulümler kitlelere medya üzerinden ezberletilen basit cümlelerle tevil ediliyordu.
Eşleri başörtülüydü nasıl olsa. İçki içmedikleri ve Cuma’ya gittikleri sürece yaptıkları onlara zarar vermezdi. Harp hile değil miydi şunun şurasında. Kendilerinden isteneni fazlasıyla ortaya koydukları için fecaatlerine ödül bile bekleyebilirlerdi.
Onlar buğdaysa herkes saman, onlar yahşi ise herkes yamandı. Burs verenleri, okul açanları, hicret edenleri, haram lokma yemeyenleri tehdit olarak gördü/gösterdiler. Karanlık içinde boğulurken aydınlatmayı, kurtulmadan kurtarıcı olmayı, muhtac-ı geda iken himmet etmeyi vaat ettiler.
Hiçbir konuda yalnız kalmadılar. Meğer “yaratıcı olamadığı için yırtıcı” olan “yerli” halkımız bu günleri nasıl hasretle beklemişti! Bel’am ibni Baura’yı aratmayan âlimlerimiz, Kârun’la yarışan zenginlerimiz vardı. Devlet adamlarımız kıyıcılıkta Haccac’la boy ölçüşebilir, hâkimlerimiz ataları Kadı Karakuş’un canına rahmet okutturabilirdi.
Utancı kaldırdıkları için garabetlerini örtecek perdeye de ihtiyaç duymaz oldular. Çoluk çocuğu aç kurtların önüne attı, külhanbeyliğini rayiç bir meslek haline getirdiler.
Yapılabilirliklerin bütün sınırlarını zorladılar.
Ne kaybettiklerini bilmedikleri için kayıplarını hep kazanç hanesine yazdılar.
Değil mi ki, neyi yitirdiğini anlayabilmen, kaybettiğin şeyi bir değer olarak tanımlayabilmenle mümkündür. Namusu belden yukarı çıkaramadıkları için “ahlak”ı da, ahlaksızlığı da tanımlayamadılar. Kinle dini bir gördükleri için hem dinlerini feda ettiler hem de kontrol edemedikleri öfkelerinin zebunu oldular. Dövdüklerinden özür, sövdüklerinden iltifat beklediler.
Kazanmak ve kaybetmek
“Kazanmak” onlar için sihirli kelimeydi. Seçimleri kazanınca her şeyi onunla birlikte kazandıklarını sanmışlardı. Zafer üzerine zafer zannettikleri şey yıkım üzerine yıkımdı. Rahmetten kovulduklarını bile görmediler de rahmeti kendi varlıklarının gereği sandılar. Halkın teveccühünü Allah’ın rızası ile tevil ettiler. Üzüm suyu ile değil, güçle sarhoş olup dünyevilikle vuruldular.
Mekânları genişledikçe yürekleri daraldı. Korkuları arttıkça yüzleri asıldı. Yalan söyledikçe çirkinleştiler.
Başörtüsü mücadelesini kazandılar, ama tesettürü kaybettiler.
Düşman kazandılar, ama dostlarını kaybettiler. Para kazandılar, ama insanlık onurunu kaybettiler. Makam kazandılar, ama ahlaklarını kaybettiler. Dünyayı kazandılar, ama ya ahireti…
Kaybedecekleri bir şey kalmadığında kendilerini de kaybettiler.
İyiliği yok edip kötülüğü yaydıkça canavarlaşıp fantastik kahramanlara dönüştüler.
Küfürle iman arasında çok ince, kıl gibi bir mesafede kayboldular.
Günahının mesuliyetini taşımayan bütün serkeşler gibi aşağıların aşağısına yuvarlandılar.
Hallerini en iyi tanımlayan kelime “hüsran” oldu.
Yıllardan 2016, aylardan Mayıs’tı.
Kendi sergüzeştlerini “kursakta kalan heveslerin tarihi” ya da “ruh cephesinde kaybedilen kurtuluş savaşı tarihi” olarak yazdırdılar.
