MEHMET DİNÇ, STRAZBURG
Avrupa Konseyi yerel yöneticiler kongresinde Türkiye yerel yönetimleri ile ilgili rapor oy çokluğu ile kabul edildi. Raportör Andreas Knape 99’dan beri 50 defa Türkiye’ye gittiğini ilk defa bu kadar kötü gördüğünü söyledi. Raporda yerel yönetimlere atanan kayyımların derhal geri çekilmesi istenirken, terör kanunun gözden geçirilmesi için tekrar çağrı yapıldı.
Türkiye’deki belediye başkanları ve meclis üyelerinin gözaltı ve tutukluluklarına ilişkin rapor Avrupa konseyi yerel yöneticiler meclisinde oy çokluğuyla kabul edildi. Eş raportörler İsveçli raportör Andres Knape ve Hollandalı Leen Veerbek Türkiye’ye ziyaretlerinin ardından raporu genel kurula getirdi. Genel kuruldaki tartışmanın ardından yapılan oylamada, rapor oy çokluğuyla kabul edildi. AKP’li belediye başkanının Gülen hareketini “Terör örgütü” olarak raporda yerelması için gösterdiği çaba meclis genel kurulda kabul görmedi. Gaye Doğanoğlu’nun verdiği tüm değişiklik önergeleri reddedildi.
Raporda belediyelere atanan kayyımların derhal görevi bırakıp tekrar seçilmişlere devretmesi yer alıyor. Kayyımların görevlerini teslim etmeleri konusunda baskı yapması için Avrupa Konseyi bakanlar kuruluna çağrı yer alıyor. Ayrıca tutuklama usulünün Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS) ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) içtihatlarına uygun olması gerektiğinin altını çiziliyor.
Terör kanununun değişmesi için bir çağrıda yerel yöneticiler kongresinden
Türk yasalarında yer alan terör kanunun Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve AİHM içtihatlarına uygun hale getirilmesi konusunda daha önce Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi, Avrupa Parlamentosu ve anayasal konulardaki en prestijli kurum olan Venedik Komisyonu defalarca rapor yayınladı ve çağrıda bulundu. Fakat Türk hükümeti bu kanunu, muhalifleri bastırmak için bir balyoz gibi kullanarak sindirmeye devam ediyor. Avrupa Konseyi yerel yöneticiler kongresi de TCK’da yer alan terör maddesinin gözden geçirilmesi talebini yineledi.
Ayrıca Avrupa İnsan Hakları Komiseri Nils Muiznieks ve Venedik komisyonu, Türkiye ziyaretlerinden sonra, seçilmiş belediye başkanlarının yerine kayyım atanması ile ilgili 674 No’lu KHK’nın anayasaya aykırı olduğuna ilişkin görüşüne atıfta bulunuyor.
Türkiye’de en az 50 kere gittim ilk defa bu kadar kötü bir durumda
Raportör Andreas Knape 1999 yılından beri Türkiye’ye en az 50 kere gittiğini fakat ilk defa ülkedeki durumu bu kadar vahim olarak gördüğünü söyledi. Knape “Türkiye 90’lı yıllara geri döndü. Buradaki Türk heyetine sesleniyorum; Ümit ederim bizimle el ele çalışarak tekrar demokrasi günlerine geri döneriz. Türkiye’de 91 belediye başkanı ve eş başkanı cezaevinde, halk tarafından seçilmiş 82 belediyeye kayyım atandı, bu durum 82 belediyede yerel demokrasinin işlemediği gösteriyor. Avrupa konseyinin daha önce hiç görmediği bir durum. Seçilmiş insanlar terör kapsamında tutuklanıyor. Henüz haklarında iddianame dahi olmadan belediye başkanları cezaevinde tutuluyor” ifadelerini kullandı.
Kayyımlar Anayasaya aykırı geri çekilmeli, görevi seçilmişlere devretmeli
Eş-raportör Leendert Verbeek ise, tutuklamaların ve kayyımların AİHS maddeleri ve AİHM içtihatlarına aykırı olduğunu söyledi. OHAL geçici olmalı, seçilmişlerin yerine kayyımların atanması, belediye kanunlarının iptali anlamına geliyor. Kayyımlar noktasında ikna olmadık. Türk yasaları yeterli hükümlere sahip, fakat kayyımlar, belediye meclislerini iptal ediyor bu da demokrasinin olmadığı anlamına geliyor. Kayyımların olduğu belediyelerde kamu hizmetlerinin geriye gittiğini gözlemledik. Bir büyük şehirde kadın şoförler işten çıkarıldı. Durum alarm verici seviyeye ulaştı. Türkiye kendi anayasasını ihlal ediyor. Kayyımlar geri çekilmeli görevi tekrar seçilmişlere bırakmalı. Ayrıca terörle ilgili yasanın değişmesi noktasında bir kez daha çağrıda bulunuyoruz” ifadelerini kullandı. Ayrıca adil yargılama, insan hakları, demokrasi ve hukukun üstünlüğüne tekrar hatırlatmada bulundu.
Oturumda söz alan Jean Louis Testud ise Türkiye’de işkenceler var, basın özgürlüğü ihlal ediliyor, kadın hakları yok ediliyor açıkçası Türkiye kırmızı çizgiyi aştı i fidelerini kullandı.
Türkiye’de yargı kalmadı bu insanlar ne zaman yargılanacak?
Fransa sözcüsü Francis Lec ise oturumda yer alan AKP, CHP ve MHP’li belediye başkanlarına seslenerek “Türk meslektaşlara sesleniyorum, arkadaşlarınız hapiste, belki bir kaç hafta sonra bu tehdit size gelecek o zaman sizin de yanında olacağız. Türkiye imajı çok iyi bu imaja halel getirmeyin. Bunu genç nesillerin tehlikeye gireceği şekilde yapmayın. Türkiye’de yasalara saygı duyulmuyor, yargılanmadan hapiste tutulan, gazeteci, hakim, belediye başkanı, memurlar var. Türkiye’de yargı kalmadı, bu insanlar kim tarafından ne zaman yargılanacak” ifadelerini kullandı.
Gaye Doğanoğlu’nun ‘fetö’ talebi kabul görmedi
Antalya Konyaaltı Belediye Başkanı Gaye Doğanoğlu, yerel yöneticiler kongresinde yerel yönetimler konusunda tartışma sırasında yerel yönetimlerle ilgili rapor oylanırken raporun içine 15 Temmuz darbe girişimini “Feto/Pdy” ifadesi yer almasını istedi. Raportör ise konu ile alakasının olmadığı söyleyerek reddetti ,ardında genel kurulda yapılan oylama ile Gaye Doğanoğlu’nun değişik önergesi reddedildi. Rapora 12 tane daha değişiklik önergesi veren Gaye Doğanoğlu’nun tüm önerileri genel kurulda reddedildi. AB istihbarat raporu, Almanya, İngiltere, Hollanda ve ABD gibi ülkelerinin istihbarat birimleri “Darbenin arkasında Gülen yok” raporları yayınlamasına rağmen, AKP yetkililerin ısrarla Gülen hareketine yıkma çabası artık Avrupa’da dikkate alınmıyor.
Gaye Doğanoğlu’nun verdiği değişiklik önergeleri içinde, “OHAL’in gerekli olduğu, raporda yer alan Avrupa işkenceyi önleme komitesinin Türkiye tekrar ziyaret çağırısının çıkarılması istedi. Terör tanımının değiştirilmesi yönündeki çağrısının çıkarılmasını istedi. Ayrıca Türkiye’de hukuk üstünlüğü hakim olduğunu söyleyerek Türkiye’deki gelişmeleri göstermek için vekilleri Antalya’ya davet etti. (TR724)
