15 Temmuz sonrası ülkeyi fiili olarak OHAL kapsamında çıkarılan Kanun Hükmünde Kararnameler (KHK) ile yöneten Erdoğan rejimi ve AKP Hükümeti’nin yasama konusundaki 13 aylık bilançosu çıkarıldı. Avukatmektuplari.com isimli internet sitesinde yayınlanan detaylı araştırmada TBMM’nin bir yılda 18 tane kanun çıkardığı, bunun da TBMM tamamen kapanmadığı anlatmak için göstermelik yasal düzenlemeler olduğu belirtildi. “Darbe bastırıldı ama Meclis ortadan kaldırıldı” başlıklı makalede, “Yine bu dönemde Cumhurbaşkanı başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu tarafından 28 OHAL KHK’sı çıkarıldı. Bunların 26 tanesinde, kanun veya KHK’larda değişiklik yapan hükümler yer almakta. Bunlar toplam 1048 maddelik yasama işlemi içermekte. Bu maddelerle 156 kanunda 380 kez ve 22 KHK’da 59 kez olmak üzere toplam 439 kez mevzuat değişikliği yapılmış.” ifadesi kullanıldı.
Çalışmada şu önemli tespit de yapıldı: “Karşımıza çıkan resime göre, Bakanlar Kurulu, TBMM’nin yerine geçerek adeta yasama organı gibi çalışmış, OHAL ile ilgisi olsun ya da olmasın dilediği kanunda dilediği kadar değişiklik yapmış. Bu şartlar altında, Erdoğan Rejimi’nde milletvekillerine ihtiyaç olmadığını da anlayabiliyoruz.”
İlk 5 KHK dışında hiçbiri TBMM onayına gönderilmedi
“Ayrıca bu 26 KHK’dan ilk beşi TBMM’ye onaya gönderilip Kanun haline getirilmişken, takip eden 21 OHAL KHK’sı Meclise hiç gönderilmedi. AYM’nin, mahkemenin 50 yıllık içtihadlarını yok sayan ve işlevini inkar eden “ben OHAL KHK’larını denetleyemem” kararından sonra, OHAL KHK’larını TBMM’ye sevk edip kanun haline getirme yükünden kurtulan hükümet, KHK’ların kanunlaştıktan sonra Anayasa Yargısı denetime tabi tutulmasını da engellemiş oluyor.”
TBMM fiili olarak çalıştırılmıyor,1 yıldır TCK 311’deki suç işleniyor
“Darbe davalarında sanıklara yüklenen suçlardan birisi de TCK m. 311’de düzenlenen “Yasama organına karşı suç” başlıklı eylem. İlgili kanun maddesinde tarif edilen suç; “Cebir ve şiddet kullanarak Türkiye Büyük Millet Meclisini ortadan kaldırmaya veya Türkiye Büyük Millet Meclisinin görevlerini kısmen veya tamamen yapmasını engellemeye teşebbüs etmek” ve öngörülen ceza ise; “ağırlaştırılmış müebbet hapis”.
“Darbeciler TBMM’yi “Cebir ve şiddet kullanarak Türkiye Büyük Millet Meclisini ortadan kaldırma” eyleminde bulundular ama başarılı olamadılar. Lakin 22 Temmuz 2016’da yürürlüğe giren OHAL Rejimi altında, “Türkiye Büyük Millet Meclisinin görevlerini kısmen veya tamamen yapmasını engelleme” fiili temadi eder şekilde işlenmekte.”
15 Temmuz’dan sonra bir yılın kıyaslaması
İşte o makale;
Darbe bastırıldı ama Meclis ortadan kaldırıldı
22 Temmuz 2016 tarihinde ilan edilen Olağanüstü Hal ve 16 Nisan 2017 tarihli Anayasa değişikliği ile inşa edilen Yeni Türkiye’de, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin yetkilerinin gasp edilip edilmediği, yasama organının sembolik hale getirilip getirilmediği tartışmasının sıkça gündeme geldiği söylenebilir. Genellikle soyut düzlemde tartışılan bu konuyu, somut verilerle değerlendirmenin daha doğru olacağı düşüncesiyle biraz araştırma yapma gereği duydum. Aşağıda yer alan rakamlar, mukayeseler içeren detaylı bilgilerle, bu tartışmayı zenginleştirmek ve yeniden yeni bir çerçevede gündeme getirmek istedim.
1) OHAL’ın ilan edildiği 22.07.2016’dan bugüne (05.09.2017) TBMM’de aşağıda maddeler halinde tasnifi yapılan 301 adet kanun yapılarak Resmi Gazete’de yayımlanmış.
2) Bu 301 kanundan 275 tanesi Uluslararası Anlaşmaların Uygun Bulunmasına Dair Onay Kanunu mahiyetinde. Bu konuda örnek bir Kanun metni aşağıda yer alıyor. Bu düzenlemenin uluslararası hukuk gereğince KHK ile yapılması mümkün olmadığından Erdogan Rejimi, bu düzenlemeleri TBMM eliyle yapmaktan başka seçeneğe sahip değil. Bu 275 (uygun bulma) kanunu karşılaştırmada dikkate almayacağım.
3) Geri kalan karşılaştırmaya esas alacağım 26 kanundan;
a) 2 tanesi Bütçe Kanunu (2015 Yılı Kesin Hesap Kanunu ve 2017 Yılı Bütçe Kanunu),
b) 1 tanesi de 2017 Anayasa Değişikliği Kanunu (Bütçe Kanunlarının ve Anayasa değişikliklerinin KHK ile yapılması mümkün değildir),
c) 5 tanesi OHAL ilanından sonra çıkarılan bazı KHK’ların uygun bulunmasına dair Kanun. KHK’nın onaylanmasına dair düzenlemenin de KHK ile yapılması zaten olanaksız.
4) Geriye 18 tane kanun kalıyor. Anayasa Mahkemesi’nin verdiği ruhsatla, yukarıda saydığımız hususlar (bütçe kanunu, anayasa değişikliği ve uluslararası anlaşmalarının onaylanması) hariç her konuda KHK çıkarma yetkisine kavuşan Erdoğan Rejimi, 1 yıldan fazla sürede TBMM’den sadece 18 tane kanun çıkararak sanki yasama organının büsbütün kapanmadığını göstermek istemiş. Bu kanunlar da şu şekilde:
6735 s. Uluslararası İşgücü Kanunu: 29 maddeden oluşuyor,
6736 s. Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanun: 14 maddeden oluşuyor,
6740 s. Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun: 4 maddeden oluşuyor, 1 kanunda değişiklik yapıyor,
6741 s. Türkiye Varlık Fonu Yönetimi Anonim Şirketinin Kurulması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun: 13 maddeden oluşuyor,
6745 s. Yatırımların Proje Bazında Desteklenmesi ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun: 82 maddeden oluşuyor, 35 kanunda ve 5 KHK’da değişiklik yapıyor,
6750 s. Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu: 21 maddeden oluşuyor, 1 kanunda değişiklik yapıyor,
6752 s. Ankara İli Kazan İlçesinin Adının Kahramankazan Olarak Değiştirilmesine ve Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hak. Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun: 4 maddeden oluşuyor, 1 kanunda değişiklik yapıyor,
6753 s. Gelir Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun: 3 maddeden oluşuyor, 1 kanunda değişiklik yapıyor,
6754 s. Bilirkişilik Kanunu: 56 maddeden oluşuyor, 11 kanunda ve 1 KHK’da değişiklik yapıyor,
6761 s. Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hak. Kanun: 14 maddeden oluşuyor, 9 kanunda değişiklik yapıyor,
6763 s. Ceza Muhakemesi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun: 48 maddeden oluşuyor, 12 kanunda ve 1 KHK’da değişiklik yapıyor,
6764 s. Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hak. Kanun Hükmünde Kararname ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun: 76 maddeden oluşuyor, 13 kanunda ve 2 KHK’da değişiklik yapıyor,
6769 s. Sınai Mülkiyet Kanunu: 193 maddeden oluşuyor, 7 kanunda ve 4 KHK’da değişiklik yapıyor,
6770 s. Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun: 40 maddeden oluşuyor, 19 kanunda ve 2 KHK’da değişiklik yapıyor,
6772 s. Serbest Bölgeler Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun: 15 maddeden oluşuyor, 3 kanunda değişiklik yapıyor,
7020 s. Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda ve Bir Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun: 22 maddeden oluşuyor, 9 kanunda ve 1 KHK’da değişiklik yapıyor,
7033 s. Sanayinin Geliştirilmesi ve Üretimin Desteklenmesi Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun: 90 maddeden oluşuyor, 27 kanunda ve 6 KHK’da değişiklik yapıyor,
7035 s. Bölge Adliye ve Bölge İdare Mahkemelerinin İşleyişinde Ortaya Çıkan Sorunların Giderilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun: 35 maddeden oluşuyor, 7 kanunda değişiklik yapıyor.
5) Bu 18 kanunla, TBMM’de 749 maddelik yasama faaliyeti yapılmış. Bu 749 madde ile 103 Kanun’da 155 kez ve 14 KHK’da 22 kez olmak üzere toplam 177 kez mevzuatta değişiklik yapılmış. 177 değişikliğin listesi aşağıda yer alıyor (Liste-1).
6) Buna karşılık aynı dönemde, Cumhurbaşkanı başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu tarafından 28 OHAL KHK’sı çıkarılmış.
7) 28 OHAL KHK’sından 12 tanesi ihraç, 8 tanesi özel hukuk tüzel kişilerinin kapatılmasına dair hükümler içeriyor. Yine bu 28 OHAL KHK’sından 26 tanesinde, kanun veya KHK’larda değişiklik yapan hükümler yer almakta. Bu KHK’lar da şu şekilde:
667 s. KHK: 12 maddeden oluşuyor, 13 kanunda değişiklik yapıyor,
668 s. KHK: 40 maddeden oluşuyor, 10 kanunda ve 2 KHK’da değişiklik yapıyor,
669 s. KHK: 115 maddeden oluşuyor, 14 kanunda değişiklik yapıyor,
670 s. KHK: 12 maddeden oluşuyor, 1 kanunda ve 4 KHK’da değişiklik yapıyor,
671 s. KHK; 35 maddeden oluşuyor, 18 kanunda ve 1 KHK’da değişiklik yapıyor,
673 s. KHK: 12 maddeden oluşuyor, 4 kanunda ve 2 KHK’da değişiklik yapıyor,
674 s. KHK: 53 maddeden oluşuyor, 25 kanunda ve 2 KHK’da değişiklik yapıyor,
675 s. KHK: 19 maddeden oluşuyor, 8 kanunda ve 7 KHK’da değişiklik yapıyor,
676 s. KHK: 92 maddeden oluşuyor, 32 kanunda ve 7 KHK’da değişiklik yapıyor,
677 s. KHK: 10 maddeden oluşuyor, 4 kanunda ve 2 KHK’da değişiklik yapıyor,
678 s. KHK: 39 maddeden oluşuyor, 29 kanunda ve 2 KHK’da değişiklik yapıyor,
679 s. KHK; 8 maddeden oluşuyor, 5 kanunda ve 6 KHK’da değişiklik yapıyor,
680 s. KHK: 87 maddeden oluşuyor, 42 kanunda ve 5 KHK’da değişiklik yapıyor,
681 s. KHK: 100 maddeden oluşuyor, 15 kanunda değişiklik yapıyor,
682 s. KHK: 39 maddeden oluşuyor, 8 kanunda değişiklik yapıyor,
683 s. KHK: 9 maddeden oluşuyor, 4 kanunda ve 1 KHK’da değişiklik yapıyor,
684 s. KHK: 13 maddeden oluşuyor, 11 kanunda değişiklik yapıyor,
685 s. KHK: 16 maddeden oluşuyor, 3 kanunda ve 2 KHK’da değişiklik yapıyor,
686 s. KHK: 6 maddeden oluşuyor, 2 kanunda değişiklik yapıyor,
687 s. KHK: 14 maddeden oluşuyor, 11 kanunda ve 2 KHK’da değişiklik yapıyor,
689 s. KHK: 7 maddeden oluşuyor, 2 kanunda ve 2 KHK’da değişiklik yapıyor,
690 s. KHK: 77 maddeden oluşuyor, 35 kanunda ve 3 KHK’da değişiklik yapıyor,
691 s. KHK: 14 maddeden oluşuyor, 11 kanunda ve 1 KHK’da değişiklik yapıyor,
692 s. KHK: 8 maddeden oluşuyor, 5 kanunda değişiklik yapıyor,
693 s. KHK: 6 maddeden oluşuyor, 1 KHK’da değişiklik yapıyor,
694 s. KHK: 205 maddeden oluşuyor, 68 kanunda ve 7 KHK’da değişiklik yapıyor.
8) 26 OHAL KHK’sı toplam 1048 maddelik yasama işlemi içermekte. Bu maddelerle 156 kanunda 380 kez ve 22 KHK’da 59 kez olmak üzere toplam 439 kez mevzuat değişikliği yapılmış. 439 değişikliğin listesi aşağıda yer alıyor (Liste-2).
9) Karşılaştırma yapmak için şöyle bir tablo daha anlamlı:
10) Bu verilerle TBMM’nin yetkilerinin gasp edilip edilmediği daha net ortaya çıkıyor. Karşımıza çıkan resime göre, Bakanlar Kurulu, TBMM’nin yerine geçerek adeta yasama organı gibi çalışmış, OHAL ile ilgisi olsun ya da olmasın dilediği kanunda dilediği kadar değişiklik yapmış. Bu şartlar altında, Erdoğan Rejimi’nde milletvekillerine ihtiyaç olmadığını da anlayabiliyoruz.
11) OHAL KHK’ları ile OHAL ilanına dair gerekçe ve sınırları ihlal eden, OHAL’in sona ermesinden sonraki dönemde etkili olacak, kalıcı düzenlemeler yapıldığı ulusal ve uluslararası kamuoyunda çokça gündem olmuştu. Malum, OHAL ilan edilme sebebi “darbe girişimi” idi. Ama OHAL KHK’sı ile düzenleme yapılan kanun ve KHK isimlerine bakılınca işin rengi daha net anlaşılıyor. Bazı kanunlar şu şekilde: Değerli Kağıtlar Kanunu, Taşıt Kanunu, Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hak. Kanun, Köy Kanunu, İcra İflas Kanunu, Muhtar Ödenek ve Sosyal Güvenlik Yasası, Uyuşturucu Maddelerinin Murakebesi Hakkında Kanun, Karayolları Trafik Kanunu, Madalya ve Nişanlar Kanunu, Katma Değer Vergisi Kanunu, İmar Kanunu, Kıyı Kanunu, Bankalar Kanunu, Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu, Kamu İhale Kanunu, Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanunu, Ziraat Bankası Kredilerinden Doğan Kefaletin Sona Erdirilmesi Hak. Kanun, Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu, At Yarışları Hakkında Kanun, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun, Orman Kanunu, Futbol ve Diğer Spor Müsabakalarında Bahis … Hakkında Kanun … Hepsi darbe ile ilgili değil mi?
12) Ayrıca bu 26 KHK’dan ilk beşi TBMM’ye onaya gönderilip Kanun haline getirilmişken, takip eden 21 OHAL KHK’sı Meclise hiç gönderilmedi. AYM’nin, mahkemenin 50 yıllık içtihadlarını yok sayan ve işlevini inkar eden “ben OHAL KHK’larını denetleyemem” kararından sonra, OHAL KHK’larını TBMM’ye sevk edip kanun haline getirme yükünden kurtulan hükümet, KHK’ların kanunlaştıktan sonra Anayasa Yargısı denetime tabi tutulmasını da engellemiş oluyor.
13) Darbe davalarında sanıklara yüklenen suçlardan birisi de TCK m. 311’de düzenlenen “Yasama organına karşı suç” başlıklı eylem. İlgili kanun maddesinde tarif edilen suç; “Cebir ve şiddet kullanarak Türkiye Büyük Millet Meclisini ortadan kaldırmaya veya Türkiye Büyük Millet Meclisinin görevlerini kısmen veya tamamen yapmasını engellemeye teşebbüs etmek” ve öngörülen ceza ise; “ağırlaştırılmış müebbet hapis”.
14) Darbeciler TBMM’yi “Cebir ve şiddet kullanarak Türkiye Büyük Millet Meclisini ortadan kaldırma” eyleminde bulundular ama başarılı olamadılar. Lakin 22 Temmuz 2016’da yürürlüğe giren OHAL Rejimi altında, “Türkiye Büyük Millet Meclisinin görevlerini kısmen veya tamamen yapmasını engelleme” fiili temadi eder şekilde işlenmekte.
*****
Liste-1: Kanunla değişiklik yapılmış Kanun ve KHK’lar (Bazılarında birden fazla kanunla değişiklik yapılmış, bu nedenle parantez içinde açıklama yer alıyor)
193 s. Gelir Vergisi Kanunu (2 ayrı Kanunla)
210 s. Değerli Kâğıtlar Kanunu
211 s. Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanunu
213 s. Vergi Usul Kanunu (2 ayrı Kanunla)
278 s. Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu Kurulması Hak. Kanun
351 s. Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu Kanunu
353 s. Askeri Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama Usulü Kanunu (2 ayrı Kanunla)
394 s. Hafta Tatili Hakkında Kanun
488 s. Damga Vergisi Kanunu (2 ayrı Kanunla)
492 s. Harçlar Kanunu (3 ayrı Kanunla)
657 s. Devlet Memurları Kanunu (3 ayrı Kanunla)
775 s. Gecekondu Kanunu
1163 s. Kooperatifler Kanunu
1211 s. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanunu (2 ayrı Kanunla)
1319 s. Emlak Vergisi Kanunu (3 ayrı Kanunla)
1416 s. Ecnebi Memleketlere Gönderilecek Talebe Hakkında Kanun
1447 s. Ticari İşletme Rehni Kanunu
1593 s. Umumi Hıfzıssıhha Kanunu
1602 s. Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kanunu
1632 s. Askerî Ceza Kanunu
1739 s. Millî Eğitim Temel Kanunu
2004 s. İcra ve İflas Kanunu (2 ayrı Kanunla)
2429 s. Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun
2464 s. Belediye Gelirleri Kanunu
2547 s. Yükseköğretim Kanunu (3 ayrı Kanunla)
2576 s. Bölge İdare Mahkemeleri, İdare … ve Vergi Mahk. Kuruluşu … Hak. Kanun
2577 s. İdari Yargılama Usulü Kanunu (2 ayrı Kanunla)
2659 s. Adlî Tıp Kurumu Kanunu
2802 s. Hâkimler ve Savcılar Kanunu
2809 s. Yükseköğretim Kurumları Teşkilatı Kanunu (3 ayrı Kanunla)
2828 s. Sosyal Hizmetler Kanunu
2863 s. Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu
2918 s. Karayolları Trafik Kanunu
2942 s. Kamulaştırma Kanunu (2 ayrı Kanunla)
2992 s. Adalet Bakanlığının Teşkilat … Hakkında Kanun
3065 s. Katma Değer Vergisi Kanunu (3 ayrı Kanunla)
3093 s. Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu Gelirleri Kanunu
3194 s. İmar Kanunu
3213 s. Maden Kanunu (3 ayrı Kanunla)
3218 s. Serbest Bölgeler Kanunu
3234 s. Orman Genel Müdürlüğü … Görevleri Hakkında … Kanun
3308 s. Mesleki Eğitim Kanunu (2 ayrı Kanunla)
3359 s. Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu
3621 s. Kıyı Kanunu
3624 s. Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme … Hak. Kanun
3795 s. Bazı Lise, Okul ve Fakülte Mezunlarına Unvan Verilmesi Hakkında Kanun
4046 s. Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun
4458 s. Gümrük Kanunu
4483 s. Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun
4490 s. Türk Uluslararası Gemi Sicili … Dair Kanun (2 ayrı Kanunla)
4562 s. Organize Sanayi Bölgeleri Kanun
4603 s. Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankası … Hakkında Kanun
4632 s. Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu (2 ayrı Kanunla)
4646 s. Doğal Gaz Piyasası Kanunu
4691 s. Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu
4703 s. Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması .. Dair Kanun
4706 s. Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değ. … Hakkında Kanun (3 ayrı Kanunla)
4708 s. Yapı Denetimi Hakkında Kanun
4734 s. Kamu İhale Kanunu (3 ayrı Kanunla)
4737 s. Endüstri Bölgeleri Kanunu
4749 s. Kamu Finansmanı ve Borç … Hakkında Kanun (2 ayrı Kanunla)
4760 s. Özel Tüketim Vergisi Kanunu (2 ayrı Kanunla)
4924 s. Eleman Temininde Güçlük Çekilen … Hakkında Kanun
5000 s. Türk Patent Enstitüsü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun
5018 s. Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu (5 ayrı Kanunla)
5147 s. Entegre Devre Topoğrafyalarının Korunması Hakkında Kanun
5233 s. Terör ve Terörle Mücadeleden Doğan Zararların Karşılanması Hak. Kanun
5235 s. Adlî Yargı İlk Derece Mahk. … Adliye Mahk. … Hak. Kanun
5237 s. Türk Ceza Kanunu (2 ayrı Kanunla)
5258 s. Aile Hekimliği Kanunu
5271 s. Ceza Muhakemesi Kanunu (3 ayrı Kanunla)
5275 s. Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun (2 ayrı Kanunla)
5320 s. Ceza Muhakemesi Kanununun Yürürlük … Hakkında Kanun
5326 s. Kabahatler Kanunu
5352 s. Adlî Sicil Kanunu
5366 s. Yıpranan Tarihi ve Kültürel Taşınmaz … Hakkında Kanun
5434 s. Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu
5510 s. Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu (4 ayrı Kanunla)
5520 s. Kurumlar Vergisi Kanunu (2 ayrı Kanunla)
5521 s. İş Mahkemeleri Kanunu
5580 s. Özel Öğretim Kurumları Kanunu
5607 s. Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu
5834 s. Karşılıksız Çek ve Protestolu Senetler … Hakkında Kanun
5846 s. Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu
5910 s. Türkiye İhracatçılar Meclisi ile İhracatçı Birliklerinin … Hakkında Kanun
6087 s. Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Kanunu
6100 s. Hukuk Muhakemeleri Kanunu (3 ayrı Kanunla)
6111 s. Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması … Hakkında Kanun
6112 s. Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun
6114 s. Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi … Hakkında Kanun
6183 s. Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun
6200 s. Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun
6245 s. Harcırah Kanunu (2 ayrı Kanunla)
6292 s. Orman Köylülerinin Kalkınmalarının Desteklenmesi … Hakkında Kanun
6331 s. İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu (3 ayrı Kanunla)
6356 s. Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu (2 ayrı Kanunla)
6360 s. On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi … Dair Kanun
6428 s. Sağlık Bakanlığınca Kamu Özel İş Birliği Modeli … Hakkında Kanun
6446 s. Elektrik Piyasası Kanunu (3 ayrı Kanunla)
6736 s. Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanun (3 ayrı Kanunla)
6831 s. Orman Kanunu
6948 s. Sanayi Sicili Kanunu
7201 s. Tebligat Kanunu
78 s. Yükseköğretim Kurumları … Kadroları Hakkında KHK (3 ayrı Kanunla)
124 s. Yükseköğretim Üst Kuruluşları … İdari Teşkilatı Hakkında KHK
190 s. Genel Kadro ve Usulü Hakkında KHK (5 ayrı Kanunla)
375 s. Kanun Hükmünde Kararname (2 ayrı Kanunla)
551 s. Patent Haklarının Korunması Hakkında KHK
554 s. Endüstriyel Tasarımların Korunması Hakkında KHK
555 s. Coğrafi İşaretlerin Korunması Hakkında KHK
556 s. Markaların Korunması Hakkında KHK
635 s. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında KHK
638 s. Gençlik ve Spor Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında KHK
640 s. Gümrük ve Ticaret Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında KHK
652 s. Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında KHK
655 s. Ulaştırma, Denizcilik … Bakanlığının … Hakkında KHK (2 ayrı Kanunla)
658 s. Türkiye Su Enstitüsünün Kuruluş ve Görevleri Hakkında KHK
Liste-2: KHK ile değişiklik yapılmış Kanun ve KHK’lar (Bazılarında birden fazla KHK ile değişiklik yapılmış, bu nedenle parantez içinde açıklama yer alıyor)
210 s. Değerli Kağıtlar Kanunu
211 s. Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanunu (3 ayrı KHK ile)
213 s. Vergi Usul Kanunu
237 s. Taşıt Kanunu (2 ayrı KHK ile)
257 s. Er ve Erbaş Harçlıkları Kanunu
298 s. Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hak. Kanun
353 s. Askeri Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama Usulü Kanunu
357 s. Askeri Hakimler Kanunu (7 ayrı KHK ile)
442 s. Köy Kanunu (6 ayrı KHK ile)
657 s. Harita Genel Komutanlığı Kanunu (22.04.1925 tarihli) (2 ayrı KHK ile)
657 s. Devlet Memurları Kanunu (14.07.1965 tarihli) (6 ayrı KHK ile)
926 s. Türk Silâhlı Kuvvetleri Personel Kanunu (13 ayrı KHK ile)
1076 s. Yedek Subaylar ve Yedek Askeri Memurlar Kanunu (2 ayrı KHK ile)
1111 s. Askerlik Kanunu (6 ayrı KHK ile)
1173 s. Milletlerarası Münasebetlerin Yürütülmesi … Hakkında Kanun
1219 s. Tababet ve Şuabatı San’atlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun (2 ayrı KHK ile)
1322 s. Kanunların … Sureti Neşir ve İlanı ve Meriyet Tarihi Hak. Kanun
1324 s. Genelkurmay Başkanının Görev ve Yetkilerine Ait Kanun (2 ayrı KHK ile)
1325 s. Millî Savunma Bakanlığı Görev ve Teşkilâtı Hak. Kanun (7 ayrı KHK ile)
1416 s. Ecnebi Memleketlere Gönderilecek Talebe Hak. Kanun (4 ayrı KHK ile)
1453 s. Zabitan ve Askeri Memurların Maaşatı Hak. Kanun (2 ayrı KHK ile)
1481 s. Asayişe Müessir Bazı Fiillerin Önlenmesi Hak. Kanun
1512 s. Noterlik Kanunu
1600 s. Askeri Yargıtay Kanunu
1602 s. Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kanunu (3 ayrı KHK ile)
1612 s. Yüksek Askerî Şûranın Kuruluş ve Görevleri Hak. Kanun (2 ayrı KHK ile)
1632 s. Askerî Ceza Kanunu (2 ayrı KHK ile)
1700 s. Dahiliye Memurları Kanunu
1739 s. Milli Eğitim Temel Kanunu
1774 s. Kimlik Bildirme Kanunu
2004 s. İcra İflas Kanunu
2108 s. Muhtar Ödenek ve Sosyal Güvenlik Yasası
2313 s. Uyuşturucu Maddelerinin Murakebesi Hakkında Kanun
2330 s. Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hak. Kanun (2 ayrı KHK ile)
2521 s. Avda ve Sporda Kullanılan Tüfekler … Dair Kanun (2 ayrı KHK ile)
2547 s. Yükseköğretim Kanunu (6 ayrı KHK ile)
2559 s. Polis Vazife ve Salȃhiyet Kanunu (2 ayrı KHK ile)
2565 s. Askeri Yasak Bölgeler ve Güvenlik Bölgeleri Kanunu (3 ayrı KHK ile)
2576 s. Bölge İdare Mahkemeleri, İdare ve Vergi … Hak. Kanun (2 ayrı KHK ile)
2577 s. İdari Yargılama Usulü Kanunu
2629 s. Uçuş, Paraşüt, Denizaltı, Dalgıç … Taz. Kanunu (6 ayrı KHK ile)
2659 s. Adlî Tıp Kurumu Kanunu (2 ayrı KHK ile)
2692 s. Sahil Güvenlik Komutanlığı Kanunu (9 ayrı KHK ile)
2797 s. Yargıtay Kanunu (2 ayrı KHK ile)
2802 s. Hâkimler ve Savcılar Kanunu (2 ayrı KHK ile)
2803 s. Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri Kanun (9 ayrı KHK ile)
2893 s. Türk Bayrağı Kanunu
2957 s. Bazı Askerî Hastanelere Döner Sermaye Tahsisine Dair Kanun
2911 s. Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu
2914 s. Yükseköğretim Personel Kanunu
2918 s. Karayolları Trafik Kanunu (4 ayrı KHK ile)
2920 s. Türk Sivil Havacılık Kanunu (2 ayrı KHK ile)
2933 s. Madalya ve Nişanlar Kanunu
2937 s. Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Kanunu
2954 s. Türkiye Radyo ve Televizyon Kanunu
2957 s. Bazı Askeri Hastanelere Döner Sermaye Tahsisine Dair Kanun
2992 s. Adalet Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri … Hak. Kanun (2 ayrı KHK ile)
3065 s. Katma Değer Vergisi Kanunu
3146 s. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hak. Kanun
3152 s. İçişleri Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hak. Kanun (3 ayrı KHK ile)
3160 s. Emniyet Teşkilâtı Uçuş ve Dalış Hizmetleri Tazminat Kanunu
3194 s. İmar Kanunu
3201 s. Emniyet Teşkilat Kanunu (8 ayrı KHK ile)
3212 s. Silahlı Kuvvetler İhtiyaç Fazlası Mal … Hak. Kanun (3 ayrı KHK ile)
3225 s. Millî Savunma Bakanlığı … Döner Sermaye … İşletilmesine İlişkin Kanun
3238 s. Savunma Sanayii Müsteşarlığının Kurulması … Hak. Kanun (2 ayrı KHK ile)
3269 s. Uzman Erbaş Kanunu (4 ayrı KHK ile)
3359 s. Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu (3 ayrı KHK ile)
3466 s. Uzman Jandarma Kanunu
3497 s. Kara Sınırlarının Korunması ve Güvenliği Hak. Kanun
3533 s. Umumi Mülhak Ve Hususi Bütçelerle İdare Edilen … Hakkında Kanun
3621 s. Kıyı Kanunu
3713 s. Terörle Mücadele Kanunu (10 ayrı KHK ile)
4045 s. Güvenlik Soruşturması … Sıkıyönetim Kanununda Değ. Yap. İlişkin Kanun
4046 s. Özelleştirme Uygulamaları Hak. Kanun
4389 s. Bankalar Kanunu
4447 s. İşsizlik Sigortası Kanunu (3 ayrı KHK ile)
4456 s. Türkiye Kalkınma Bankası Anonim Şirketinin Kuruluşu Hak. Kanun
4483 s. Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hak. Kanun
4562 s. Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu
4566 s. Harp Okulları Kanunu (4 ayrı KHK ile)
4636 s. Millî Savunma Bakanlığı Akaryakıt İkmal ve NATO POL. .. Hak. Kanun
4645 s. Emniyet Genel Müdürlüğüne Ait Araç, … Satışına Dair Kanun
4675 s. İnfaz Hakimliği Kanunu
4678 s. Türk Silahlı Kuvvetleri … Subay ve Astsubaylar Hak. Kanun (2 ayrı KHK ile)
4706 s. Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi … Hak. Kanun
4734 s. Kamu İhale Kanunu (3 ayrı KHK ile)
4735 s. Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu
4752 s. Astsubay Meslek Yüksek Okulları Kanunu (3 ayrı KHK ile)
4760 s. Özel Tüketim Vergisi Kanunu
4688 s. Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu
4857 s. İş Kanunu
4925 s. Karayolu Taşıma Kanunu
4954 s. Türkiye Adalet Akademisi Kanunu
5018 s. Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu (6 ayrı KHK ile)
5174 s. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanunu
5187 s. Basın Kanunu
5188 s. Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun
5233 s. Terör ve Terörle Mücadeleden Doğan Zararların Karşılanması Hak. Kanun
5235 s. Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri … Yetkileri Hak. Kanun (3 ayrı KHK ile)
5237 s. Türk Ceza Kanunu (5 ayrı KHK ile)
5271 s. Ceza Muhakemesi Kanunu (11 ayrı KHK ile)
5275 s. Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hak. Kanun (5 ayrı KHK ile)
5320 s. Ceza Muhakemesi Kanununun Yürürlük … Hakkında Kanun (2 ayrı KHK ile)
5335 s. Bazı Kanun ve … Kararnamelerde Değ. Yap. Dair Kanun (3 ayrı KHK ile)
5393 s. Belediye Kanunu (3 ayrı KHK ile)
5411 s. Bankacılık Kanunu (4 ayrı KHK ile)
5434 s. Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu (3 ayrı KHK ile)
5442 s. İl İdaresi Kanunu (3 ayrı KHK ile)
5490 s. Nüfus Hizmetleri Kanunu (2 ayrı KHK ile)
5510 s. Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu (5 ayrı KHK ile)
5549 s. Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hak. Kanun (2 ayrı KHK ile)
5580 s. Özel Öğretim Kurumları Kanunu (3 ayrı KHK ile)
5607 s. Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu (3 ayrı KHK ile)
5651 s. İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi … Hak. Kanun
5661 s. Ziraat Bankası Kredilerinden Doğan Kefaletin Sona Erdirilmesi Hak. Kanun
5668 s. Türk Silahlı Kuvvetleri Besleme Kanunu
5682 s. Pasaport Kanunu (2 ayrı KHK ile)
5715 s. Türk Silâhlı Kuvvetleri Hasta Besleme Kanunu
5809 s. Elektronik Haberleşme Kanunu
5901 s. Türk Vatandaşlığı Kanunu
5996 s. Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu (2 ayrı KHK ile)
6004 s. Dışişleri Bakanlığının Kuruluş Ve Görevleri Hakkında Kanun
6087 s. Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Kanunu (3 ayrı KHK ile)
6100 s. Hukuk Muhakemeleri Kanunu (2 ayrı KHK ile)
6102 s. Türk Ticaret Kanunu (2 ayrı KHK ile)
6112 s. Radyo ve Televizyonların Kuruluş … Hak. Kanun (3 ayrı KHK ile)
6132 s. At Yarışları Hakkında Kanun
6136 s. Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hak. Kanun (5 ayrı KHK ile)
6183 s. Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hak. Kanun (2 ayrı KHK ile)
6191 s. Sözleşmeli Erbaş ve Er Kanunu (2 ayrı KHK ile)
6216 s. Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hak. Kanun
6245 s. Harcırah Kanunu (2 ayrı KHK ile)
6318 s. Askerlik Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun
6325 s. Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu
6356 s. Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu
6362 s. Sermaye Piyasası Kanunu (3 ayrı KHK ile)
6384 s. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine Yapılmış … Dair Kanun
6413 s. Türk Silahlı Kuvvetleri Disiplin Kanunu (7 ayrı KHK ile)
6415 s. Terörizmin Finansmanının Önlenmesi Hak. Kanun
6458 s. Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu (3 ayrı KHK ile)
6493 s. Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri … Hak. Kanun
6502 s. Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun
6586 s. Millî Mayın Faaliyet Merkezi Kurulmasına İlişkin Kanun (3 ayrı KHK ile)
6713 s. Kolluk Gözetim Komisyonu Kurulması Hak. Kanun
6721 s. Türkiye Maarif Vakfı Kanunu (2 ayrı KHK ile)
6735 s. Uluslararası İşgücü Kanunu
6741 s. Türkiye Varlık Fonu … A.Ş.’nin Kurulması … Dair Kanun (2 ayrı KHK ile)
6749 s. Olağanüstü Hal KHK’sının … Kabul Edilmesine Dair Kanun (8 ayrı KHK ile)
6754 s. Bilirkişilik Kanunu (2 ayrı KHK ile)
6755 s. Olağanüstü Hal KHK’sının … Kabul Edilmesine Dair Kanun (4 ayrı KHK ile)
6756 s. Olağanüstü Hal KHK’sının … Kabul Edilmesine Dair Kanun (3 ayrı KHK ile)
6758 s. Olağanüstü Hal KHK’sının … Kabul Edilmesine Dair Kanun (6 ayrı KHK ile)
6767 s. 2017 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu
6831 s. Orman Kanunu
7258 s. Futbol ve Diğer Spor Müsabakalarında Bahis … Hakkında Kanun
189 s. Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Yurtdışı Teşkilatı Hak. KHK
190 s. Genel Kadro ve Usulü Hakkında KHK (6 ayrı KHK ile)
233 s. Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hak. KHK (2 ayrı KHK ile)
320 s. Milli Piyango İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında KHK
375 s. Kanun Hükmünde Kararname (5 ayrı KHK ile)
399 s. Kamu İktisadi Teşebbüsleri Personel Rejiminin Düzenlenmesi … Dair KHK
631 s. Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin … Düzenlemeler … Hak. KHK
652 s. Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında KHK (5 ayrı KHK ile)
659 s. Genel Bütçe… Hizmetlerinin Yürütülmesine İlişkin KHK (2 ayrı KHK ile)
663 s. Sağlık Bakanlığı ..Teşkilat ve Görevleri Hakkında KHK (2 ayrı KHK ile)
667 s. Olağanüstü Hal Kapsamında Alınan Tedbirlere İlişkin KHK (6 ayrı KHK ile)
668 s. Olağanüstü Hal Kapsamında … Tedbirler … Hakkında KHK (2 ayrı KHK ile)
669 s. Olağanüstü Hal Kapsamında … Değ. Yapılmasına Dair KHK (3 ayrı KHK ile)
670 s. Olağanüstü Hal Kapsamında … Tedbirler Hakkında KHK (4 ayrı KHK ile)
672 s. Olağanüstü Hal Kapsamında Kamu Personeline .. Dair KHK (3 ayrı KHK ile)
673 s. Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler … Hakkında KHK (2 ayrı KHK ile)
674 s. Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında KHK
675 s. Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler … Hakkında KHK (3 ayrı KHK ile)
677 s. Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması Hakkında KHK
678 s. Olağanüstü Hal Kapsamında Düzenlemeler … Hakkında KHK (2 ayrı KHK ile)
685 s. Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Kom. … Hakkında KHK (3 ayrı KHK ile)
692 s. Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması Hakkında KHK
Çalışmada şu önemli tespit de yapıldı: “Karşımıza çıkan resime göre, Bakanlar Kurulu, TBMM’nin yerine geçerek adeta yasama organı gibi çalışmış, OHAL ile ilgisi olsun ya da olmasın dilediği kanunda dilediği kadar değişiklik yapmış. Bu şartlar altında, Erdoğan Rejimi’nde milletvekillerine ihtiyaç olmadığını da anlayabiliyoruz.”
İlk 5 KHK dışında hiçbiri TBMM onayına gönderilmedi
“Ayrıca bu 26 KHK’dan ilk beşi TBMM’ye onaya gönderilip Kanun haline getirilmişken, takip eden 21 OHAL KHK’sı Meclise hiç gönderilmedi. AYM’nin, mahkemenin 50 yıllık içtihadlarını yok sayan ve işlevini inkar eden “ben OHAL KHK’larını denetleyemem” kararından sonra, OHAL KHK’larını TBMM’ye sevk edip kanun haline getirme yükünden kurtulan hükümet, KHK’ların kanunlaştıktan sonra Anayasa Yargısı denetime tabi tutulmasını da engellemiş oluyor.”
TBMM fiili olarak çalıştırılmıyor,1 yıldır TCK 311’deki suç işleniyor
“Darbe davalarında sanıklara yüklenen suçlardan birisi de TCK m. 311’de düzenlenen “Yasama organına karşı suç” başlıklı eylem. İlgili kanun maddesinde tarif edilen suç; “Cebir ve şiddet kullanarak Türkiye Büyük Millet Meclisini ortadan kaldırmaya veya Türkiye Büyük Millet Meclisinin görevlerini kısmen veya tamamen yapmasını engellemeye teşebbüs etmek” ve öngörülen ceza ise; “ağırlaştırılmış müebbet hapis”.
“Darbeciler TBMM’yi “Cebir ve şiddet kullanarak Türkiye Büyük Millet Meclisini ortadan kaldırma” eyleminde bulundular ama başarılı olamadılar. Lakin 22 Temmuz 2016’da yürürlüğe giren OHAL Rejimi altında, “Türkiye Büyük Millet Meclisinin görevlerini kısmen veya tamamen yapmasını engelleme” fiili temadi eder şekilde işlenmekte.”
15 Temmuz’dan sonra bir yılın kıyaslaması
İşte o makale;
Darbe bastırıldı ama Meclis ortadan kaldırıldı
22 Temmuz 2016 tarihinde ilan edilen Olağanüstü Hal ve 16 Nisan 2017 tarihli Anayasa değişikliği ile inşa edilen Yeni Türkiye’de, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin yetkilerinin gasp edilip edilmediği, yasama organının sembolik hale getirilip getirilmediği tartışmasının sıkça gündeme geldiği söylenebilir. Genellikle soyut düzlemde tartışılan bu konuyu, somut verilerle değerlendirmenin daha doğru olacağı düşüncesiyle biraz araştırma yapma gereği duydum. Aşağıda yer alan rakamlar, mukayeseler içeren detaylı bilgilerle, bu tartışmayı zenginleştirmek ve yeniden yeni bir çerçevede gündeme getirmek istedim.
1) OHAL’ın ilan edildiği 22.07.2016’dan bugüne (05.09.2017) TBMM’de aşağıda maddeler halinde tasnifi yapılan 301 adet kanun yapılarak Resmi Gazete’de yayımlanmış.
2) Bu 301 kanundan 275 tanesi Uluslararası Anlaşmaların Uygun Bulunmasına Dair Onay Kanunu mahiyetinde. Bu konuda örnek bir Kanun metni aşağıda yer alıyor. Bu düzenlemenin uluslararası hukuk gereğince KHK ile yapılması mümkün olmadığından Erdogan Rejimi, bu düzenlemeleri TBMM eliyle yapmaktan başka seçeneğe sahip değil. Bu 275 (uygun bulma) kanunu karşılaştırmada dikkate almayacağım.
3) Geri kalan karşılaştırmaya esas alacağım 26 kanundan;
a) 2 tanesi Bütçe Kanunu (2015 Yılı Kesin Hesap Kanunu ve 2017 Yılı Bütçe Kanunu),
b) 1 tanesi de 2017 Anayasa Değişikliği Kanunu (Bütçe Kanunlarının ve Anayasa değişikliklerinin KHK ile yapılması mümkün değildir),
c) 5 tanesi OHAL ilanından sonra çıkarılan bazı KHK’ların uygun bulunmasına dair Kanun. KHK’nın onaylanmasına dair düzenlemenin de KHK ile yapılması zaten olanaksız.
4) Geriye 18 tane kanun kalıyor. Anayasa Mahkemesi’nin verdiği ruhsatla, yukarıda saydığımız hususlar (bütçe kanunu, anayasa değişikliği ve uluslararası anlaşmalarının onaylanması) hariç her konuda KHK çıkarma yetkisine kavuşan Erdoğan Rejimi, 1 yıldan fazla sürede TBMM’den sadece 18 tane kanun çıkararak sanki yasama organının büsbütün kapanmadığını göstermek istemiş. Bu kanunlar da şu şekilde:
6735 s. Uluslararası İşgücü Kanunu: 29 maddeden oluşuyor,
6736 s. Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanun: 14 maddeden oluşuyor,
6740 s. Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun: 4 maddeden oluşuyor, 1 kanunda değişiklik yapıyor,
6741 s. Türkiye Varlık Fonu Yönetimi Anonim Şirketinin Kurulması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun: 13 maddeden oluşuyor,
6745 s. Yatırımların Proje Bazında Desteklenmesi ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun: 82 maddeden oluşuyor, 35 kanunda ve 5 KHK’da değişiklik yapıyor,
6750 s. Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu: 21 maddeden oluşuyor, 1 kanunda değişiklik yapıyor,
6752 s. Ankara İli Kazan İlçesinin Adının Kahramankazan Olarak Değiştirilmesine ve Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hak. Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun: 4 maddeden oluşuyor, 1 kanunda değişiklik yapıyor,
6753 s. Gelir Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun: 3 maddeden oluşuyor, 1 kanunda değişiklik yapıyor,
6754 s. Bilirkişilik Kanunu: 56 maddeden oluşuyor, 11 kanunda ve 1 KHK’da değişiklik yapıyor,
6761 s. Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hak. Kanun: 14 maddeden oluşuyor, 9 kanunda değişiklik yapıyor,
6763 s. Ceza Muhakemesi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun: 48 maddeden oluşuyor, 12 kanunda ve 1 KHK’da değişiklik yapıyor,
6764 s. Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hak. Kanun Hükmünde Kararname ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun: 76 maddeden oluşuyor, 13 kanunda ve 2 KHK’da değişiklik yapıyor,
6769 s. Sınai Mülkiyet Kanunu: 193 maddeden oluşuyor, 7 kanunda ve 4 KHK’da değişiklik yapıyor,
6770 s. Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun: 40 maddeden oluşuyor, 19 kanunda ve 2 KHK’da değişiklik yapıyor,
6772 s. Serbest Bölgeler Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun: 15 maddeden oluşuyor, 3 kanunda değişiklik yapıyor,
7020 s. Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda ve Bir Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun: 22 maddeden oluşuyor, 9 kanunda ve 1 KHK’da değişiklik yapıyor,
7033 s. Sanayinin Geliştirilmesi ve Üretimin Desteklenmesi Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun: 90 maddeden oluşuyor, 27 kanunda ve 6 KHK’da değişiklik yapıyor,
7035 s. Bölge Adliye ve Bölge İdare Mahkemelerinin İşleyişinde Ortaya Çıkan Sorunların Giderilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun: 35 maddeden oluşuyor, 7 kanunda değişiklik yapıyor.
5) Bu 18 kanunla, TBMM’de 749 maddelik yasama faaliyeti yapılmış. Bu 749 madde ile 103 Kanun’da 155 kez ve 14 KHK’da 22 kez olmak üzere toplam 177 kez mevzuatta değişiklik yapılmış. 177 değişikliğin listesi aşağıda yer alıyor (Liste-1).
6) Buna karşılık aynı dönemde, Cumhurbaşkanı başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu tarafından 28 OHAL KHK’sı çıkarılmış.
7) 28 OHAL KHK’sından 12 tanesi ihraç, 8 tanesi özel hukuk tüzel kişilerinin kapatılmasına dair hükümler içeriyor. Yine bu 28 OHAL KHK’sından 26 tanesinde, kanun veya KHK’larda değişiklik yapan hükümler yer almakta. Bu KHK’lar da şu şekilde:
667 s. KHK: 12 maddeden oluşuyor, 13 kanunda değişiklik yapıyor,
668 s. KHK: 40 maddeden oluşuyor, 10 kanunda ve 2 KHK’da değişiklik yapıyor,
669 s. KHK: 115 maddeden oluşuyor, 14 kanunda değişiklik yapıyor,
670 s. KHK: 12 maddeden oluşuyor, 1 kanunda ve 4 KHK’da değişiklik yapıyor,
671 s. KHK; 35 maddeden oluşuyor, 18 kanunda ve 1 KHK’da değişiklik yapıyor,
673 s. KHK: 12 maddeden oluşuyor, 4 kanunda ve 2 KHK’da değişiklik yapıyor,
674 s. KHK: 53 maddeden oluşuyor, 25 kanunda ve 2 KHK’da değişiklik yapıyor,
675 s. KHK: 19 maddeden oluşuyor, 8 kanunda ve 7 KHK’da değişiklik yapıyor,
676 s. KHK: 92 maddeden oluşuyor, 32 kanunda ve 7 KHK’da değişiklik yapıyor,
677 s. KHK: 10 maddeden oluşuyor, 4 kanunda ve 2 KHK’da değişiklik yapıyor,
678 s. KHK: 39 maddeden oluşuyor, 29 kanunda ve 2 KHK’da değişiklik yapıyor,
679 s. KHK; 8 maddeden oluşuyor, 5 kanunda ve 6 KHK’da değişiklik yapıyor,
680 s. KHK: 87 maddeden oluşuyor, 42 kanunda ve 5 KHK’da değişiklik yapıyor,
681 s. KHK: 100 maddeden oluşuyor, 15 kanunda değişiklik yapıyor,
682 s. KHK: 39 maddeden oluşuyor, 8 kanunda değişiklik yapıyor,
683 s. KHK: 9 maddeden oluşuyor, 4 kanunda ve 1 KHK’da değişiklik yapıyor,
684 s. KHK: 13 maddeden oluşuyor, 11 kanunda değişiklik yapıyor,
685 s. KHK: 16 maddeden oluşuyor, 3 kanunda ve 2 KHK’da değişiklik yapıyor,
686 s. KHK: 6 maddeden oluşuyor, 2 kanunda değişiklik yapıyor,
687 s. KHK: 14 maddeden oluşuyor, 11 kanunda ve 2 KHK’da değişiklik yapıyor,
689 s. KHK: 7 maddeden oluşuyor, 2 kanunda ve 2 KHK’da değişiklik yapıyor,
690 s. KHK: 77 maddeden oluşuyor, 35 kanunda ve 3 KHK’da değişiklik yapıyor,
691 s. KHK: 14 maddeden oluşuyor, 11 kanunda ve 1 KHK’da değişiklik yapıyor,
692 s. KHK: 8 maddeden oluşuyor, 5 kanunda değişiklik yapıyor,
693 s. KHK: 6 maddeden oluşuyor, 1 KHK’da değişiklik yapıyor,
694 s. KHK: 205 maddeden oluşuyor, 68 kanunda ve 7 KHK’da değişiklik yapıyor.
8) 26 OHAL KHK’sı toplam 1048 maddelik yasama işlemi içermekte. Bu maddelerle 156 kanunda 380 kez ve 22 KHK’da 59 kez olmak üzere toplam 439 kez mevzuat değişikliği yapılmış. 439 değişikliğin listesi aşağıda yer alıyor (Liste-2).
9) Karşılaştırma yapmak için şöyle bir tablo daha anlamlı:
10) Bu verilerle TBMM’nin yetkilerinin gasp edilip edilmediği daha net ortaya çıkıyor. Karşımıza çıkan resime göre, Bakanlar Kurulu, TBMM’nin yerine geçerek adeta yasama organı gibi çalışmış, OHAL ile ilgisi olsun ya da olmasın dilediği kanunda dilediği kadar değişiklik yapmış. Bu şartlar altında, Erdoğan Rejimi’nde milletvekillerine ihtiyaç olmadığını da anlayabiliyoruz.
11) OHAL KHK’ları ile OHAL ilanına dair gerekçe ve sınırları ihlal eden, OHAL’in sona ermesinden sonraki dönemde etkili olacak, kalıcı düzenlemeler yapıldığı ulusal ve uluslararası kamuoyunda çokça gündem olmuştu. Malum, OHAL ilan edilme sebebi “darbe girişimi” idi. Ama OHAL KHK’sı ile düzenleme yapılan kanun ve KHK isimlerine bakılınca işin rengi daha net anlaşılıyor. Bazı kanunlar şu şekilde: Değerli Kağıtlar Kanunu, Taşıt Kanunu, Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hak. Kanun, Köy Kanunu, İcra İflas Kanunu, Muhtar Ödenek ve Sosyal Güvenlik Yasası, Uyuşturucu Maddelerinin Murakebesi Hakkında Kanun, Karayolları Trafik Kanunu, Madalya ve Nişanlar Kanunu, Katma Değer Vergisi Kanunu, İmar Kanunu, Kıyı Kanunu, Bankalar Kanunu, Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu, Kamu İhale Kanunu, Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanunu, Ziraat Bankası Kredilerinden Doğan Kefaletin Sona Erdirilmesi Hak. Kanun, Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu, At Yarışları Hakkında Kanun, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun, Orman Kanunu, Futbol ve Diğer Spor Müsabakalarında Bahis … Hakkında Kanun … Hepsi darbe ile ilgili değil mi?
12) Ayrıca bu 26 KHK’dan ilk beşi TBMM’ye onaya gönderilip Kanun haline getirilmişken, takip eden 21 OHAL KHK’sı Meclise hiç gönderilmedi. AYM’nin, mahkemenin 50 yıllık içtihadlarını yok sayan ve işlevini inkar eden “ben OHAL KHK’larını denetleyemem” kararından sonra, OHAL KHK’larını TBMM’ye sevk edip kanun haline getirme yükünden kurtulan hükümet, KHK’ların kanunlaştıktan sonra Anayasa Yargısı denetime tabi tutulmasını da engellemiş oluyor.
13) Darbe davalarında sanıklara yüklenen suçlardan birisi de TCK m. 311’de düzenlenen “Yasama organına karşı suç” başlıklı eylem. İlgili kanun maddesinde tarif edilen suç; “Cebir ve şiddet kullanarak Türkiye Büyük Millet Meclisini ortadan kaldırmaya veya Türkiye Büyük Millet Meclisinin görevlerini kısmen veya tamamen yapmasını engellemeye teşebbüs etmek” ve öngörülen ceza ise; “ağırlaştırılmış müebbet hapis”.
14) Darbeciler TBMM’yi “Cebir ve şiddet kullanarak Türkiye Büyük Millet Meclisini ortadan kaldırma” eyleminde bulundular ama başarılı olamadılar. Lakin 22 Temmuz 2016’da yürürlüğe giren OHAL Rejimi altında, “Türkiye Büyük Millet Meclisinin görevlerini kısmen veya tamamen yapmasını engelleme” fiili temadi eder şekilde işlenmekte.
*****
Liste-1: Kanunla değişiklik yapılmış Kanun ve KHK’lar (Bazılarında birden fazla kanunla değişiklik yapılmış, bu nedenle parantez içinde açıklama yer alıyor)
193 s. Gelir Vergisi Kanunu (2 ayrı Kanunla)
210 s. Değerli Kâğıtlar Kanunu
211 s. Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanunu
213 s. Vergi Usul Kanunu (2 ayrı Kanunla)
278 s. Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu Kurulması Hak. Kanun
351 s. Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu Kanunu
353 s. Askeri Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama Usulü Kanunu (2 ayrı Kanunla)
394 s. Hafta Tatili Hakkında Kanun
488 s. Damga Vergisi Kanunu (2 ayrı Kanunla)
492 s. Harçlar Kanunu (3 ayrı Kanunla)
657 s. Devlet Memurları Kanunu (3 ayrı Kanunla)
775 s. Gecekondu Kanunu
1163 s. Kooperatifler Kanunu
1211 s. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanunu (2 ayrı Kanunla)
1319 s. Emlak Vergisi Kanunu (3 ayrı Kanunla)
1416 s. Ecnebi Memleketlere Gönderilecek Talebe Hakkında Kanun
1447 s. Ticari İşletme Rehni Kanunu
1593 s. Umumi Hıfzıssıhha Kanunu
1602 s. Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kanunu
1632 s. Askerî Ceza Kanunu
1739 s. Millî Eğitim Temel Kanunu
2004 s. İcra ve İflas Kanunu (2 ayrı Kanunla)
2429 s. Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun
2464 s. Belediye Gelirleri Kanunu
2547 s. Yükseköğretim Kanunu (3 ayrı Kanunla)
2576 s. Bölge İdare Mahkemeleri, İdare … ve Vergi Mahk. Kuruluşu … Hak. Kanun
2577 s. İdari Yargılama Usulü Kanunu (2 ayrı Kanunla)
2659 s. Adlî Tıp Kurumu Kanunu
2802 s. Hâkimler ve Savcılar Kanunu
2809 s. Yükseköğretim Kurumları Teşkilatı Kanunu (3 ayrı Kanunla)
2828 s. Sosyal Hizmetler Kanunu
2863 s. Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu
2918 s. Karayolları Trafik Kanunu
2942 s. Kamulaştırma Kanunu (2 ayrı Kanunla)
2992 s. Adalet Bakanlığının Teşkilat … Hakkında Kanun
3065 s. Katma Değer Vergisi Kanunu (3 ayrı Kanunla)
3093 s. Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu Gelirleri Kanunu
3194 s. İmar Kanunu
3213 s. Maden Kanunu (3 ayrı Kanunla)
3218 s. Serbest Bölgeler Kanunu
3234 s. Orman Genel Müdürlüğü … Görevleri Hakkında … Kanun
3308 s. Mesleki Eğitim Kanunu (2 ayrı Kanunla)
3359 s. Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu
3621 s. Kıyı Kanunu
3624 s. Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme … Hak. Kanun
3795 s. Bazı Lise, Okul ve Fakülte Mezunlarına Unvan Verilmesi Hakkında Kanun
4046 s. Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun
4458 s. Gümrük Kanunu
4483 s. Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun
4490 s. Türk Uluslararası Gemi Sicili … Dair Kanun (2 ayrı Kanunla)
4562 s. Organize Sanayi Bölgeleri Kanun
4603 s. Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankası … Hakkında Kanun
4632 s. Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu (2 ayrı Kanunla)
4646 s. Doğal Gaz Piyasası Kanunu
4691 s. Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu
4703 s. Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması .. Dair Kanun
4706 s. Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değ. … Hakkında Kanun (3 ayrı Kanunla)
4708 s. Yapı Denetimi Hakkında Kanun
4734 s. Kamu İhale Kanunu (3 ayrı Kanunla)
4737 s. Endüstri Bölgeleri Kanunu
4749 s. Kamu Finansmanı ve Borç … Hakkında Kanun (2 ayrı Kanunla)
4760 s. Özel Tüketim Vergisi Kanunu (2 ayrı Kanunla)
4924 s. Eleman Temininde Güçlük Çekilen … Hakkında Kanun
5000 s. Türk Patent Enstitüsü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun
5018 s. Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu (5 ayrı Kanunla)
5147 s. Entegre Devre Topoğrafyalarının Korunması Hakkında Kanun
5233 s. Terör ve Terörle Mücadeleden Doğan Zararların Karşılanması Hak. Kanun
5235 s. Adlî Yargı İlk Derece Mahk. … Adliye Mahk. … Hak. Kanun
5237 s. Türk Ceza Kanunu (2 ayrı Kanunla)
5258 s. Aile Hekimliği Kanunu
5271 s. Ceza Muhakemesi Kanunu (3 ayrı Kanunla)
5275 s. Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun (2 ayrı Kanunla)
5320 s. Ceza Muhakemesi Kanununun Yürürlük … Hakkında Kanun
5326 s. Kabahatler Kanunu
5352 s. Adlî Sicil Kanunu
5366 s. Yıpranan Tarihi ve Kültürel Taşınmaz … Hakkında Kanun
5434 s. Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu
5510 s. Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu (4 ayrı Kanunla)
5520 s. Kurumlar Vergisi Kanunu (2 ayrı Kanunla)
5521 s. İş Mahkemeleri Kanunu
5580 s. Özel Öğretim Kurumları Kanunu
5607 s. Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu
5834 s. Karşılıksız Çek ve Protestolu Senetler … Hakkında Kanun
5846 s. Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu
5910 s. Türkiye İhracatçılar Meclisi ile İhracatçı Birliklerinin … Hakkında Kanun
6087 s. Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Kanunu
6100 s. Hukuk Muhakemeleri Kanunu (3 ayrı Kanunla)
6111 s. Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması … Hakkında Kanun
6112 s. Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun
6114 s. Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi … Hakkında Kanun
6183 s. Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun
6200 s. Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun
6245 s. Harcırah Kanunu (2 ayrı Kanunla)
6292 s. Orman Köylülerinin Kalkınmalarının Desteklenmesi … Hakkında Kanun
6331 s. İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu (3 ayrı Kanunla)
6356 s. Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu (2 ayrı Kanunla)
6360 s. On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi … Dair Kanun
6428 s. Sağlık Bakanlığınca Kamu Özel İş Birliği Modeli … Hakkında Kanun
6446 s. Elektrik Piyasası Kanunu (3 ayrı Kanunla)
6736 s. Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanun (3 ayrı Kanunla)
6831 s. Orman Kanunu
6948 s. Sanayi Sicili Kanunu
7201 s. Tebligat Kanunu
78 s. Yükseköğretim Kurumları … Kadroları Hakkında KHK (3 ayrı Kanunla)
124 s. Yükseköğretim Üst Kuruluşları … İdari Teşkilatı Hakkında KHK
190 s. Genel Kadro ve Usulü Hakkında KHK (5 ayrı Kanunla)
375 s. Kanun Hükmünde Kararname (2 ayrı Kanunla)
551 s. Patent Haklarının Korunması Hakkında KHK
554 s. Endüstriyel Tasarımların Korunması Hakkında KHK
555 s. Coğrafi İşaretlerin Korunması Hakkında KHK
556 s. Markaların Korunması Hakkında KHK
635 s. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında KHK
638 s. Gençlik ve Spor Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında KHK
640 s. Gümrük ve Ticaret Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında KHK
652 s. Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında KHK
655 s. Ulaştırma, Denizcilik … Bakanlığının … Hakkında KHK (2 ayrı Kanunla)
658 s. Türkiye Su Enstitüsünün Kuruluş ve Görevleri Hakkında KHK
Liste-2: KHK ile değişiklik yapılmış Kanun ve KHK’lar (Bazılarında birden fazla KHK ile değişiklik yapılmış, bu nedenle parantez içinde açıklama yer alıyor)
210 s. Değerli Kağıtlar Kanunu
211 s. Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanunu (3 ayrı KHK ile)
213 s. Vergi Usul Kanunu
237 s. Taşıt Kanunu (2 ayrı KHK ile)
257 s. Er ve Erbaş Harçlıkları Kanunu
298 s. Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hak. Kanun
353 s. Askeri Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama Usulü Kanunu
357 s. Askeri Hakimler Kanunu (7 ayrı KHK ile)
442 s. Köy Kanunu (6 ayrı KHK ile)
657 s. Harita Genel Komutanlığı Kanunu (22.04.1925 tarihli) (2 ayrı KHK ile)
657 s. Devlet Memurları Kanunu (14.07.1965 tarihli) (6 ayrı KHK ile)
926 s. Türk Silâhlı Kuvvetleri Personel Kanunu (13 ayrı KHK ile)
1076 s. Yedek Subaylar ve Yedek Askeri Memurlar Kanunu (2 ayrı KHK ile)
1111 s. Askerlik Kanunu (6 ayrı KHK ile)
1173 s. Milletlerarası Münasebetlerin Yürütülmesi … Hakkında Kanun
1219 s. Tababet ve Şuabatı San’atlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun (2 ayrı KHK ile)
1322 s. Kanunların … Sureti Neşir ve İlanı ve Meriyet Tarihi Hak. Kanun
1324 s. Genelkurmay Başkanının Görev ve Yetkilerine Ait Kanun (2 ayrı KHK ile)
1325 s. Millî Savunma Bakanlığı Görev ve Teşkilâtı Hak. Kanun (7 ayrı KHK ile)
1416 s. Ecnebi Memleketlere Gönderilecek Talebe Hak. Kanun (4 ayrı KHK ile)
1453 s. Zabitan ve Askeri Memurların Maaşatı Hak. Kanun (2 ayrı KHK ile)
1481 s. Asayişe Müessir Bazı Fiillerin Önlenmesi Hak. Kanun
1512 s. Noterlik Kanunu
1600 s. Askeri Yargıtay Kanunu
1602 s. Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kanunu (3 ayrı KHK ile)
1612 s. Yüksek Askerî Şûranın Kuruluş ve Görevleri Hak. Kanun (2 ayrı KHK ile)
1632 s. Askerî Ceza Kanunu (2 ayrı KHK ile)
1700 s. Dahiliye Memurları Kanunu
1739 s. Milli Eğitim Temel Kanunu
1774 s. Kimlik Bildirme Kanunu
2004 s. İcra İflas Kanunu
2108 s. Muhtar Ödenek ve Sosyal Güvenlik Yasası
2313 s. Uyuşturucu Maddelerinin Murakebesi Hakkında Kanun
2330 s. Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hak. Kanun (2 ayrı KHK ile)
2521 s. Avda ve Sporda Kullanılan Tüfekler … Dair Kanun (2 ayrı KHK ile)
2547 s. Yükseköğretim Kanunu (6 ayrı KHK ile)
2559 s. Polis Vazife ve Salȃhiyet Kanunu (2 ayrı KHK ile)
2565 s. Askeri Yasak Bölgeler ve Güvenlik Bölgeleri Kanunu (3 ayrı KHK ile)
2576 s. Bölge İdare Mahkemeleri, İdare ve Vergi … Hak. Kanun (2 ayrı KHK ile)
2577 s. İdari Yargılama Usulü Kanunu
2629 s. Uçuş, Paraşüt, Denizaltı, Dalgıç … Taz. Kanunu (6 ayrı KHK ile)
2659 s. Adlî Tıp Kurumu Kanunu (2 ayrı KHK ile)
2692 s. Sahil Güvenlik Komutanlığı Kanunu (9 ayrı KHK ile)
2797 s. Yargıtay Kanunu (2 ayrı KHK ile)
2802 s. Hâkimler ve Savcılar Kanunu (2 ayrı KHK ile)
2803 s. Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri Kanun (9 ayrı KHK ile)
2893 s. Türk Bayrağı Kanunu
2957 s. Bazı Askerî Hastanelere Döner Sermaye Tahsisine Dair Kanun
2911 s. Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu
2914 s. Yükseköğretim Personel Kanunu
2918 s. Karayolları Trafik Kanunu (4 ayrı KHK ile)
2920 s. Türk Sivil Havacılık Kanunu (2 ayrı KHK ile)
2933 s. Madalya ve Nişanlar Kanunu
2937 s. Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Kanunu
2954 s. Türkiye Radyo ve Televizyon Kanunu
2957 s. Bazı Askeri Hastanelere Döner Sermaye Tahsisine Dair Kanun
2992 s. Adalet Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri … Hak. Kanun (2 ayrı KHK ile)
3065 s. Katma Değer Vergisi Kanunu
3146 s. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hak. Kanun
3152 s. İçişleri Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hak. Kanun (3 ayrı KHK ile)
3160 s. Emniyet Teşkilâtı Uçuş ve Dalış Hizmetleri Tazminat Kanunu
3194 s. İmar Kanunu
3201 s. Emniyet Teşkilat Kanunu (8 ayrı KHK ile)
3212 s. Silahlı Kuvvetler İhtiyaç Fazlası Mal … Hak. Kanun (3 ayrı KHK ile)
3225 s. Millî Savunma Bakanlığı … Döner Sermaye … İşletilmesine İlişkin Kanun
3238 s. Savunma Sanayii Müsteşarlığının Kurulması … Hak. Kanun (2 ayrı KHK ile)
3269 s. Uzman Erbaş Kanunu (4 ayrı KHK ile)
3359 s. Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu (3 ayrı KHK ile)
3466 s. Uzman Jandarma Kanunu
3497 s. Kara Sınırlarının Korunması ve Güvenliği Hak. Kanun
3533 s. Umumi Mülhak Ve Hususi Bütçelerle İdare Edilen … Hakkında Kanun
3621 s. Kıyı Kanunu
3713 s. Terörle Mücadele Kanunu (10 ayrı KHK ile)
4045 s. Güvenlik Soruşturması … Sıkıyönetim Kanununda Değ. Yap. İlişkin Kanun
4046 s. Özelleştirme Uygulamaları Hak. Kanun
4389 s. Bankalar Kanunu
4447 s. İşsizlik Sigortası Kanunu (3 ayrı KHK ile)
4456 s. Türkiye Kalkınma Bankası Anonim Şirketinin Kuruluşu Hak. Kanun
4483 s. Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hak. Kanun
4562 s. Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu
4566 s. Harp Okulları Kanunu (4 ayrı KHK ile)
4636 s. Millî Savunma Bakanlığı Akaryakıt İkmal ve NATO POL. .. Hak. Kanun
4645 s. Emniyet Genel Müdürlüğüne Ait Araç, … Satışına Dair Kanun
4675 s. İnfaz Hakimliği Kanunu
4678 s. Türk Silahlı Kuvvetleri … Subay ve Astsubaylar Hak. Kanun (2 ayrı KHK ile)
4706 s. Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi … Hak. Kanun
4734 s. Kamu İhale Kanunu (3 ayrı KHK ile)
4735 s. Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu
4752 s. Astsubay Meslek Yüksek Okulları Kanunu (3 ayrı KHK ile)
4760 s. Özel Tüketim Vergisi Kanunu
4688 s. Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu
4857 s. İş Kanunu
4925 s. Karayolu Taşıma Kanunu
4954 s. Türkiye Adalet Akademisi Kanunu
5018 s. Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu (6 ayrı KHK ile)
5174 s. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanunu
5187 s. Basın Kanunu
5188 s. Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun
5233 s. Terör ve Terörle Mücadeleden Doğan Zararların Karşılanması Hak. Kanun
5235 s. Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri … Yetkileri Hak. Kanun (3 ayrı KHK ile)
5237 s. Türk Ceza Kanunu (5 ayrı KHK ile)
5271 s. Ceza Muhakemesi Kanunu (11 ayrı KHK ile)
5275 s. Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hak. Kanun (5 ayrı KHK ile)
5320 s. Ceza Muhakemesi Kanununun Yürürlük … Hakkında Kanun (2 ayrı KHK ile)
5335 s. Bazı Kanun ve … Kararnamelerde Değ. Yap. Dair Kanun (3 ayrı KHK ile)
5393 s. Belediye Kanunu (3 ayrı KHK ile)
5411 s. Bankacılık Kanunu (4 ayrı KHK ile)
5434 s. Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu (3 ayrı KHK ile)
5442 s. İl İdaresi Kanunu (3 ayrı KHK ile)
5490 s. Nüfus Hizmetleri Kanunu (2 ayrı KHK ile)
5510 s. Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu (5 ayrı KHK ile)
5549 s. Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hak. Kanun (2 ayrı KHK ile)
5580 s. Özel Öğretim Kurumları Kanunu (3 ayrı KHK ile)
5607 s. Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu (3 ayrı KHK ile)
5651 s. İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi … Hak. Kanun
5661 s. Ziraat Bankası Kredilerinden Doğan Kefaletin Sona Erdirilmesi Hak. Kanun
5668 s. Türk Silahlı Kuvvetleri Besleme Kanunu
5682 s. Pasaport Kanunu (2 ayrı KHK ile)
5715 s. Türk Silâhlı Kuvvetleri Hasta Besleme Kanunu
5809 s. Elektronik Haberleşme Kanunu
5901 s. Türk Vatandaşlığı Kanunu
5996 s. Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu (2 ayrı KHK ile)
6004 s. Dışişleri Bakanlığının Kuruluş Ve Görevleri Hakkında Kanun
6087 s. Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Kanunu (3 ayrı KHK ile)
6100 s. Hukuk Muhakemeleri Kanunu (2 ayrı KHK ile)
6102 s. Türk Ticaret Kanunu (2 ayrı KHK ile)
6112 s. Radyo ve Televizyonların Kuruluş … Hak. Kanun (3 ayrı KHK ile)
6132 s. At Yarışları Hakkında Kanun
6136 s. Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hak. Kanun (5 ayrı KHK ile)
6183 s. Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hak. Kanun (2 ayrı KHK ile)
6191 s. Sözleşmeli Erbaş ve Er Kanunu (2 ayrı KHK ile)
6216 s. Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hak. Kanun
6245 s. Harcırah Kanunu (2 ayrı KHK ile)
6318 s. Askerlik Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun
6325 s. Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu
6356 s. Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu
6362 s. Sermaye Piyasası Kanunu (3 ayrı KHK ile)
6384 s. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine Yapılmış … Dair Kanun
6413 s. Türk Silahlı Kuvvetleri Disiplin Kanunu (7 ayrı KHK ile)
6415 s. Terörizmin Finansmanının Önlenmesi Hak. Kanun
6458 s. Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu (3 ayrı KHK ile)
6493 s. Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri … Hak. Kanun
6502 s. Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun
6586 s. Millî Mayın Faaliyet Merkezi Kurulmasına İlişkin Kanun (3 ayrı KHK ile)
6713 s. Kolluk Gözetim Komisyonu Kurulması Hak. Kanun
6721 s. Türkiye Maarif Vakfı Kanunu (2 ayrı KHK ile)
6735 s. Uluslararası İşgücü Kanunu
6741 s. Türkiye Varlık Fonu … A.Ş.’nin Kurulması … Dair Kanun (2 ayrı KHK ile)
6749 s. Olağanüstü Hal KHK’sının … Kabul Edilmesine Dair Kanun (8 ayrı KHK ile)
6754 s. Bilirkişilik Kanunu (2 ayrı KHK ile)
6755 s. Olağanüstü Hal KHK’sının … Kabul Edilmesine Dair Kanun (4 ayrı KHK ile)
6756 s. Olağanüstü Hal KHK’sının … Kabul Edilmesine Dair Kanun (3 ayrı KHK ile)
6758 s. Olağanüstü Hal KHK’sının … Kabul Edilmesine Dair Kanun (6 ayrı KHK ile)
6767 s. 2017 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu
6831 s. Orman Kanunu
7258 s. Futbol ve Diğer Spor Müsabakalarında Bahis … Hakkında Kanun
189 s. Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Yurtdışı Teşkilatı Hak. KHK
190 s. Genel Kadro ve Usulü Hakkında KHK (6 ayrı KHK ile)
233 s. Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hak. KHK (2 ayrı KHK ile)
320 s. Milli Piyango İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında KHK
375 s. Kanun Hükmünde Kararname (5 ayrı KHK ile)
399 s. Kamu İktisadi Teşebbüsleri Personel Rejiminin Düzenlenmesi … Dair KHK
631 s. Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin … Düzenlemeler … Hak. KHK
652 s. Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında KHK (5 ayrı KHK ile)
659 s. Genel Bütçe… Hizmetlerinin Yürütülmesine İlişkin KHK (2 ayrı KHK ile)
663 s. Sağlık Bakanlığı ..Teşkilat ve Görevleri Hakkında KHK (2 ayrı KHK ile)
667 s. Olağanüstü Hal Kapsamında Alınan Tedbirlere İlişkin KHK (6 ayrı KHK ile)
668 s. Olağanüstü Hal Kapsamında … Tedbirler … Hakkında KHK (2 ayrı KHK ile)
669 s. Olağanüstü Hal Kapsamında … Değ. Yapılmasına Dair KHK (3 ayrı KHK ile)
670 s. Olağanüstü Hal Kapsamında … Tedbirler Hakkında KHK (4 ayrı KHK ile)
672 s. Olağanüstü Hal Kapsamında Kamu Personeline .. Dair KHK (3 ayrı KHK ile)
673 s. Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler … Hakkında KHK (2 ayrı KHK ile)
674 s. Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında KHK
675 s. Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler … Hakkında KHK (3 ayrı KHK ile)
677 s. Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması Hakkında KHK
678 s. Olağanüstü Hal Kapsamında Düzenlemeler … Hakkında KHK (2 ayrı KHK ile)
685 s. Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Kom. … Hakkında KHK (3 ayrı KHK ile)
692 s. Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması Hakkında KHK
