[Efe Yiğit]
Brezilya’nın Chapecoense takımını taşıyan uçağın Kolombiya’nın Medellin şehrinde düşmesi, futbol dünyasının yaşadığı acı dolu yolculukları akıllara getirdi. Brezilya Serie A liginde 9. sırada bulunan Chapecoense oyuncularının da bulunduğu uçaktaki 81 kişiden yalnızca 5’i sağ kurtarılabildi. Takım Atletico National ile oynayacağı Copa Sudamericana final maçı için deplasmana gidiyordu. 1974’te kurulan takımın en önemli başarısıydı burada finale çıkmak. Açıklama yapan yöneticiler 200 bin nüfuslu Santa Catarina’da futbolla yatıp kalkan halkın en önemli bağlılığının yok olduğunu duyurdu.
İşte tarihteki benzer vakalar…
Torino (Torino, 1949)
Bugün Juventus’un gölgesinde kalan aynı şehrin takımı Torino, 1940’lı yılların efsanesiydi. 1940-49 arasında 7 kez şampiyonluk sevinci yaşayan Torino, 5 yıl evinde yenilgi yüzü görmeyerek kırılması zor bir rekorun sahibi olmuştu. 1948-49 sezonunda milli takıma tam 10 oyuncu göndermişti. Futbol tarihinin en başarılı kulüplerinden biri olarak tanımlanan Torino’nun sonunu trajik bir uçak kazası getirdi.
‘Il Grande Torino’ (Büyük Torino) lakabıyla tanınan kulübün başkanı Commendador Novo, Portekizli futbolcu Xico Ferreira’nın jübilesi için Benfica takımıyla bir dostluk maçı ayarladı. Lizbon’a rahat bir şekilde ulaşan ekip 4 Mayıs 1949 tarihli dostluk maçında Benfica’ya 4-2 yenilip dönüş yolculuğuna geçti. Pilotlar, kuleden iniş izni istemişti. Hava yoğun yağmurlu ve fırtınalıydı. Takımı taşıyan uçak Torino Havaalanına yaklaşırken saat 17:05’te 672 metre yüksekliğindeki Superga tepesinde kurulu bazilikaya çakıldı.
Bu kazada 18’i futbolcu olmak üzere, aralarında yönetici ve gazetecilerin de bulunduğu 31 kişi hayatını kaybetti. Ölenler için devlet töreni düzenlendi. Cenazeye katılanlar arasında sakatlığından dolayı Benfica maçına götürülmeyen Sauro Toma da vardı. Toma, efsane takımdan geriye kalan tek oyuncu olmuştu. Torino geride kalan son dört maçını genç takımla bitirdi ve sezonu yine şampiyonlukla tamamladı. Fakat o kupanın ardından bir daha eski günlerine dönemedi…
Manchester United (Münih, 1958)
6 Şubat 1958’de İngiliz Manchester United takımını taşıyan uçak, Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası maçı için gittiği Belgrad’dan İngiltere’ye doğru havalanmış, Münih Havalimanı’na yakıt ikmali için inmişti. Yoğun kar yağışı altında, ilk iki denemesinde kalkış yapamayan uçak, üçüncü denemesinde yeterince hıza ulaşamayarak, çevredeki bariyerlere çarptı. 23 kişi hayatını kaybetti, 21 kişiyse yaralı olarak kurtarıldı.
O yıllarda fırtına gibi esen United’ın, takım kaptanı Roger Byrne, ve oyuncuları Tommy Taylor, Mark Jones, David Pegg, Geoff Bent, Eddie Colman, Billy Whelan ve Duncan Edwards hayatını kaybedenler arasındaydı. Kazada, takımın kalecisi Harry Gregg ise ‘kahraman’ olmuştu. Gregg, bir yolcuyla bebeğini kurtardıktan sonra hocası Matt Busby’yi ve Bobby Charlton’u da enkazdan çıkardı. Bu kazadan kurtulan efsane futbolcu Charlton, 1966’da İngiltere’yi Dünya Kupası’nda şampiyonluğa taşıyacaktı.
Kazada ağır yaralanan manejer Matt Busby, iyileşerek takımı çalıştırmaya devam etti. Tam 25 yıl Manchester United’ı çalıştıran Busby’nin rekorunu Sir Alex Ferguson 2010 yılında kırabildi. United o yıl ligde kalan maçlarını paf takımı ile oynamış ve sezonu 9. sırada tamamlamıştı.
Zambiya Milli Takımı (Libreville, 1993)
1994 Dünya Kupası eleme maçlarında Gabon ile deplasmanda karşılaşacak olan Zambiya Milli Takımı, bu ülkenin başkenti Libreville’e doğru yola çıkmıştı. Yolda bir kez yakıt ikmali yapan ve arızası olduğu anlaşılan uçak yine de yoluna devam etmek istedi. Ancak inişin yapılacağı havalimanına çok kısa bir mesafe kala 17 Nisan 1993’te düştü.
Toplam 30 kişinin hayatını kaybettiği kazada Zambiya Milli Takımı, teknik ekip ve oyuncularından 18 kişiyi kaybetti. Zambiya’dan kurtulan tek isim, kendi imkânlarıyla Libreville’e gelecek olan ve o dönem PSV Eindhoven formasını giyen Kalusha Bwalva oldu. Zambiya futbolu ilerleyen yıllarda Bwalva etrafında toplandı. 2003-06 arasında milli takım teknik direktörlüğü de yapan Bwalva, 2008 yılında Zambiya Futbol Federasyonu Başkanı seçildi.
Lokomotif Yaroslavl (Yaroslavl, 2011)
Uçak kazalarının sık görüldüğü Rusya, 2011’deki kazada Lokomotif Yaroslavl hokey takımının yaşadığı trajedi ile sarsıldı. Lokomotif Yaroslavl ekibini Belarus’taki şampiyonaya götüren yolcu uçağı, Yaroslavl’daki Tunoshna Havalimanı’ndan kalkışı sırasında Volga Nehri yakınlarına düştü. Uçaktaki 45 kişiden 43’ü öldü, 2 kişi ise yaralı olarak kurtuldu.
Rusya Buz Hokeyi Ligi’nin en önemli takımlarından olan Lokomotif Yaroslavl, bir önceki sezonu 3. sırada tamamlamıştı. Takımın kadrosunda, Avrupa’nın önemli buz hokeyi oyuncuları bulunuyordu.
Rusya, daha önce de iki kez içinde sporcuların da bulunduğu uçak kazaları yaşamıştı. 1950’de Ekaterinburg’da gerçekleşen kazada, VVS Moskova’nın 11 oyuncusu, 1979’da ise Özbekistan liginde mücadele eden Pahtakor Taşkent takımının 17 çalışanı bu kazalarda hayatını kaybetmişti.
