15 Temmuz darbe girişimi sonrasında Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ve iktidarın Hizmet Hareketi’ne yönelik başlattığı “kitlesel arındırma” çerçevesinde, 100 binden fazla insan meslekten atılırken, 30 binin üzerinde tutuklama gerçekleşti.
Bu süreçte gözaltında yaşanan işkence vakaları, hapishanelerdeki kötü şartlar ve toplumsal linç yüzünden çok sayıda “intihar vakası” gözlendi. Bunların çoğu “şüpheli intiharlar”, çünkü birçoğunun nasıl gerçekleştiğine dair ikna edici açıklamalar yapılmadı.
Canına kıydığı belirtilenler arasında iş adamları, kamu personelleri, askerler, polisler ve siviller var. Bazı maktul yakınları, ölümlerin intihar değil, işkence sebebiyle olduğunu ancak intihar olarak kayıtlara geçirildiğini iddia ediyor.
‘İntihar’ vakaları artabilir
Gözaltı merkezleri ve cezaevlerindeki artan işkenceler, tutukluların mal varlıklarına el konmasıyla yakınlarının yaşadıkları ekonomik çöküntü, tutukluları ziyaret edememeleri, gözaltındakilerin avukat bulamamaları, kaldıkları cezaevleri defalarca değiştirilen ve farklı illere gönderilen tutukluların üst üste yeni travmalar yaşamaları sebebiyle bu vakaların daha da artmasından çekiniliyor.
Öte yandan, polise cezaevlerindeki tutukluları istediği zaman alıp, istediği kadar sorgulama yetkisi veren yasanın Bakanlar Kurulu’ndan geçmesiyle birlikte işkencelerin daha da artabileceği, dolayısıyla “şüpheli intihar” vakalarının çoğalabileceğinden endişe ediliyor.
15 Temmuz’dan bu yana, 20 “şüpheli intihar”
1- NECMİ AKMAN
Açığa alınan Manisa’nın Ahmetli İlçesi Kaymakamı Necmi Akman, tabancayla kendisini başından vurarak intihar etti. Akman’ın koruma polisi Ahmet G.’nin tabancasını alarak intihar ettiği açıklandı.
2- MUTLU Ç.
Daha önce aklanmış olmasına rağmen ikinci kez görevden alınan komiser yardımcısı Mutlu Ç.’nin tabancasıyla intihar ettiği açıklandı. Mutlu Ç. daha önce de “Cemaat üyeliğinden” tutuklanmış, yargılanıp beraat etmiş ve görevine dönmüştü. Darbe girişiminin ardından tekrar gözaltı kararı çıkınca intihar etti.
3- AHMET BEŞLİ
Hatay’ın Belen İlçesi’nde darbe girişimi sonrası gözaltına alınan 39 yaşındaki emniyet amiri Ahmet Beşli’nin, tabancasıyla başına ateş ederek intihar ettiği açıklandı. Ancak ailesi olayın intihar olmadığını Ahmet Beşli’nin sorgu sırasında öldürüldüğünü iddia etti.
4- İSMAİL ÇAKMAK
Darbe girişiminde yer aldığı iddiasıyla tutuklanarak Silivri Cezaevi’ne sevk edilen Yarbay İsmail Çakmak’ın, cezaevinde merdiven boşluğuna kendini asarak intihar ettiği açıklandı. Cezaevinde intihar edecek ipi nereden bulduğu konusu hala aydınlatılamadı. Çakmak’ın ifadesinde suçlamaları kabul etmediği ancak gözaltında çıplak arama dâhil işkence gördüğü öne sürüldü.
5- ÖMER ÇUBUKLU
Darbe girişiminin ardından tutuklanan infaz koruma memuru Ömer Çubuklu, İzmir 2 No’lu F Tipi Cezaevi’nde tek başına tutulduğu geçici kabul bölümünde ayakkabı ve eşofman bağcığı ile kendisini asıp yaşamına son verdi.
6- MUHAMMET MERTOĞLU
Ulus İlçe Emniyet Müdürü olarak görev yapan Levent Mustafaoğlu, darbe girişiminin ardından tutuklandı. Yerine komiser yardımcısı 39 yaşındaki Muhammet Mertoğlu atandı. Ancak bir ihbar üzerine yeni atanan Muhammet Mertoğlu’nun da odası aranmak istendi. Bu sırada makam odasında oturan komiser yardımcısı Muhammet Mertoğlu, iddiaya göre “Benden de mi şüpheleniyorsunuz?” diyerek tabancasını çıkarıp başına ateş etti.
7- LEVENT ÖNDER
Siirt’teki 3’üncü Komando Tugay Komutanlığı Kurmay Başkan Vekili Yarbay Levent Önder’in darbe girişimini önleyemediği gerekçesiyle intihar ettiği öne sürüldü. Ancak bir yarbayın darbe için önemsiz görülebilecek Siirt’te neden “Darbeyi önleyemedim?” diye intihar ettiği sorusu, cevaplanamadı.
8- HASAN YÜCEL
Genelkurmay Hizmet Tabur Komutanı Yarbay Hasan Yücel’in 20 Temmuz 2016 tarihinde, Karargâh’taki odasında intihar ettiği açıklandı. İddialara göre ise Yarbay Yücel’in Genelkurmay’da yasa dışı biçimde kurulan sorgu odasında gördüğü işkenceler sonucu öldüğü ileri sürüldü.
9- ENVER ŞENTÜRK
Görevinden açığa alınan 31 yaşındaki Enver Şentürk intihar etti. Şentürk, oturduğu apartmanın merdiven boşluğunda tavana bağladığı ipi boynuna geçirip kendini astı. Evli ve bir çocuk babası olan Şentürk, Adıyaman E Tipi Cezaevi’ndeki infaz koruma memurluğunda çalışıyordu.
10- HASAN TAŞTAN
Mersin’de öğretmen oğlu tutuklanan 53 yaşındaki imam Hasan Taştan intihar etti. Zeytinli Bahçe Camii imamı Taştan’ın, cemaate yatsı namazını kıldırdıktan sonra, caminin yanındaki lojmanında intihar ettiği açıklandı. Yakınları, Hakkâri’de öğretmen olan oğlu M.T.’nin Cemaat soruşturması kapsamında tutuklanmasının ardından Taştan’ın bunalıma girdiğini aktardı.
11- Ö.I.
Gözaltında bulunan Eskişehir 1’inci Ana Jet Üssü Komutanlığı’nda görevli kıdemli başçavuş Ö.I.’nın gözaltında tutulduğu sırada, polis gözetiminde tuvalete gittiği, burada temizlik malzemelerini içerek intihar ettiği iddia edildi. Ancak, gözaltı merkezlerinde tuvaletlerde temizlik malzemesi dâhil hiçbir kimyasalın bulunmadığı belirtiliyor. Ailesi olayın intihar değil işkence sonucu ölüm olduğu görüşünde.
12- EMRAH OĞUZ
Bayburt’ta açığa alınan polis memuru Emrah Oğuz intihar etti. Bayburt’ta görevden uzaklaştırılan polislerin arasında bulunan, 32 yaşındaki Emrah Oğuz, 3 Ekim günü silahını teslim etmek için gittiği Bayburt Emniyet Müdürlüğü yakınlarında tabancayla kendini öldürdü.
13- ÂDEM TIRAŞ
Darbe girişimi sonrası Mersin’de emniyetteki görevden uzaklaştırılan 26 yaşındaki bir çocuk babası Âdem Tıraş, beylik tabancası ve polis kimliğini emniyete teslim etmesinin ertesi günü bir parkta başına ateş ederek yaşamına son verdi.
14- SEYFETTİN YİĞİT
Bursa’da tutuklanan Cumhuriyet Savcısı 47 yaşındaki Seyfettin Yiğit, cezaevi tuvaletinde çamaşır ipiyle asılmış olarak bulundu. Ancak ailesi olayın intihar değil cinayet olduğunu iddia ediyor. Yiğit’in geçen yıl İstanbul’dan Bursa’ya tayin olduğu öğrenildi.
15- MUSTAFA GÜNEYLER
Darbe girişiminin ardından meslekten ihraç edilen 50 yaşındaki öğretmen Mustafa Güneyler, evinde ocağın gazını açarak intihar etti. Güneyler, Bilecik’in Osmaneli ilçesindeki çok programlı lisede elektrik ve elektronik dersi öğretmeni olarak görev yapıyordu.
16- FERHAT DAŞ
Astsubay Fethat Daş’ın darbe girişimi gecesi intihar ettiği açıklandı. Tank komutanı Astsubay Çavuş Ferhat Daş’ın darbe girişimi gecesi Sabiha Gökçen Havalimanı’nda intihar ettiği, olaydan birkaç gün sonra açıklandı. Açıklamanın geç yapılmış olması soru işaretlerine neden oldu.
17- HALİL GÖK
Düzce’nin Akçakoca ilçesinde, İlçe Emniyet Müdürlüğünde görevli polis memuru Halil Gök intihar etti. Gök’e darbe soruşturması kapsamında açığa alınacağı iletildi. Bunu öğrenen Halil Gök, çalıştığı binanın bodrumunda bulunan malzeme deposuna giderek tabancasını başına dayayıp ateşledi.
18- VEDAT SAVLU
Isparta’da hakkında gözaltı kararı verilen işadamı Vedat Savlu’nun evi polisler tarafından ablukaya alındı. Önce, Savlu’nun balkondan atlayarak intihar ettiği açıklandı. Ardından polislerden kaçarken balkondan düştüğü ileri sürüldü.
19- ALİ DEREBAŞI
Kayseri’de anaokulu öğretmeni Ali Derebaşı öğretmen eşinin Cemaat mensubu olduğu iddiasıyla açığa alınmasından sonra görev yaptığı okulda, 19 Eylül günü yaşamına son verdi.
20- BEDİH K.
Muğla E Tipi cezaevinde kalan Bedih K.’nın 9 Eylül’de cezaevinde intihar ettiği açıklandı. Ancak ne şekilde intihar ettiği hakkında kamuoyuna hiçbir bilgi verilmedi.
Bu süreçte gözaltında yaşanan işkence vakaları, hapishanelerdeki kötü şartlar ve toplumsal linç yüzünden çok sayıda “intihar vakası” gözlendi. Bunların çoğu “şüpheli intiharlar”, çünkü birçoğunun nasıl gerçekleştiğine dair ikna edici açıklamalar yapılmadı.
Canına kıydığı belirtilenler arasında iş adamları, kamu personelleri, askerler, polisler ve siviller var. Bazı maktul yakınları, ölümlerin intihar değil, işkence sebebiyle olduğunu ancak intihar olarak kayıtlara geçirildiğini iddia ediyor.
‘İntihar’ vakaları artabilir
Gözaltı merkezleri ve cezaevlerindeki artan işkenceler, tutukluların mal varlıklarına el konmasıyla yakınlarının yaşadıkları ekonomik çöküntü, tutukluları ziyaret edememeleri, gözaltındakilerin avukat bulamamaları, kaldıkları cezaevleri defalarca değiştirilen ve farklı illere gönderilen tutukluların üst üste yeni travmalar yaşamaları sebebiyle bu vakaların daha da artmasından çekiniliyor.
Öte yandan, polise cezaevlerindeki tutukluları istediği zaman alıp, istediği kadar sorgulama yetkisi veren yasanın Bakanlar Kurulu’ndan geçmesiyle birlikte işkencelerin daha da artabileceği, dolayısıyla “şüpheli intihar” vakalarının çoğalabileceğinden endişe ediliyor.
15 Temmuz’dan bu yana, 20 “şüpheli intihar”
1- NECMİ AKMAN
Açığa alınan Manisa’nın Ahmetli İlçesi Kaymakamı Necmi Akman, tabancayla kendisini başından vurarak intihar etti. Akman’ın koruma polisi Ahmet G.’nin tabancasını alarak intihar ettiği açıklandı.
2- MUTLU Ç.
Daha önce aklanmış olmasına rağmen ikinci kez görevden alınan komiser yardımcısı Mutlu Ç.’nin tabancasıyla intihar ettiği açıklandı. Mutlu Ç. daha önce de “Cemaat üyeliğinden” tutuklanmış, yargılanıp beraat etmiş ve görevine dönmüştü. Darbe girişiminin ardından tekrar gözaltı kararı çıkınca intihar etti.
3- AHMET BEŞLİ
Hatay’ın Belen İlçesi’nde darbe girişimi sonrası gözaltına alınan 39 yaşındaki emniyet amiri Ahmet Beşli’nin, tabancasıyla başına ateş ederek intihar ettiği açıklandı. Ancak ailesi olayın intihar olmadığını Ahmet Beşli’nin sorgu sırasında öldürüldüğünü iddia etti.
4- İSMAİL ÇAKMAK
Darbe girişiminde yer aldığı iddiasıyla tutuklanarak Silivri Cezaevi’ne sevk edilen Yarbay İsmail Çakmak’ın, cezaevinde merdiven boşluğuna kendini asarak intihar ettiği açıklandı. Cezaevinde intihar edecek ipi nereden bulduğu konusu hala aydınlatılamadı. Çakmak’ın ifadesinde suçlamaları kabul etmediği ancak gözaltında çıplak arama dâhil işkence gördüğü öne sürüldü.
5- ÖMER ÇUBUKLU
Darbe girişiminin ardından tutuklanan infaz koruma memuru Ömer Çubuklu, İzmir 2 No’lu F Tipi Cezaevi’nde tek başına tutulduğu geçici kabul bölümünde ayakkabı ve eşofman bağcığı ile kendisini asıp yaşamına son verdi.
6- MUHAMMET MERTOĞLU
Ulus İlçe Emniyet Müdürü olarak görev yapan Levent Mustafaoğlu, darbe girişiminin ardından tutuklandı. Yerine komiser yardımcısı 39 yaşındaki Muhammet Mertoğlu atandı. Ancak bir ihbar üzerine yeni atanan Muhammet Mertoğlu’nun da odası aranmak istendi. Bu sırada makam odasında oturan komiser yardımcısı Muhammet Mertoğlu, iddiaya göre “Benden de mi şüpheleniyorsunuz?” diyerek tabancasını çıkarıp başına ateş etti.
7- LEVENT ÖNDER
Siirt’teki 3’üncü Komando Tugay Komutanlığı Kurmay Başkan Vekili Yarbay Levent Önder’in darbe girişimini önleyemediği gerekçesiyle intihar ettiği öne sürüldü. Ancak bir yarbayın darbe için önemsiz görülebilecek Siirt’te neden “Darbeyi önleyemedim?” diye intihar ettiği sorusu, cevaplanamadı.
8- HASAN YÜCEL
Genelkurmay Hizmet Tabur Komutanı Yarbay Hasan Yücel’in 20 Temmuz 2016 tarihinde, Karargâh’taki odasında intihar ettiği açıklandı. İddialara göre ise Yarbay Yücel’in Genelkurmay’da yasa dışı biçimde kurulan sorgu odasında gördüğü işkenceler sonucu öldüğü ileri sürüldü.
9- ENVER ŞENTÜRK
Görevinden açığa alınan 31 yaşındaki Enver Şentürk intihar etti. Şentürk, oturduğu apartmanın merdiven boşluğunda tavana bağladığı ipi boynuna geçirip kendini astı. Evli ve bir çocuk babası olan Şentürk, Adıyaman E Tipi Cezaevi’ndeki infaz koruma memurluğunda çalışıyordu.
10- HASAN TAŞTAN
Mersin’de öğretmen oğlu tutuklanan 53 yaşındaki imam Hasan Taştan intihar etti. Zeytinli Bahçe Camii imamı Taştan’ın, cemaate yatsı namazını kıldırdıktan sonra, caminin yanındaki lojmanında intihar ettiği açıklandı. Yakınları, Hakkâri’de öğretmen olan oğlu M.T.’nin Cemaat soruşturması kapsamında tutuklanmasının ardından Taştan’ın bunalıma girdiğini aktardı.
11- Ö.I.
Gözaltında bulunan Eskişehir 1’inci Ana Jet Üssü Komutanlığı’nda görevli kıdemli başçavuş Ö.I.’nın gözaltında tutulduğu sırada, polis gözetiminde tuvalete gittiği, burada temizlik malzemelerini içerek intihar ettiği iddia edildi. Ancak, gözaltı merkezlerinde tuvaletlerde temizlik malzemesi dâhil hiçbir kimyasalın bulunmadığı belirtiliyor. Ailesi olayın intihar değil işkence sonucu ölüm olduğu görüşünde.
12- EMRAH OĞUZ
Bayburt’ta açığa alınan polis memuru Emrah Oğuz intihar etti. Bayburt’ta görevden uzaklaştırılan polislerin arasında bulunan, 32 yaşındaki Emrah Oğuz, 3 Ekim günü silahını teslim etmek için gittiği Bayburt Emniyet Müdürlüğü yakınlarında tabancayla kendini öldürdü.
13- ÂDEM TIRAŞ
Darbe girişimi sonrası Mersin’de emniyetteki görevden uzaklaştırılan 26 yaşındaki bir çocuk babası Âdem Tıraş, beylik tabancası ve polis kimliğini emniyete teslim etmesinin ertesi günü bir parkta başına ateş ederek yaşamına son verdi.
14- SEYFETTİN YİĞİT
Bursa’da tutuklanan Cumhuriyet Savcısı 47 yaşındaki Seyfettin Yiğit, cezaevi tuvaletinde çamaşır ipiyle asılmış olarak bulundu. Ancak ailesi olayın intihar değil cinayet olduğunu iddia ediyor. Yiğit’in geçen yıl İstanbul’dan Bursa’ya tayin olduğu öğrenildi.
15- MUSTAFA GÜNEYLER
Darbe girişiminin ardından meslekten ihraç edilen 50 yaşındaki öğretmen Mustafa Güneyler, evinde ocağın gazını açarak intihar etti. Güneyler, Bilecik’in Osmaneli ilçesindeki çok programlı lisede elektrik ve elektronik dersi öğretmeni olarak görev yapıyordu.
16- FERHAT DAŞ
Astsubay Fethat Daş’ın darbe girişimi gecesi intihar ettiği açıklandı. Tank komutanı Astsubay Çavuş Ferhat Daş’ın darbe girişimi gecesi Sabiha Gökçen Havalimanı’nda intihar ettiği, olaydan birkaç gün sonra açıklandı. Açıklamanın geç yapılmış olması soru işaretlerine neden oldu.
17- HALİL GÖK
Düzce’nin Akçakoca ilçesinde, İlçe Emniyet Müdürlüğünde görevli polis memuru Halil Gök intihar etti. Gök’e darbe soruşturması kapsamında açığa alınacağı iletildi. Bunu öğrenen Halil Gök, çalıştığı binanın bodrumunda bulunan malzeme deposuna giderek tabancasını başına dayayıp ateşledi.
18- VEDAT SAVLU
Isparta’da hakkında gözaltı kararı verilen işadamı Vedat Savlu’nun evi polisler tarafından ablukaya alındı. Önce, Savlu’nun balkondan atlayarak intihar ettiği açıklandı. Ardından polislerden kaçarken balkondan düştüğü ileri sürüldü.
19- ALİ DEREBAŞI
Kayseri’de anaokulu öğretmeni Ali Derebaşı öğretmen eşinin Cemaat mensubu olduğu iddiasıyla açığa alınmasından sonra görev yaptığı okulda, 19 Eylül günü yaşamına son verdi.
20- BEDİH K.
Muğla E Tipi cezaevinde kalan Bedih K.’nın 9 Eylül’de cezaevinde intihar ettiği açıklandı. Ancak ne şekilde intihar ettiği hakkında kamuoyuna hiçbir bilgi verilmedi.
Ölümle sonuçlanmayan intihar girişimleri
Oluşturulan atmosferin etkisiyle kendi hayatına kastedenlerden bazıları, neyse ki, başarısız oluyor. Onlardan basına yansıyan birkaçı da şu şekilde:
-Kuleli Askeri Lisesi’nde görevli Kurmay Albay Birkan Çörez Boğaziçi Köprüsü’nün korkuluklarına çıkarak intihar etmek istedi.
-Denizli’de gözaltına alınan işadamı M.G.’nin eşi 42 yaşındaki Sevim G., 16 Ağustos’ta boğazını bıçakla keserek intihara teşebbüs etti.
-26 Ağustos’ta Burdur’da cumhuriyet savcısı Ümit Ünal’ın tutuklanmasının ardından eşi Medine Ünal, bir kutu ilaç içerek intihar girişiminde bulundu.
-Kayseri’de tutuklanan H.H, 1 Eylül’de Nevşehir E tipi kapalı cezaevinde intihar girişiminde bulundu. H.H’nin oda arkadaşlarının olayı son anda fark etmesi üzerine H.H. kurtarılarak hastaneye kaldırıldı.
EDİTÖRÜN NOTU: İntihar ettiği öne sürülen 20 kişinin ismi açık kaynaklara ve kamu otoritesinin yaptığı açıklamalara dayanarak oluşturuldu. Başka intiharlar olup olmadığı bilinmiyor.
