42 Yıldır Tır’Cıyım Böyle Durgunluk Görmedim

Ömrünü TIR üzerinde geçiren Orhan Uçar, mesleğinin en zor günlerini yaşadığını söylüyor. Suriye ve Rusya krizleri taşımacılık sektörünü vurdu. Galeriler ve internet siteleri satılık ilanlarıyla dolu. TIR mezarlığına dönen Türkiye’de binlerce şoför işsiz.
İstanbul’da 28 gündür Irak’a mal götürmek için bekleyen TIR şoförü Hüseyin Akan, aracının kredisini ödeyemediğini belirtiyor. Suriye ve Güneydoğu’da yaşanan olaylardan sonra ayda bir kere bile Irak’a mal götüremediklerini vurguluyor. Suriye ve Rusya krizleri sektörü derinden etkiledi. 400 bin TIR’ın bulunduğu Türkiye’de özellikle Mersin, Antalya, Hatay, İzmir ve İstanbul’da binlerce araç kontak kapattı. Şoförlerin çoğu işsiz. Sadece sahibinden.com’da satışa çıkarılan TIR sayısı 5 bini geçti.
“Sizi Allah gönderdi.” diyerek sözlerine başlıyor 42 yıllık TIR şoförü Orhan Uçar. Ömrünü uzun yollarda dört metrekarelik TIR kabininde geçiren Uçar, mesleğinin en zor dönemini yaşadığını söylüyor. “Millet, malını bize emanet ediyor ama biz kime emanetiz?” diye soran Uçar, iyi gösterilen ekonomi rakamlarına rağmen taşımacılık sektörünün durma noktasına geldiğini anlatıyor. Uçar, en ölü dönemini yaşayan TIR’cıların iş yapamadığını, galerilerin satılık araçlarla dolduğunu belirtiyor. Bir diğer TIR şoförü Hüseyin Akan da Irak’a yük götürmek için 28 gündür İstanbul’da beklediğini anlatıyor. Beş yıl önce kredi ile aldığı aracın borcunu ödeyemez hale geldiğini dile getiriyor. Akan, “İşler böyle giderse, iki aya kalmaz TIR’ı satışa çıkaracağım.” diyor. Mardin Kızıltepeli olan Akan, eskiden yurt dışına ayda 3-4 defa yük taşıdıklarını, ancak Suriye ve Güneydoğu’da yaşanan olaylardan sonra ayda bir kere bile Irak’a mal götüremediklerini vurguluyor.
Suriye’de beş yılı aşkın bir zamandır devam eden iç savaş, Irak ve Güneydoğu’daki güvenlik problemlerinin ardından, Rusya ile yaşanan uçak krizi, bu ülkelere nakliye işleri yapan TIR sahiplerine kontak kapattırdı. Özellikle Mersin, Antalya, Hatay, İzmir ve İstanbul’da iş yapamaz hale gelen birçok araç sahibi, son çareyi TIR’larını satılığa çıkarmakta buldu. Bu durumdan çok fazla etkilenen şoförlerin çoğu da işsiz kaldı. Türkiye, yurt içi ve yurt dışına taşımacılık yapan 400 bin TIR faaliyet gösteriyor.
TİCARET YAPACAK ÜLKE KALMADI
İstanbul Nakliyeciler Derneği Başkan Danışmanı Köksal Yalçınkaya, Türkiye’nin ticaret yapacağı komşu ülke kalmadığına işaret ediyor. Çevre ülkelerle yaşanan sıkıntıların taşımacılık sektörünü yüzde 20 etkilediğini vurgulayan Yalçınkaya, vergilerin ve otoyol ücretlerinin sıkıntıyı arttırdığını kaydediyor: “Komşularımızla olan sıkıntılar bütün ticari alanlara yansıyor. Nakliye sektörü piyasanın nabzını tutar. Ticaret hareketli değilse işler de o nispette azalır. Son süreçte şirketler küçülmeye gitti. TIR sahipleri de araçlarını satmak durumunda kaldı.”

İzmir Kamyoncular ve Kamyonetçiler Esnaf Odası Başkanı Yıldırım Kaya, lojistik sektörünün kötü günler geçirdiğini belirtiyor. Nakliye sektöründe işsizliğin zirve yaptığını, yatırımların azaldığını vurgulayan Kaya, “800 binin üzerinde yük taşıyan araç var. Bunların 400 bini TIR. Diğer yarısı ise kamyon ve kamyonetten oluşuyor. Galeriler satışa çıkarılan TIR ve kamyonlarla doldu. Sektörde işsiz sayısı zirveyi gördü.” değerlendirmesini yapıyor.
Türkiye’nin en büyük ikinci el araç pazarı Erçal TIR’ın satış operatörü Halil İbrahim Peru, şu an galeride satılmaya hazır 500 TIR’ın bulunduğu bilgisini veriyor. TIR galerilerinde ilk defa bu kadar stok oluştuğuna dikkat çeken Peru, durumu şöyle özetliyor: “TIR satışlarında geçen yıla göre yüzde 20 daralma var. TIR’ını satan çok ama almak isteyen yok denecek kadar az. Bunun birçok sebebi var. Suriye’de yaşananlar ve Rusya krizi çok etkiledi. Yurt dışına çıkan araç sayısı düştü. Buna bağlı olarak iç piyasada da daralma var. Dış piyasadaki daralmadan dolayı içe dönen araçlar, fiyat rekabeti oluşturuyor. Hem nakliye bedelleri hem de TIR’ların fiyatları düşüyor. Bu durum lojistik sektörünü olumsuz etkiliyor. Dış piyasa açılırsa sektör yeniden canlanabilir.” Sahibinden.com internet sitesinde ise satışa çıkarılan 5 bin 277 TIR bulunuyor.