Türkiye’nin yetiştirdiği büyük tarihçilerden biri olan ilber Ortaylı, Cluj ve Bükreş’te katıldığı etkinlikler sonrasında izlenimlerini Hürriyet gazetesinde kaleme aldı. Okurlarıyla, ziyaret ettiği şehirlerin tarihsel köklerine dair bilgiler paylaşan Ortaylı, Romanya’nın değişen çehresi ve değişmeyen problemlerine dair gözlemlerini de aktarıyor. Romanya’yı renkli ve herkesin yerini bulduğu bir ülke olarak tanımlayan ünlü tarihçinin bugün yayımlanan makalesinin bir bölümü şöyle:
Cluj sevimli bir şehir. Ortaçağdan kalan kiliselerin yanında barok devrin ve bilhassa 19. asır sonunda ortaya çıkan art nouveau’nun etkileri görülüyor. Üniversitesi ünlüdür ve bugün de Romanya’nın önde gelen kurumlarından. Buraya Türkoloji kürsüsü başkanı Prof. Tahsin Cemil tarafından davet edildik. Galatasaray Üniversitesi’nden Enis Tulca’yla birlikte Roman-Türk ilişkileri, daha çok Romanya Türkolojisi üzerinde durduk, çünkü kürsünün kuruluşunun 10. yılıdır ve merhum Kemal Karpat hocayı da bu vesileyle ele aldık. Romanya’daki Türkler ve Romen meslektaşlar Karpat’ı seviyorlar. Romanya değişik bir ülke, Balkanlar’a göre daha enternasyonal bir kültürü var ve sayısı 17’yi bulan resmen tanınmış azınlık grupları Romanya nüfusu içinde kültürel haklarıyla yer alıyorlar.
DEĞİŞENLER, DEĞİŞMEYENLER
Romanya’nın çehresi değişiyor ama galiba kolay değişmeyecek bazı sorunlar var: Nüfus eskisi gibi azalıyor, şu ana kadar ülkenin % 10’u dışarı taşınmış vaziyette. Milli bütçenin bazı haldeki yetersizliği gerekli yatırımların Avrupa desteğiyle yapılmasını zorlamakta.
NÜFUS ARTMIYOR, YABANCILAR YERLEŞİYOR
Bunun mahalli politika ve yöneticilerle Avrupa ilişkileri açısından nasıl sorunlar çıkardığını kurcalamayalım ama bir taraf da var ki Romanya AB’ye katılan üyelerin içinde şartları en uyum sağlamaya, Brüksel’e itaat etmeye hazır bir üye. Erdel bölgesinde başlıca 3 etnik grup vardır. 3’ünün de nüfusu artmıyor. Hayatın akışını karşılamak için yabancılar da gelip yerleşiyorlar. Bu nedenle Romanya renkli ve herkesin yerini bulduğu bir ülke…
