Reza Zarrab’ın tanık olduğu ve Halkbank Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Hakan Atilla’nın sanık olduğu ABD’deki davanın bugün 2. duruşması yapılıyor. Davada dün 3 tanık dinlenirken bugün tanıklar içinde 5. sırada olan Zarrab jurinin önüne çıktı. Savcılık makamı daha önce Zarrab için, ‘yıldız tanık’ ifadesini kullanmıştı. Zarrab’ın sorgusu 3 gün sürecek. Zarrab ilk ifadesinde, Aktif Bank’ta hesap açmak için eski AB Bakanı Egemen Bağış’tan yardım aldığını ve eski Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan’a 45 ila 50 milyon Euro arasında rüşvet verdiğini söyledi. Mehmet Hakan Atilla’nın da İran Ambargosu’nun delinmesi için yardım ettiğini açıkladı.
Cuma akşamına kadar Zarrab konuşacak. Savcılık kaynaklarına göre, soruları cevaplayacak olan Zarrab, FBI’nın kaydettiği tapelerde yer alan Erdoğan’la yaptığı görüşmeleri de anlatacak.
Türkiye saati ile 18:30’da salona gelen Reza Zarrab ilk kez tanık sandalyesine oturdu. Ayakları kelepçeli ve hapishane kıyafetiyle salona getirilen Zarrab tanık koltuğuna oturtuldu. Zarrab ifade vermeye başladı.
İlk ifadesi: İşbirliği cezaevinden çıkmanın en hızlı yoluydu
Zarrab ifadesine şöyle başladı: “ABD hükümeti bana hiçbir af sözü vermedi. Cezama hakim karar verecek. İşbirliği sorumluluğu kabul etmenin ve cezaevinden çıkmanın en hızlı yoluydu.” dedi.
Zarrab, 2016 yılında Miami’ye gidişine ilişkin, “Neyle karşılacağımı bilmiyordum. Uzun bir seyahatin ardından şoke olmuştum. Doğru yanıtları veremedim. Endişeliydim” ifadesini kullandı.
Zarrab daha sonra savcılıkla yaptığı işbirliği anlaşmanın üç koşula bağlı olduğunu söyledi: “Tamamen gerçekleri anlatmak, savcılıkla işbirliği yapmak, bundan sonra hiçbir suç işlememek.”
“Hala tutukluyum; Atilla Amerikan yaptırımlarıyla uyumlu gözükmesi için bize katkıda bulundu”
Bir otelde tutulduğu iddialarını da reddeden Zarrab, savcının “Hâlâ tutuklu durumda mısınız?” sorusuna “Evet” yanıtını verdi.
Zarrab ayrıca tutukluyken bir hapishane memuruna rüşvet vermek suçunu da kabul ederek, “Bir memura bana alkol getirmesi ve cep telefonunu kullanmama izin vermesi için rüşvet verdim” dedi.
Zarrab, davanın tutuklu sanığı eski Halkbank Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Hakan Atilla hakkında ise, “Yaptırım kuralları hakkında bankadaki en bilgili kişi. Oluşturduğumuz yapının Amerikan yaptırımlarıyla uyumlu gözükmesi için katkıda bulundu” dedi.
“İran’ın uluslararası ödemelerini Halkbank’tan çıkartarak yaptık”
Zarrab, İran yaptırımlarının etrafından dolaşma yapısının neden oluşturulduğunu ise şu sözlerle anlattı:
“İranlılar doğalgaz ve petrol satışından elde ettikleri gelirleri kullanamıyordu. İranlıların petrol ve doğalgaz satışlarından elde edilen paralar Halkbank’a yatırıldı. İran’ın uluslararası ödemelerini Halkbank’tan çıkartarak yaptık.
Savcının “Burada, salonda bulunanlardan birlikte çalıştığınız kimse var mı” sorusuna ise, Atilla’yı gösteren Zarrab, “Evet var” dedi.
Atilla size nasıl yardımcı oldu sorusuna ise, “İranlıların paralarını Halkbank’tan dışarı çıkartacak sistemi geliştirdik ve sistemin çalışmasını sağladık” dedi.
Savcının “Neden Atilla” sorusuna ise Zarrab, “Ambargo mevzuatını en iyi bilen kişi oydu” cümlesiyle cevap verdi.
Duruşmada Egemen Bağış’ın fotoğrafı gösterildi: “Aktif Bank’ta hesap açmam için yardım etti”
Zarrab daha sonra Aktifbank’ta hesap açılması sürecini anlatmaya başladı ve ilk denemesinin başarısız olduğunu ifade etti. Savcı bunun nedenini sordu. Zarrab da ‘İlk denememde Aktifbank bana İran’la çalışan müşterilerin hesap açmadan önce özel bir izin alması gerektiğini söyledi.
Mahkeme salonunda eski AB bakanı Egemen Bağış’ın fotoğrafı gösterildi. Zarrab, jüriye Eski AB Bakanı Egemen Bağış’ın Aktif Bank’ta hesap açması için kendisine yardım ettiğini söyledi. Reuters Egemen Bağış’ın aracı olarak Aktif Bank CEO’su ile Zarrab arasında görüşme ayarladığını bildirdi.
“İran Merkez Bankası ile anlaşmaya vardık”
İran Merkez Bankası’na finansal hizmetler sağlama konusunda anlaşmaya varabildiniz mi? yönelir soruya Zarrab, “Evet efendim.” cevabı verdi. Zarrab, eski İran Merkez Bankası Başkanı Mahmud Bahmani’yle 2010 ve 2011 yıllarında toplantılar yaptığını söyledi. Şöyle devam etti: “İran Merkez Bankası’na finansal hizmet konusunda anlaşmaya vardık;İran Merkez Bankası’na nakit teslimat için daha iyi bir fiyat önerdim” dedi. Zarrab, daha sonra bu ilişkinin sona erdiğini belirtti.
Reza Zarrab, İran eski cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad ile bağlantısını kabul etti.
“İran Merkez Bankası’yla anlaşma sona erince Bank Mellat’la ABD yaptırımlarını deldik”
Reza Zarrab, İran Merkez Bankası’yla anlaşmasının sona ermesinden sonra aralarında Hüseyin Necefzadeh’in de bulunduğu Bank Mellat ailesiyle tanıştığını ve ABD yaptırımlarını Mellat’la deldiğini söyledi. Necefzadeh hakkında soruşturma açıldı ama aranıyor.
Zarrab Aktif Bank’la aralarının nasıl bozulduğunu anlattı. Zarrab, “Aktifbank doğrudan İranlılarla çalışıyordu ve beni elemişlerdi.” dedi. Zarrab, “Aktifbank gelirinin önemli bir parçasını oluşturuyor muydu? sorusuna, ‘kesinlikle evet.” cevabını verdi.
Zarrab’ın Halkbank süreci
Duruşmada daha sonra Reza Zarrab’ın Halkbank ile olan ilişkileri ele alındı. Zarrab, Halkbank ile temasın 2012’de kurulduğunu söylese de, ilişkilerin daha eskiye dayandığını ifade etti. “Aktif Bank beni döngü dışında bırakınca 2012 yılında Halkbank’a gittim.” Zarrab’ın Ahmet Alacacı ismindeki bir kuyumcunun İran ile ilişkili işlemlerin Halkbank’ta yapılması için altın ihracatı sistemini önerdiğini söyledi.
Zarrab: “Aslan, eşim Ebru Gündeş’in ünü nedeniyle benimle çalışmak istemedi”
Zarrab ayrıca, “Eşim Türkiye’de ünlü bir sanatçı olduğu için hep göz önünde olan bir insandım.” dedi. Zarrab, Halkbank’ın başlangıçta Türkiye’de şöhreti nedeniyle onunla çalışmak istemediğini söyledi. Banka yetkilisi Süleyman Aslan’ın “Ben altın ticareti yapmak için çok popülerim” dediğini iddia ederek, yine de iş için bastırmaya devam ettiğini söyledi.
“Zafer Çağlayan’a toplam 45-50 milyon euro rüşvet verdim, öteki para cinslerini hiç saymıyorum ”
Zarrab, dönemin Halkbank Genel Müdürü Aslan’ın kendisiyle altın ticaretiyle ilgili olarak çalışmak istemeyince dönemin ekonomi bakanı Zafer Çağlayan’a gittiğini anlattı. “Aslan seni geri çevirdikten sonra neden Zafer Çağlayan’a gittin?” sorusuna ise, “Çünkü Türkiye’nin ekonomi bakanı oydu.” dedi.
Zarrab şöyle devam etti: “Zarrab, Zafer Çağlayan İran ile ticaretten yarı yarıya kâr paylaşımı istedi. Zafer Çağlayan’a toplam 45-50 milyon euro rüşvet verdim. Öteki para cinslerini hiç saymıyorum” dedi.
Zarrab ayrıca Çağlayan’a 7 milyon dolar ve 2 milyon 465 bin TL rüşvet verdiğini açıkladı.
Duruşmada Zafer Çağlayan’ın fotoğrafı ekrana yansıtıldı. Ayrıca Zarrab’ın verdiği ve Zafer Çağlayan’a ödenen rüşvetin excel dosyada bütün detayları da ekrana yansıtıldı.
Savcı ‘Neden rüşvetin belgesinin tuttunuz? sorusuna Zarrab, “Verdiğimiz para konusunda bir keresinde anlaşamadık. Onun için tuttuk.” dedi.
Duruşmada öğle molası verildi.
Savcı’nın önündeki şema dikkat çekti: Türkçeleştirilmiş hali!
Fotoğraf çekmenin yasak olduğu mahkeme salonunda savcının üzerinde çalıştığı bir şema dikkat çekiyor. Davada anılan şahısların isimlerinin bulunduğu şemada en tepede İran eski cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad ve İran’ın ruhani lideri Ali Hamaney yer alıyor. Onların altında dönemin İranlı yetkilileri bulunuyor. Daha altta, savcının bazı kutuları soru işaretiyle boş bıraktığı kısımda ise Atilla, Aslan, Çağlayan ve Zarrab var. Savcıyla işbirliği yapmaya başlayan Zarrab’ın bu isimlerin altında gösterilmesi dikkat çekiyor.
Duruşma öğle yemeği arasından sonra yeniden başlıyor. Zarrab tanık kürsüsüne geri geldi. İfadesi birazdan tekrar başladı.
“Çağlayan’a ödeme nakit, değerli eşya ve banka transferi ile yapıldı”
Savcı, Zarrab’a “Çağlayan bu ödemeleri hangi şekilde aldı?” diye sorunca Zarrab, “Nakdi olarak, değerli eşyalar ve banka transferleriyle.” dedi. “Çağlayan’ın ailesine de (ödeme) yapıldı mı?” şeklindeki soruya ise “Yapıldı.”cevabı verildi.
Çağlayan’ın kardeşine verilen 2,4 milyon TL’lik rüşvek makbuzu mahkemeye sunuldu
Çağlayan’ın kardeşine yapıldığı iddia edilen 2,4 milyon TL ödemeye dair makbuz mahkemeye sunuldu. Savcı, İran ile yapılan ticaretten doğan kârdan Çağlayan’ın kardeşine yapıldığı iddia edilen 2,4 milyon Türk Lirası ödemeye dair banka makbuzunu göstermek istedi. Mehmet Hakan Atilla’nın avukatları konu dışı iddiasıyla karşı çıktı. Fakat Hakim Berman izin verdi.
***
Davayı Adem Yavuz Arslan yorumluyor
— ADEM YAVUZ ARSLAN (@ademyarslan) November 29, 2017
Savcılık Zarrab’ı Cuma gününe kadar sorgulayabilecek. Aynı şekilde Mehmet Hakan Atilla’nın avukatları da Zarrab’ı sorgulayacak. Zarrab, İran’a yönelik yaptırımların yasa dışı yollarla delinmesi konusunda sorulara cevaplayacak.
Dünkü duruşmada savcı David Denton, “Reza Zarrab tanık olarak hikâyenin iç yüzünü anlatıp, tüm bu karışık yalanların arkasındaki gerçeği teşhir edecek. Kendisi ABD yasalarını çiğnediği için suçlu olduğunu kabul etti ve devlet ile işbirliği yapma kararı aldı” demişti.
