24 Haziran seçimlerine adım adım yaklaşırken gözler faturaya çevrildi. Kampanyalar ve seçim vaatlerinin toplam maliyeti 12 milyar doları buldu.24 Haziran seçimlerine kısa bir süre kalmasına karşın, sandık sonuçlarına ilişkin belirsizlik devam ediyor. Cumhuriyet tarihinin en renkli ve bir o kadar da çekişmeli geçen seçim sürecinde partiler ve cumhurbaşkanı adayları da kesenin ağzının açtı. Partiler ve adaylar son mitinglerini bugün yapacak ve ardından seçim yasakları başlayacak. Siyasi yasakların başlamasına kadar haber bültenleri daha önce görülmediği kadar mitinglerden ve adaylardan renkli anlarla dolu olmaya devam edecek. Kampanyalar sona ermek üzere iken gözler seçim döneminin faturasına da çevrildi.
MediaCat Siyasi İletişim Uzmanı Necati Özkan’ın yaptığı araştırmaya göre 24 Haziran seçimleri için yapılan kampanyaların toplam bütçesinin 1.4 milyar lirayı bulduğu tahmin ediliyor. Bu rakama Yüksek Seçim Kurulu (YSK) ve belediyelerin yaptığı harcamalar ile adaylara yapılan yasal olmayan bağışlar dahil değil.
FATURA HAZİNE’YE
Seçim sürecinde en büyük fatura ise Hazine’ye kesildi. Bilindiği gibi hükümet seçimlere giderken çeşitli seçmen kümelerini ikna etmek için kesenin ağzını açtı. Emeklilere yılda iki kez 1.000’er TL ikramiye, büyük kentlerde getirilen imar afları, düşük faizli krediler bunların en çok dikkat çekenleriydi. Sadece emekli ikramiyeleri ve imar affının getirdiği vergi ziyanı gibi iki ana kalemin bile Hazine’ye yükü 48 milyar TL’ye (10.5 milyar dolar) ulaşacağı tahmin ediliyor. Bir başka ifadeyle 24 Haziran seçimleri Türkiye ekonomisi için en az 12 milyar dolarlık bir fatura ortaya çıkardı.
EN BÜYÜK BÜTÇELİ SEÇİM24
Haziran seçimleri, Meclis’teki 4 siyasi partinin Türkiye tarihindeki en yüksek Hazine yardımını aldıkları bir seçim olmanın yanı sıra, aday adaylarından bugüne kadar görülen en yüksek miktarda başvuru ücreti toplandı. Yani, partiler seçim sürecine büyük bütçelerle girdi. Necati Özkan’ın araştırmasına göre AKP 417 milyon TL Hazine yardımı, 42 milyon TL aday adaylık ücreti olmak üzere toplam 459 milyon TL’lik bir bütçe ile girdi. CHP, 213.3 milyon TL Hazine yardımı ve 14 milyon TL adaylık geliri olmak üzere toplam 227.3 milyon TL bütçe elde etti. MHP 100.2 milyon TL Hazine yardımı, 3.2 milyon TL adaylık bedeli olmak üzere toplam 103.4 milyon liralık bir bütçeye sahip olurken. HDP 90.6 milyon TL Hazine yardımının yanısıra 1.5 milyon TL aday adayı geliri ile toplam 92.1 milyon TL’lik bir propaganda gelirine sahip olarak seçim yarışına başladı. Hazine yardımı almayan iki parti ise sadece adaylardan alınan başvuru ücretlerine sahip olurken, İYİ Parti’nin 14 milyon TL, Saadet Partisi’nin ise 2 milyon TL’lik bütçesi vardı.
VEKİL ADAYLARI 336 MİLYON HARCADI
Seçim sürecinde tüm dikkatler Cumhurbaşkanı adaylarına yönelse de 24 Haziran’da yarışan her siyasi partide 600’er milletvekili adayı da kişisel bütçelerini kullandı. Parti listelerinde ön sıralarda olanlar daha yüksek rakamlar harcarken, geri sıralarda olanlar da önemli harcamalar yapmak durumunda kaldı. Her şeye rağmen fotoğraf çekiminden web sitesine, sosyal medyadan kahve toplantılarına, iftar yemeklerinden mitinglere, broşür, katalog, afiş, pankart ve el ilanlarına kadar her aday bir bütçe ile yarıştı. Önceki seçimler dikkate alındığında milletvekili adaylarının toplamda minimum 336 milyon TL bütçe kullandıkları tahmin ediliyor.
VATANDAŞIN KATKISI 117 MİLYON TL
Seçim raporunda şu ifadelere yer verildi: “Cumhurbaşkanlığı için yarışan adayların bankalardaki kampanya hesaplarına vatandaşlar tarafından yapılan yardım miktarı henüz resmen açıklanmadı. Ancak, 2014 yılındaki cumhurbaşkanlığı seçim kampanyalarına yapılan yardımları dikkate alarak, 24 Haziran seçimleri için yarışan adayların hesaplarında 117 milyon TL’lik kampanya bütçesinin toplanmış olduğu tahmin ediliyor. Bu yardımlarda da aslan payını 86 milyon TL ile Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan alıyor.”
