Romanya, Tik Tok’un seçimlerdeki rolünü mercek altına aldı

Romanya, Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde birinci gelen Călin Georgescu’nun esrarengiz başarısını konuşurken, yetkililer sosyal medya platformları ile ilgili girişimlere başladı. Ulusal Görsel-İşitsel Denetim Konseyi (CNA), Avrupa Komisyonu’ndan video paylaşım platformu TikTok’un Romanya cumhurbaşkanlığı seçimlerindeki rolüne ilişkin resmi bir soruşturma başlatılmasını istediğini duyurdu.

“Komisyon, Romanya Dijital Hizmetler Koordinatörü, İletişimde Yönetim ve Düzenleme Ulusal Otoritesi ANCOM ile yakın temas halinde” diyen bir AB yetkilisi, Komisyon’un “gelişmeleri izlediğini” de sözlerine ekledi.

GEORGESCU’NUN SEÇİMLERDEKİ SÜRPRİZ BİRİNCİLİĞİ TARTIŞILIYOR

Bağımsız olarak yarışan sağcı aday Călin Georgescu, geçtiğimiz Pazar günü yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ilk turunun ardından, TikTok’taki güçlü performansı sayesinde oyların yaklaşık yüzde 22.95’ini alarak seçimi birinci olarak bitirmişti.

Merkez sağ Romanya’yı Kurtar Birliği’nden (USR) adayı Elena Lasconi, yüzde 19 oyla ikinci olurken, iki aday 8 Aralık’ta düzenlenecek 2.tur seçimleri için karşı karşıya gelecek.

SOSYAL MEDYA PLATFORMLARI İÇİN ŞEFFAFLIK İSTENİYOR

TikTok, Meta ve X dahil olmak üzere AB’deki en büyük çevrim içi platformlar, Ağustos 2023’te yürürlüğe giren Dijital Hizmetler Yasası (DSA) kapsamında şeffaflık kurallarına uymak zorunda. Avrupa Komisyonu bu yılın başlarında, seçimler öncesinde ve sırasında sistemik riskleri nasıl azaltabilecekleri konusunda sosyal medya platformları için kılavuzlar yayınladı.

Romanya Dijital Medya Gözlemevi tarafından seçim sırasında sosyal medya kullanımına ilişkin hazırlanan bir rapora göre TikTok, Romanya’da siyasi içerik politikalarını ihlal ettiği gerekçesiyle 88 reklamı kaldırdığını ve bu reklamların platformda 3,1 milyon gösterim oluşturduğunu bildirdi.

Rapora göre, TikTok resmi olarak her türlü siyasi reklamı ve siyasi oluşumları veya davaları tanıtan markalı içeriği yasaklasa da, gerçekte siyasetçiler ve siyasi partilerle bağlantılı hesapların platformun para kazanma özelliklerini kullanmasını kısıtlamıyor.

Platform sözcüsü Euronews’e şunları söyledi: “Seçimlere ilişkin yanlış bilgilendirme ve aldatıcı davranışlara karşı Topluluk Kurallarımızı agresif bir şekilde uyguluyoruz ve Romanya’daki topluluğumuza güvenilir seçim bilgilerini ulaştırmak amacıyla uygulama içi bir Seçim Merkezi başlatmak için Seçim Komisyonu ile proaktif bir şekilde ortaklık kurduk. Ücretli siyasi reklamları kabul etmiyoruz ve herkesin sürekli olarak uyguladığımız Topluluk Kurallarımıza uymasını istiyoruz.”

TİK TOK KİLİT PLATFORM HALİNE GELDİ

Gözlemevi’nin analizinde sosyal medyanın Romanyalılar için tercih edilen siyasi bilgi kaynağı haline geldiği belirtildi. Analizde, özellikle video paylaşım platformu TikTok’un “hem ana akım siyasetçiler hem de medya tarafından temsil edilmediğini düşünen haklarından mahrum bırakılmış seçmenler” için kilit bir platform olarak ortaya çıktığı belirtildi.

COVID-19 salgını sırasında Rusya’ya yakın söylemleri ve aşı karşıtı mesajlarıyla tanınan Georgescu, kampanyasının bütçesini ya da finansman kaynağını kamuoyuna açıklamadı.

Mart ayında AB’de, bilgi manipülasyonu ve seçimlere yabancı müdahaleye karşı koymayı amaçlayan, siyasi reklamların şeffaflığı ve hedeflenmesine ilişkin yeni kurallar kabul edildi.

Raporda, Meta’nın reklam havuzundan elde edilen verilere dayanılarak, seçimdeki daha ana akım adayların yatırımlarını, bir zamanlar seçmenleri etkili bir şekilde hedeflemek için altın standart olarak kabul edilen Meta’nın Facebook ve Instagram’daki reklamlarına odakladıkları belirtildi.

EN YÜKSEK REKLAM HARCAMASINI BAŞBAKAN YAPTI

Sosyal Demokrat Parti’den (PSD) Romanya başbakanı Marcel Ciolacu en yüksek harcama miktarıyla öne çıkıyor: 5,1 milyon RON – 1 milyon euro’ya eşdeğer – ve 4.289 reklam. Ciolacu, ikinci tura kalamadı. Sağcı Romen Birliği İttifakı’ndan (AUR) George Simion da 965 Meta reklamı için yaklaşık 1,7 milyon RON (341.500 euro) harcadı. Üçüncü sırada ise 1,2 milyon RON (241.114 euro) ve 835 reklamla Lasconi yer alıyor.