Ünlü düşünce kuruluşu Brookings Enstitüsü’nde Türkiye ile ABD ilişkilerini ele alan bir panel düzenlendi. Panele, Edelman, Brookings uzmanları Kemal Kirişci ve Amanda Sloat ve Transatlantik Akademisi ticaret uzmanı Stephen Szabo katıldı.
Washington’da Türkiye politikası konusunda sözü dinlenen isimlerden biri olarak kabul edilen ABD’nin eski Ankara büyükelçisi Eric Edelman toplantıda Türkiye’ye yaptırım önerdi, “Bir konsolosluğunu kapatalım.” dedi.
‘Amerikan düşmanlığını körüklüyor’
Amerika’nın Sesi’nin haberine göre, Edelman, AKP’li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın Amerika’ya karşı bir nevi rehine diplomasisi uyguladığını söyledi ve rahip Andrew Brunson ve Amerikan konsolosluk çalışanlarının tutuklanmasını örnek verdi.
Edelman şöyle dedi: ”Erdoğan özellikle yakınları ve dostlarının elindeki medyayı kullanarak sürekli bir şekilde Amerikan düşmanlığını körüklüyor. AKP iktidara geldiğinden bu yana Amerikan yönetimleri Türkiye’nin çok önemli bir müttefik olduğu gerekçesiyle insan hakları ve hukukun üstünlüğü konusundaki bazı sorunlara göz yumdu. Ve bu çok büyük bir hata oldu. Eğer Amerika Türkiye’ye bir müttefik gibi davranırsa, Türkiye de bir müttefik gibi davranmaya başlar.”
Edelman, Amerika’nın Türkiye’ye belli konularda baskı yapmak ve mesaj vermek için atabileceği adımlardan birinin de Amerika’daki bir Türk konsolosluğunu kapatmak olabileceğini söyledi: “Türkiye’nin burada Amerika’da çok sayıda konsolosluğu var. Eğer biz bu konsolosluklardan birini… Los Angeles’takini kapatırsak bu Türkiye’de ve cumhurbaşkanının çevresinde yeterince sıkıntı yaratır. Rusya gibi kleptokrasilere yaptığımız gibi yani.
Kirişçi: ‘AB hata yaptı’
Brookings uzmanı Kemal Kirişci ise Türkiye-Avrupa ilişkilerine değindi ve Avrupa Birliği’nin (AB) Türkiye üzerinde Amerika’dan daha büyük bir etkiye sahip olduğunu söyledi. Kirişci özellikle ekonomik alanda Türkiye ile AB ilişkilerinin çok yoğun olduğunu, Türkiye’nin ihracatının yüzde 40’ının Avrupa’ya yapıldığını, Türkiye’ye gelen yabancı yatırımların 3’te 2’sinin de Avrupa’dan geldiğini söyledi. Kirişci ayrıca, Türkiye’nin gümrük birliğini Kıbrıs Cumhuriyeti’ni de kapsayacak şekilde genişletmemesi üzerine AB’nin sekiz başlıktaki müzakereleri dondurma kararıyla büyük bir hata yaptığını belirtti.
‘İlişkileri Erdoğan’ın ötesinde düşünmelisiniz’
Bir diğer uzman Amanda Szabo ise Türkiye Avrupa ilişkilerinde Almanya’nın önemine vurgu yaptı. Szabo Almanya’nın Türkiye politikasının sadece Erdoğan’a göre şekillenmesinin mümkün olmadığını, çok daha geniş bir perspektifte ilişkinin şekillenmesi gerektiğine dikkat çekti. Szabo ”Erdoğan seçimi kazanabilir de kaybedebilir de. Türkiye ile ilişkileri bunun ötesinde düşünmelisiniz” diye konuştu.
Sloat tüm Batılı ülkelerin Türkiye’de hukukun üstünlüğünün uygulanması konusuna odaklanması gerektiğini söyledi. Sloat, NATO içerisindeki bir Türkiye ile ilişkileri yürütmenin NATO dışındaki bir Türkiye’yle ilişki yürütmekten çok daha kolay olduğunu belirtti.
