Le Monde: Türkiye’de Yargı Meşruiyetini Kaybetti

Mehmet Altan ve Şahin Alpay’ın Anayasa Mahkemesi kararına rağmen tahliye edilmemelerine tepkiler sürüyor. Dış basın kararı yargı krizine yola açtığı için eleştirdi.

Tutuklu gazeteciler Mehmet Altan ve Şahin Alpay’ın, Anayasa Mahkemesi’nin ‘hak ihlali’ kararına rağmen ceza mahkemeleri tarafından tahliye edilmemeleri dünya basınında da yankı uyandırdı. Gazete ve ajans haberlerinde gelişmenin Türkiye’deki yargı krizinin büyümesine yol açacağı ve hukuk devletine da daha da zarar vereceği belirtildi. Arıgerçek’in aktardığına göre Fransa’nın Le Monde gazetesi Anayasa Mahkemesi kararının emsal niteliğinde olduğunu yazdı.
Marie Jego imzalı haberde Altan ve Alpay’ın ceza mahkemeleri tarafından tahliye edilmemelerine ilişkin ise şu yorumda bulunuldu: “Anayasa Mahkemesi kararının Resmî Gazete’de yayınlanmasını beklerken basit bir aksaklık mı? Yoksa Cumhurbaşkanlığı ‘Sarayı’ tarafından telefon açılmasının bir sonucu mu? Kesin olan şu ki, ülkenin en yüksek mercii tarafından verilen kararın alt mahkemelerce uygulanmaması yargı kurumunun meşruiyetini kaybettiğini ortaya koydu”.
Haberde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Fransa ziyareti sırasında Fransız mevkidaşı Emmanuel Macron ile basın toplantısında soruları yanıtlarken gazetecileri kast ederek söylediği “Terör kendi kendine oluşmuyor, terörün ve teröristin bahçıvanları vardır” sözleri de hatırlatıldı.
YARGI KRİZİNE NEDEN OLDU
İngiliz Financial Times gazetesi, 14 Ocak’ta yayımlanan Laura Pitel imzalı “Türkiye’ye tutuklu gazetecilerden dolayı yargı krizi uyarısı” başlıklı haberinde, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) Altan ve Alpay’ın da dahil olduğu tutuklu gazeteciler davalarıyla ilgili bir karar vermesinin beklendiğine dikkat çekildi. Haberde, “Altan ve Alpay’ın tahliyesi kararı bir sürpriz oldu. Karar, (Anayasa) Mahkemesi’nin, haklarının ihlal edildiğini düşünen kişilerin Türkiye adalet sisteminde bir çözüm yolu bulabileceklerini göstererek AİHM tarafından bir müdahaleyi önlemeye çalıştığına dair spekülasyonlara yol açtı. Hukukçulara göre karar Strasbourg’a (AİHM’e) sayısız başvurulara sebep olacak” ifadeleri kullanıldı. Haberde ayrıca Avrupa Konseyi’nin de, Türkiye’de Anayasa Mahkemesi’nin hak ihlali kararının alt mahkemelerce uygulanmaması nedeniyle baskı altında olduğu belirtildi.
FAY HATLARININ NE KADAR DERİN OLDUĞUNU GÖSTERİYOR
Bloomberg ise haberinde Anayasa Mahkemesi ile yerel mahkemeler arasındaki çatışmanın ‘ülkedeki fay hatlarının ne denli derin olduğunu’ gözler önüne serdiğini vurguladı. Haberde ayrıca kararın uygulanmaması halinde Anayasa Mahkemesi’nin “nihai yetkisinin artık tanınmadığının anlamına geleceği” yönünde hukukçu görüşlerine yer verildi. Almanya’nın Deutsche Welle haber sitesi ise hükümet yetkililerinin Anayasa Mahkemesi’ne sert ifadelerle karşı çıktığına dikkat çekti. Benzer şekilde, AFP haber ajansı da hükümet yetkililerinin ülkenin en üst yargı mercii ile restleştiği ifade edildi.
Reuters ajansı ise Anayasa Mahkemesi kararının alt mahkemelerce uygulanmamasının “Türkiye’de basın özgürlüğü ve yargı bağımsızlığı konusundaki endişeleri daha da arttırabileceği” belirtildi. Almanya’nın Frankurter Allgemeine Zeitung ise “Türkiye’de hukuk devletinin gerilemesinde yeni bir dip noktaya ulaşıldı” diye yazdı. “Hâkimler, hâkimlere karşı” başlıklı haberde “Türkiye’nin, 2016 Temmuz ayında OHAL ilan edildiğinden bu yana anayasal devlet niteliği her zamankinden daha da azdı, ancak Anayasa Mahkemesi’nin (kararına) açıkça saygı gösterilmemesi yeni bir durum” dendi.