Polonya’da yargı bağımsızlığını ve hukukun üstünlüğünü zayıflatmak için önerilen yasa tasarısı halkı sokaklara döktü. Avrupa Birliği ve Amerika Birleşik Devletleri’nden iktidar partisine ve Polonya ardı ardına uyarılar geldi. AB, yargı reformu nedeniyle protestolara sahne olan Polonya’ya yaptırım uyarısında bulundu. Reform gerçekleşirse Brüksel, Polonya’nın oy hakkını askıya alabileceğini bildirdi. Halk, yargı bağımsızlığının ortadan kaldırılmasına karşı Perşembe gününden beri halk sokaklarda.
Deutche Welle’nin haberine göre, Polonya, uygulamaya koymak istediği yargı reformu nedeniyle Avrupa Birliği’nin yaptırımları ile karşı karşıya kalabilir. Brüksel, yargı bağımsızlığına tehdit oluşturduğu endişesiyle reform çalışmalarının durdurulması çağrısında bulundu. Aksi takdirde yaptırımların devreye girebilceği uyarısı yapıldı.
Avrupa Komisyonu Başkan Yardımcısı Frans Timmermans, Lizbon Antlaşması’nın 7. maddesinin uygulanabileceğini söyledi. Timmermans, sosyal medyada paylaştığı mesajında “Son gelişmeleri göz önüne aldığımızda, 7. maddeyi yürürlüğe koymaya yaklaşıyoruz” yazdı.
7. maddenin yürürlüğe girmesi Polonya’nın birlik içerisindeki oy hakkının askıya alınması anlamına geliyor. AB tarihinde hiçbir üye ülkeye karşı bu yaptırım kullanılmadı.
ABD DIŞİŞLERİ DE UYARDI
Benzer bir uyarı da Amerika Birleşik Devletleri’nden geldi. ABD, protestolar arttıkça Polonya’yı yargı tasarısı konusunda alacağı kararlar konusunda uyardı.
Göstericiler mumlarla yürüyerek, bazılarının ülkedeki demokrasinin yaklaşan ölümü olarak nitelendirdiği durumu protesto etmek için Polonya çapında sokaklara döküldü. Perşembe akşamı Varşova’daki Cumhurbaşkanlığı sarayı dışındakiler de dâhil olmak üzere kalabalıklar, alt meclisin ülkenin popülist hükümetine Yüksek Mahkeme yargıçlarını emekliye sevk etme yetkisi veren yasa tasarısını onaylamasından sadece birkaç saat sonra ülkenin dört bir yanındaki alanlarda toplandı. Gösteriler hız kesmeden sürüyor.
İKTİDARI YASAYI VETOYA VE HUKUKA DAVET EDİYORLAR
Sosyal medyada paylaşılan videolarda, başkentte bir araya gelen protestocuların Polonya ve Avrupa Birliği bayrakları sallayarak ulusal marşı coşkulu bir şekilde seslendirdiği görülüyor. İktidardaki Hukuk ve Adalet Partisi (PiS) tarafından kontrol edilen meclisin üst kanadı protesto gösterileri arttıkça öneriyi Cuma günü tartışmaya devam etti.
ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Heather Nauert, yaptığı açıklamada “Tüm tarafları, herhangi bir adli reformun Polonya’nın anayasasını veya uluslararası yasal yükümlülüklerini ihlal etmemesini ve yargı bağımsızlığı ve güçlerin ayrılması ilkelerine saygı göstermesini sağlamaya çağırıyoruz” dedi.
TARTIŞMALI REFORMLA ANAYASA MAHKEMESİ ÜYELERİ GÖREVDEN ALINACAK HAKİMLERİ ADALET BAKANI ATAYACAK
2015’ten bu yana iktidarda olan muhafazakar Hukuk ve Adalet Partisi tarafından hazırlanan reform, şu an görevde olan Anayasa Mahkemesi üyelerinin görevden alınmasını öngörüyor. Yeni yasa, hakimlerin adalet bakanı tarafından atanmasının önünü açıyor.
Parti lideri Jaroslaw Kacynski, yargı reformunun sistemin hızlı çalışması için gerekli olduğunu savunuyor. Muhalefetse, bu hamlenin arkasında iktidarın politikalarını eleştiren hakimlerden intikam alma çabası olduğunu söylüyor. Hakimlerin, adalet bakanı tarafından atanmasının hukuku siyasallaştıracağı uyarısında bulunuyor.
Yargı reformu, binlerce Polonyalı’yı sokağa döktü. Hafta sonundan bu yana Varşova’daki cumhurbaşkanlık sarayı önünde gösteriler düzenleniyor. Göstericiler, Polonya Devlet Başkanı Andrzej Duda’nın önüne gelmesi durumunda reformu veto etmesini istiyor.
Polonya meclisi tartışmalı oturumun ardından gözden geçirilmesi talebiyle AB’nin karşı olduğu yargı reformunu komisyonuna geri göndermişti.
