Başta Bankasya olmak üzere bin 1289 şirkete hukuksuz birşekilde el koyan AKP Hükümeti ve şirketlerin devredildiği Tasarrruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) için Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi(AİHM) emsal bir karar verdi. Mahkeme, Kentbank ve Demirbank’ın ardından bu kez de 1999 yılında Bakanlar Kurulu kararı ile TMSF’ye devredilen Yaşarbank ile ilgili kararını verdi. AİHM, Yaşarbank’a el konulmasında Türkiye’nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) 1 numaralı Protokol’ünün 1. maddesinde düzenlenen mülkiyet hakkının ihlal edildiğine hükmetti. Söz konusu ihlal nedeniyle Mahkeme, AİHS’nin 41. Maddesi’ne göre Türkiye’yi tazminat cezasına çarptıracak. AİHM, kararında tazminatın belirlenmesini ilerideki bir tarihte belirleyeceğinin altını çizdi. Tazminat miktarı konusunda Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin bu kararının özellikle hukuKsuz bir şekilde el konulan binlerce emsal teşkil etmesi bekleniyor.
Hak ihlalleri konusunda Rusya ile zirveyi paylaşan Türkiye bir kez daha mahkum oldu. 2013 yılında Kentbank, 2016 yılında Demirbank’ın mülkiyet hakkını ihlal ettiği için tazminat cezasına çarptırılan Türkiye’nin bu kez de 1999 yılında Bakanlar Kurulu kararıyla el konulan Yaşarbank’ın mülkiyet hakkını ihlal ettiği tespit edildi. AİHM İnternet sitesinde yayınladığı özet kararda Yaşarbank’a el konulmasından sonraki hukuku sürece yer verdi. 1924 yılında kurulan Yaşarbank’ın 1994 ve 1999 yılları arasında defalarca denetlendiğini ve banka hakkında mali raporlar yazıldığını kaydeden AİHM 21 Aralık 1999 tarihli Bakanlar Kurulu kararı ile Yaşarbank yönetimini ve hisse opsiyonlarını Teminat Fonu’na (temettü hariç) devretmeye karar verdiğini belirtti. Banka hissedarlarının hukuksuz karar sonrası mülkiyet hakkının ihlal edildiği gerekçesiyle 4 Şubat 2000 tarihinde Danıştay’a başvurulduğuna değinildi. Danıştay’ın başvuruyu reddetmesi ve iç hukuk yollarının tüketilmesinin ardından dosyanın AİHM’e geldiğine dikkat çekildi. Mahkeme 4 Nisan 2017 tarihli kararında ise Türkiye’nin mülkiyet hakkını ihlal ettiğini tespit etti.
Türkiye’yi yeni mahkumiyetler bekliyor
Türkiye’de en son Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından Bank Asya’ya el konulmuştu. Banka 29 Mayıs 2015 tarihinde TMSF’ye devredilmişti. Hissedarlar konuyu AİHM’e taşıyacaklarını duyurmuştu. Hukukçular Bank Asya başta olmak üzere 15 Temmuz 2016 tarihi sonrası hukuka aykırı el konulan şirketler nedeniyle Türkiye’nin birçok mahkumiyet ile karşılaşacağı uyarısında bulunuyor.
Gasp edilen şirketlerin tek bir bile satılamaz
Anayasa ve kanunlara aykırı biçimde Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’na (TMSF) devredilen şirket, okul, yurt, otel, zeytinlik ve gayrimenkul satışa çıkarıldı. Bin 289 şirket, sahip ya da ortakları hakkında katiyet kazanmış mahkeme kararı olmadığı halde satılamaz. Hiçbirine ‘müsadere’ hükümleri tatbik edilemez. Böyle bir işleme imza atan, tavassut eden her kişi suça iştirak etmiş olur.
