[Haber-İnceleme]
Daha önce hacklenen e-mailleri ile gündeme gelen Enerji Bakanı ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın damadı Berat Albayrak’ın mailleri tekmili birden Wikileaks tarafından arama moturu hizmeti ile birlikte erişime açıldı. Berat’ın Kutusu adı verilen maillerde Albayrak’a ait binlerce mail bulunuyor. Hakkında birçok haberin yapıldığı mailler ile ilgili bakan şimdiye kadar bir yorum yapmadı. Onlarca iddiayı cevapsız geçirse de havuz medyası neden Damat ile uğraşıldığını bugün güzelce özetledi. Asya ve Avrupa enerji denklemini değiştiren adam olarak sunulan Berat Albayrak’ın Batı’nın oyununu bozan kişi olarak sunulması şaşırtmasa da her biri arı ayrı yargılanmayı ve istifa etmeyi gerektiren sebepler ile ilgili olarak Türkiye’de yaprak kımıldamaması ülke olarak geldiğimiz noktayı acı bir şekilde işaret ediyor. Bilindiği gibi Doğan Yayın CEO’su Mehmet Ali Yalçındağ muhbirlik ve köstebeklik yaptığı, çalışma arkadaşlarını jurnallediği ve saraya düzenli tekmil verdiği belli olunca kağıt üzerinde bile olsa görevinden istifa etmişti. Ortaya dökülen kirli çamaşırlardan dolayı henüz başka istifa gelmedi. Berat Albayrak’ın da istifa edeceğine kimse ihtimal vermiyor. Dünyada bakanların etik sebeplerle istifa etmesine alışığız. Çocuğunu makam aracı ile okula bırakmaktan tutun uçuş milleri ile şahsi bilet alımına kadar bir çok sebepten istifa ediyor bakanlar. Konu enerji bakanı olunca kapsamı daraltıp bu kez sadece dünyada istifa eden enerji bakanlarını arşivden derledik.
Bütün dünyada enerji bakanlıkları dev ihalelerin dağıtıldığı ve dev şirketler ile muhatap olunan bir kurum. Durum böyle olunca yolsuzluk ve rüşvet sıkça rastlanılan bir vaka. Rüşvet ve yolsuzluk sebebiyle istifa eden enerji bakanlarının büyük bir kısmı geri kalmış ülkelerden. Ülkeler geri kalmış olsa da istifa mekanizmasının işliyor olması kayıtlara geçmeli. Gelişmiş ülkelerdeki istifalar genellikle etik sebepler ve kamuoyun baskısı ile.
İşte Berat Albayrak’ın görevi bırakan mevkidaşları. Bakalım bizim istifa etmeyen bakan ile benzeyen yönleri var mı?
PANAMA BELGELERİ İSTİFA GETİRDİ!
Bu yıl patlayan Panama skandalından bir çok politikacı nasibini almıştı. Vergi kaçırmak için kurulan paravan şirketlerin faaliyetleri dünyayı uzun süre meşgul etmişti. Panama belgelerinde adı geçen İspanya Enеrji Bakanı Jose Mаnuel Soria baskılara dayanamayarak 15 Nisan 2016 tarihinde istifa etti. Ajanslara yansıyan haberlere göre Soria, istifasıyla ilgili yаzılı açıklamada bulunarak söz konusu Panama belgelerindeki ticari faaliyetlerinin 1995 yılında siyasete girmeden önceki döneme ait olduğunu belirterek hatа yаptığını kabul etti. Belgeler vе ticari faaliyetleri еski olmasına rağmen siyasi sorumluluğunu yеrinе getirdiğini kaydeden Soria, hükümete ve partisine zаrаr vermemek için istifa ettiğini bildirdi.
Panama skandalında Türkiye’den de bir çok şirketin adı geçmişti. Bunlardan bir tanesi de Berat Albayrak’ın kısa bir süre öncesine kadar CEO’luğunu yaptığı Çalık Holding’a ait. Albayrak’ın görevde olduğu günlerde onayı ve bilgisi dahilinde kurulan Meet Continent şirketi Panama merkezli ancak hesapları Çin’de tutuluyor. Albayrak’ın yönettiği holdingin ne kadar vergi kaçırdığı ise bilinmiyor.
ARABAYI KİM KULLANDI?
Şubat 2012 tarihinde İngiltere Enerji Bakanı Chris Huhne, ehliyetinin iptalini önlemek için polise yalan söylediği iddiasının ardından görevinden istifa ettiğini açıkladı.
Huhne, fazla hız yaptığı gerekçesiyle ehliyetinin iptalini önlemek için, 2003 yılında o zamanki eşi olan Vicky Pryce’ın üzerine ceza puanlarını yazdırmakla suçlanıyordu. 2003 yılında eşiyle yaptığı bir yolculuk sırasında aşırı hız yapıldığında direksiyonda olmadığını söyleyen Huhne’un yalan söylediği, o sırada yanında olan eşini “direksiyondaydım” demeye ve ceza puanlarını eşinin ehliyetine yazdırmaya ikna ettiği öne sürülüyor.
Batı’da sıkça rastladığımız bir etik istifa örneği. Alt tarafı bir trafik cezası hem de yıllar önce demiyor el oğlu. Olaydaki ahlaki pozisyonu dikkate alıyor. Doktora tezini başkasına yazdırarak sahtekarlık yaptığı iddia edilen Dr.Berat Albayrak’ın davranışı şüphesiz bu duruma güzel bir örnek. Üniversitedeki hocaları kandırarak kendisinin yazmadığı bir çalışmayı kendisi yazmış gibi göstermenin acaba bir yaptırımı var mı? Eğer bu iddialar doğru değilse neden yalanmıyor?
KENDİ ŞİRKETİYLE İŞ YAPAN BAKAN
7 mart 2016 tarihinde bir başka enerji bakanı istifasını açıkladı. Kolombiya hükümeti Enerji Bakanı Tomás González Estrada elektrik tasarrufu ile ilgili çalışmaların sonuç vermediği için istifa ettiğini açıkladı. Ancak istifanın gerçek sebebi bir kaç gün sonra belli oldu. Kolombiya başsavcılığı Bakan Estrada hakkında soruşturma açtığını duyurdu. Gerekçe ise bakanlığın Connecta firmasına verilen ihaleler ile ilgili olduğun açıklandı. Firmayı ilginç kılan ise bakan ve aile üyeleri tarafından kurulmuş olması.
Hatırlanacağı gibi Kuzey Irak petrollerinin dünya pazarlarına taşınmasında epey ayrıcalık gören Power Trans şirketi gündeme gelmiş ve şirketin Beraat Albayrak’a ait olduğu iddia edilmişti. Bakan o zaman yayınladığı yazılı bir açıklama ile bunu kesin bir dille yalanlamıştı. Berat Albayrak’ın ortaya çıkan maillerinde Power Trans’a alınacak şoförden yevmiyelere kadar tek karar vericinin Berat Albayrak olduğu kesinlik kazandı. Yani Bakan alakam yok dediği şirketin maaşlarını bile kendisi belirliyordu.
SAVCILIK DELİL YOK DEDİ AMA BAKAN İSTİFA ETTİ
Bulgaristan’da iktidardaki üçlü koalisyon hükümetinin Enerji Bakanı Rumen Ovçarov 2007 yılında istifa etmişti. Bulgaristan’da merkezi ısınma sistemini işleten “Toplofikasia” adlı devlet şirketinde yaşanan yolsuzluk olaylarında bakanın adı geçmişti. Savcılık yaptığı açıklamada bakanın olaya karıştığı ile ilgili ellerinde bir delil olmadığını açıklamıştı. Buna rağmen bakan dedikodulara daha fazla dayanamadı ve başbakana istifasını vermişti.
17-25 yolsuzluk soruşturmasında savcılık takipsizlik kararı vermiş ve suçlanan kişiler hakkında bir delil olmadığına hükmetmişti. 17-25 tapelerinde sıfırlama işleri ile ilgilendiği iddia edilen Berat Albayrak’ın tapelerde geçen kalan paralarla Şehrizar konaklarında ev alındığını yalanlanmıştı. Maillerde alınmayan evlere ait aidat borçları bulunuyor!
200 BİN DOLAR İÇİN İSTİFA ETTİ?
Endonezya Enerji Bakanı Jero Wacik Yolsuzlukla Mücadele Ajansı tarafından yolsuzlukla suçlanınca 6 Eylül 2014 tarihinde istifa etti. Bakan , Singapur merkezli Kernel şirketinin geçen yıl ağustos ayında kazandığı ihaleden 200 bin dolar rüşvet almakla suçlanıyordu.
Yine rüşvet iddiaları yüzünden geçmiş yıllarda Brezilya, Tanzanya, Benin, Trininad ve Avustralya enerji bakanları istifa etti.
Bakan Berat Albayrak ve Erdoğan’ın darbeyi herkeslerden önce haber veren eniştesi Ziya ilgen’in adı bir çok enerji firması ile ilgili yolsuzlukta adı geçiyor. Ar Enerji, Zirve Holding ve Power Trans bir yana bir çok ihalede usulsüzlük yapıldığı ve yeni yapılan doğalgaz anlaşmalarında kamunun zarara uğratıldığı sıkça dile getiriliyor. Ancak bugüne kadar bu iddialarla ilgili yasal bir çalışma gerçekleşmedi.
ELEKTRİĞİ KESTİRMEYECEKSİN
2014 yılında Kırgızistan‘da, zorunlu elektrik kesintilerini savunan Enerji ve Sanayi Bakanı Osmonbek Artıkbayev istifa etmek zorunda kaldı. 2015 yılında ülkedeki elektrik kesintilerine çözüm bulamayan Kuveyt Enerji Bakanı Abdülaziz El Ibrahim de görevini bırakmak zorunda kalmıştı. Bolivya ve Norveç’te de bakanlar enerji politikaları sebebiyle hükümetleri ile ters düşüp istifa etmeyi tercih etmişlerdi.
Şubat ayında Berat Albayrak bakanlığının bütçesi ile yapılan meclis oturumunda konuşmuş ve 13 yıldır iktidarda AKP’nin olduğunu unutarak eski-yetersiz hale gelen alt yapılar sebebiyle kesintilerin bir süre daha devam edeceğini duyurmuştu.
FATURALAR YÜKSELDİ İSTİFA GELDİ!
2 Mayıs 2016 tarihinde Belçika Flemenk bölgesi Enerji Bakanı Annemie Turtelboom istifa ettiğini açıkladı. Elektrik faturalarında yapılan vergi düzenlemeleri sonrası ortalama bir ailenin aylık elektrik masrafında 8 euroluk bir artış söz konusu olmuştu. Turtel vergisi olarak halk arasında tepki çeken artış sebebiyle tepkilere dayanamayan Turtelboom görevinden ayrılmak zorunda kaldı.
Yılbaşındaki bütçe görüşmesinde elektriğe zam yapılmayacağını bilakis indirim yapılacağı Bakan Albayrak açıklamıştı. Dün elektriğe yaklaşık yüzde 10 zam yapıldı. Elektrik faturalarında eskiden ayrıntılı olarak açıklanan kalemlerin birleştirilerek kayıp kaçak bedeli altında fazla para alındığını da muhalefetin sıkça dile getirdiği bir iddia.
BİZDE DE İSTİFA EDEN VAR
Enerji Bakanı Cumhur Ersümer, 2001 yılında son zamanlarda gündeme gelen yolsuzluk olayları ile bağlantısı olduğuna dair haberlerin artmasından sonra bakanlıktan istifa etmişti. Dönemin başbakanı Başbakan Ecevit, Enerji Bakanı Cumhur Ersümer’in istifasını teşekkür ederek kabul etti. Ersümer dokunulmazlığının da kaldırılmasını talep etmişti.
Bütün dünyada enerji bakanlıkları dev ihalelerin dağıtıldığı ve dev şirketler ile muhatap olunan bir kurum. Durum böyle olunca yolsuzluk ve rüşvet sıkça rastlanılan bir vaka. Rüşvet ve yolsuzluk sebebiyle istifa eden enerji bakanlarının büyük bir kısmı geri kalmış ülkelerden. Ülkeler geri kalmış olsa da istifa mekanizmasının işliyor olması kayıtlara geçmeli. Gelişmiş ülkelerdeki istifalar genellikle etik sebepler ve kamuoyun baskısı ile.
İşte Berat Albayrak’ın görevi bırakan mevkidaşları. Bakalım bizim istifa etmeyen bakan ile benzeyen yönleri var mı?
PANAMA BELGELERİ İSTİFA GETİRDİ!
Bu yıl patlayan Panama skandalından bir çok politikacı nasibini almıştı. Vergi kaçırmak için kurulan paravan şirketlerin faaliyetleri dünyayı uzun süre meşgul etmişti. Panama belgelerinde adı geçen İspanya Enеrji Bakanı Jose Mаnuel Soria baskılara dayanamayarak 15 Nisan 2016 tarihinde istifa etti. Ajanslara yansıyan haberlere göre Soria, istifasıyla ilgili yаzılı açıklamada bulunarak söz konusu Panama belgelerindeki ticari faaliyetlerinin 1995 yılında siyasete girmeden önceki döneme ait olduğunu belirterek hatа yаptığını kabul etti. Belgeler vе ticari faaliyetleri еski olmasına rağmen siyasi sorumluluğunu yеrinе getirdiğini kaydeden Soria, hükümete ve partisine zаrаr vermemek için istifa ettiğini bildirdi.
Panama skandalında Türkiye’den de bir çok şirketin adı geçmişti. Bunlardan bir tanesi de Berat Albayrak’ın kısa bir süre öncesine kadar CEO’luğunu yaptığı Çalık Holding’a ait. Albayrak’ın görevde olduğu günlerde onayı ve bilgisi dahilinde kurulan Meet Continent şirketi Panama merkezli ancak hesapları Çin’de tutuluyor. Albayrak’ın yönettiği holdingin ne kadar vergi kaçırdığı ise bilinmiyor.
ARABAYI KİM KULLANDI?
Şubat 2012 tarihinde İngiltere Enerji Bakanı Chris Huhne, ehliyetinin iptalini önlemek için polise yalan söylediği iddiasının ardından görevinden istifa ettiğini açıkladı.
Huhne, fazla hız yaptığı gerekçesiyle ehliyetinin iptalini önlemek için, 2003 yılında o zamanki eşi olan Vicky Pryce’ın üzerine ceza puanlarını yazdırmakla suçlanıyordu. 2003 yılında eşiyle yaptığı bir yolculuk sırasında aşırı hız yapıldığında direksiyonda olmadığını söyleyen Huhne’un yalan söylediği, o sırada yanında olan eşini “direksiyondaydım” demeye ve ceza puanlarını eşinin ehliyetine yazdırmaya ikna ettiği öne sürülüyor.
Batı’da sıkça rastladığımız bir etik istifa örneği. Alt tarafı bir trafik cezası hem de yıllar önce demiyor el oğlu. Olaydaki ahlaki pozisyonu dikkate alıyor. Doktora tezini başkasına yazdırarak sahtekarlık yaptığı iddia edilen Dr.Berat Albayrak’ın davranışı şüphesiz bu duruma güzel bir örnek. Üniversitedeki hocaları kandırarak kendisinin yazmadığı bir çalışmayı kendisi yazmış gibi göstermenin acaba bir yaptırımı var mı? Eğer bu iddialar doğru değilse neden yalanmıyor?
KENDİ ŞİRKETİYLE İŞ YAPAN BAKAN
7 mart 2016 tarihinde bir başka enerji bakanı istifasını açıkladı. Kolombiya hükümeti Enerji Bakanı Tomás González Estrada elektrik tasarrufu ile ilgili çalışmaların sonuç vermediği için istifa ettiğini açıkladı. Ancak istifanın gerçek sebebi bir kaç gün sonra belli oldu. Kolombiya başsavcılığı Bakan Estrada hakkında soruşturma açtığını duyurdu. Gerekçe ise bakanlığın Connecta firmasına verilen ihaleler ile ilgili olduğun açıklandı. Firmayı ilginç kılan ise bakan ve aile üyeleri tarafından kurulmuş olması.
Hatırlanacağı gibi Kuzey Irak petrollerinin dünya pazarlarına taşınmasında epey ayrıcalık gören Power Trans şirketi gündeme gelmiş ve şirketin Beraat Albayrak’a ait olduğu iddia edilmişti. Bakan o zaman yayınladığı yazılı bir açıklama ile bunu kesin bir dille yalanlamıştı. Berat Albayrak’ın ortaya çıkan maillerinde Power Trans’a alınacak şoförden yevmiyelere kadar tek karar vericinin Berat Albayrak olduğu kesinlik kazandı. Yani Bakan alakam yok dediği şirketin maaşlarını bile kendisi belirliyordu.
SAVCILIK DELİL YOK DEDİ AMA BAKAN İSTİFA ETTİ
Bulgaristan’da iktidardaki üçlü koalisyon hükümetinin Enerji Bakanı Rumen Ovçarov 2007 yılında istifa etmişti. Bulgaristan’da merkezi ısınma sistemini işleten “Toplofikasia” adlı devlet şirketinde yaşanan yolsuzluk olaylarında bakanın adı geçmişti. Savcılık yaptığı açıklamada bakanın olaya karıştığı ile ilgili ellerinde bir delil olmadığını açıklamıştı. Buna rağmen bakan dedikodulara daha fazla dayanamadı ve başbakana istifasını vermişti.17-25 yolsuzluk soruşturmasında savcılık takipsizlik kararı vermiş ve suçlanan kişiler hakkında bir delil olmadığına hükmetmişti. 17-25 tapelerinde sıfırlama işleri ile ilgilendiği iddia edilen Berat Albayrak’ın tapelerde geçen kalan paralarla Şehrizar konaklarında ev alındığını yalanlanmıştı. Maillerde alınmayan evlere ait aidat borçları bulunuyor!
200 BİN DOLAR İÇİN İSTİFA ETTİ?
Endonezya Enerji Bakanı Jero Wacik Yolsuzlukla Mücadele Ajansı tarafından yolsuzlukla suçlanınca 6 Eylül 2014 tarihinde istifa etti. Bakan , Singapur merkezli Kernel şirketinin geçen yıl ağustos ayında kazandığı ihaleden 200 bin dolar rüşvet almakla suçlanıyordu.
Yine rüşvet iddiaları yüzünden geçmiş yıllarda Brezilya, Tanzanya, Benin, Trininad ve Avustralya enerji bakanları istifa etti.
Bakan Berat Albayrak ve Erdoğan’ın darbeyi herkeslerden önce haber veren eniştesi Ziya ilgen’in adı bir çok enerji firması ile ilgili yolsuzlukta adı geçiyor. Ar Enerji, Zirve Holding ve Power Trans bir yana bir çok ihalede usulsüzlük yapıldığı ve yeni yapılan doğalgaz anlaşmalarında kamunun zarara uğratıldığı sıkça dile getiriliyor. Ancak bugüne kadar bu iddialarla ilgili yasal bir çalışma gerçekleşmedi.
ELEKTRİĞİ KESTİRMEYECEKSİN
2014 yılında Kırgızistan‘da, zorunlu elektrik kesintilerini savunan Enerji ve Sanayi Bakanı Osmonbek Artıkbayev istifa etmek zorunda kaldı. 2015 yılında ülkedeki elektrik kesintilerine çözüm bulamayan Kuveyt Enerji Bakanı Abdülaziz El Ibrahim de görevini bırakmak zorunda kalmıştı. Bolivya ve Norveç’te de bakanlar enerji politikaları sebebiyle hükümetleri ile ters düşüp istifa etmeyi tercih etmişlerdi.
Şubat ayında Berat Albayrak bakanlığının bütçesi ile yapılan meclis oturumunda konuşmuş ve 13 yıldır iktidarda AKP’nin olduğunu unutarak eski-yetersiz hale gelen alt yapılar sebebiyle kesintilerin bir süre daha devam edeceğini duyurmuştu.
FATURALAR YÜKSELDİ İSTİFA GELDİ!
2 Mayıs 2016 tarihinde Belçika Flemenk bölgesi Enerji Bakanı Annemie Turtelboom istifa ettiğini açıkladı. Elektrik faturalarında yapılan vergi düzenlemeleri sonrası ortalama bir ailenin aylık elektrik masrafında 8 euroluk bir artış söz konusu olmuştu. Turtel vergisi olarak halk arasında tepki çeken artış sebebiyle tepkilere dayanamayan Turtelboom görevinden ayrılmak zorunda kaldı.
Yılbaşındaki bütçe görüşmesinde elektriğe zam yapılmayacağını bilakis indirim yapılacağı Bakan Albayrak açıklamıştı. Dün elektriğe yaklaşık yüzde 10 zam yapıldı. Elektrik faturalarında eskiden ayrıntılı olarak açıklanan kalemlerin birleştirilerek kayıp kaçak bedeli altında fazla para alındığını da muhalefetin sıkça dile getirdiği bir iddia.
BİZDE DE İSTİFA EDEN VAR
Enerji Bakanı Cumhur Ersümer, 2001 yılında son zamanlarda gündeme gelen yolsuzluk olayları ile bağlantısı olduğuna dair haberlerin artmasından sonra bakanlıktan istifa etmişti. Dönemin başbakanı Başbakan Ecevit, Enerji Bakanı Cumhur Ersümer’in istifasını teşekkür ederek kabul etti. Ersümer dokunulmazlığının da kaldırılmasını talep etmişti.
