7 Haziran’da Türkiye önemli bir seçim yaşadı. AKP’nin 13 yıllık tek başına iktidarı yıkıldı. AKP yüzde 40,87, CHP yüzde 24.95, MHP 16.29, HDP ise yüzde 13.12 oy aldı. Bu sonuçlara göre AKP 258, CHP 132, MHP 80, HDP 80 milletvekili çıkardı. Hiçbir parti tek başına hükümet kurabilecek çoğunluğu (276) elde edemedi.
CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu, seçim gecesi yaptığı açıklamada, muhalefete ‘koalisyon’ mesajı verdi. Ancak Devlet Bahçeli daha ilk konuşmasında koalisyona kapılarını kapattı. HDP’nin içinde olacağı ya da dışarıdan destekleyeceği hiç bir hükümete destek vermeyeceğini söyledi. Yeniden sandığı işaret etti.
Meclis Başkanlığı seçimi
Seçim sonuçlarının açıklanmasının ardından Erdoğan, günlerce kamuoyunun önüne çıkmadı. Ancak Meclis başkanlığı seçimi için önemli bir hamle yaptı. Deniz Baykal’ı Saray’a davet etti. Baykal Meclis Başkanı olmak istiyordu. Zoraki aday gösterildi. MHP son turda 80 geçersiz oy kullanarak AKP’nin önünü açtı. İsmet Yılmaz, Meclis Başkanı oldu. Erdoğan, hükümeti kurma görevini 9 Temmuz’da, seçimlerden 32 gün sonra verdi.
Koalisyon olmadı
Koalisyon görüşmeleri 13 Temmuz 2015’te başladı, 13 Ağustos’ta bitti. Koalisyon masası devrildi… Davutoğlu, hükümet kurma görevini 45 günlük sürenin dolmasına 5 gün kala iade etti. Ancak Erdoğan, CHP liderine hükümet kurma görevi vermedi.
Dolmabahçe diye bir şey yok!
Tayyip Erdoğan, seçimden önce, “Seni başkan yaptırmayacağız.” diyen HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’a tepkiliydi… 17 Temmuz’da Dolmabahçe mutubakatı diye bir şeyin olmadığını söyledi. 11 Ağustos’ta ise çözüm sürecini ‘buzdolabına’ kaldırdıklarını açıkladı. HDP’lilerin dokunulmazlıkların kaldırılmasını istedi.
Başkanlığını ilan etti!
14 Ağustos’ta memleketi Rize’de ‘başkanlığını’ ilan etti. Erdoğan, “Artık ülkede sembolik değil, fiilî gücü olan bir cumhurbaşkanı var. İster kabul edilsin ister edilmesin, Türkiye’nin yönetim sistemi bu anlamda değişmiştir.” dedi.
Seçim hükümeti kuruldu
Türkiye’yi seçime götürecek seçim hükümeti 28 Ağustos’ta kuruldu. 1 Kasım’da yeni bir seçime gidildi. AKP yüzde 49,5, CHP yüzde 25,32, HDP yüzde 10,76, MHP yüzde 11,90 oy aldı. AKP yeniden tek başına iktidara geldi. Bu arada 7 Haziran’dan 1 Kasım’a kadar yaklaşık 170 şehit verildi.
Dokunulmazlıklar kaldırıldı
Mevcut fezlekelere ilişkin dokunulmazlıklar 20 Mayıs 2016’da 376 oyla kaldırıldı. HDP’lilere yargı yolu açıldı. HDP’liler ifadeye kesinlikle gitmeyeceklerini açıkladı. Önümüzdeki günlerde yeni kriz kapıda.
Ölüm ve yasaklarla ateşten bir yıl
Yakın tarihin kırılma noktalarından biri sayılan 7 Haziran seçimlerinin üzerinden bir yıl geçti. Demokrasi, insan hakları ve özgürlükler konusunda kaygı verici gelişmelere sahne olan Türkiye, ateşten bir seneyi geride bıraktı. 7 Haziran 2015 ila 7 Haziran 2016 arasında yaşanan çatışmalarda 542 güvenlik görevlisi şehit oldu. Kuzey Irak’taki kamplara yapılan hava harekatları dahil olmak üzere öldürülen PKK’lı sayısı 5 bini geçti.
65 kez sokağa çıkma yasağı
Terör örgütünün kazdığı hendekleri kapatmak gerekçesiyle 22 farklı il veya ilçede, 65 kez sokağa çıkma yasağı uygulandı. Türkiye İnsan Hakları Vakfı verilerine göre, çatışma ve yasaklar nedeniyle en az 1 milyon 642 bin kişinin en temel yaşam ve sağlık hakları ihlâl edildi. 338 kişi sivil çatışma ortamlarında hayatını kaybetti. Bunların 78’i çocuk, 69’u kadın.
Sokağa çıkma yasağı uygulanan yerleşim yerlerinde resmi rakamlara göre 11 bin ev yıkıldı. Gerçek rakamlar ise bunun çok daha üzerinde… Sur, Silvan, Nusaybin, Cizre, Silopi, Yüksekova, İdil ve Şırnak merkezden 355 bin kişi göç etmek zorunda kaldı. Çözüm sürecinin buzdolabına kaldırılmasıyla birlikte Kıbrıs harekatından daha ağır bir tablo ortaya çıktı. 1974 yılındaki savaşta 498 şehit verilirken, sadece son bir yılda 542 güvenlik görevlisi şehit oldu.
Terör nasıl geri döndü?
Her şey 7 Haziran’da değişti. HDP yüzde 13 oyla barajı geçip 80 vekil çıkardı. Yüzde 41’de kalan AKP tek başına iktidar olamadı. Kırılma noktası sayılabilecek 7 Haziran seçimlerinden sonra makas değişikliği yaşandı. Ateşten günler başladı, çözüm ve barışın yerini savaş süreci aldı.
Dış politika yere çakıldı
7 Haziran sonrası dış politikada da tam anlamıyla duvara toslandı. 24 Kasım 2015’te bir Rus jeti 17 saniye sınır ihlali yaptığı gerekçesiyle düşürüldü. Moskova ile ipler koptu. Rusya’ya ihracat çöktü, turizm sektörü tarihi dibi gördü. AB ile imzalanan mülteci anlaşması, Davutoğlu’nun görevden alınması ve TMK reformu konusunda yaşanan atışmanın ardından belirsizliğe düştü. Mülteci anlaşması sebebiyle oldukça sert şekilde eleştirilen Almanya’daki Merkel hükumetinin son icraatı 1915 olaylarını ‘soykırım’ olarak tanıması oldu.
Dolar 3 TL’yi gördü
6 Haziran’da 2,66 TL olan Dolar, 7 Haziran’da 2,74’ü gördü. 1 Kasım seçimlerinde AKP’nin tek başına iktidarı da doların ateşini düşüremedi. Daha sonra yaşanan siyasi çalkantılar dolar kurunun 3 TL’ye tırmanmasına görmesine eden oldu. Türkiye genelinde 15 yaş ve üstü işsiz sayısı 2016 yılı Ocak döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 31 bin kişi arttı. İŞKUR’a bu yılın ilk üç ayında işsizlik maaşı almak için başvuranların sayısı da geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 42 artış göstererek 386 bin 246 kişi oldu.
‘400 vekil verin bu iş huzur içinde bitsin’
Türkiye 1 Kasım’da yeni bir seçime giderken gündem değişti. Terörle mücadele öne çıkmaya başladı. Erdoğan’ın, “400 vekil verin bu iş huzur içinde çözülsün” sözü her şeyi özetliyordu. 11 Temmuz 2015’te KCK ateşkesi bitirdiğini açıkladı. 24 Temmuz 2015’te TSK’ya bağlı jetler Kuzey Irak’a PKK hedeflerine hava operasyonu düzenledi. Bu, 3 yıl sonra PKK’ya yapılan ilk askeri operasyon oldu. Ardından sokağa çıkma yasakları başladı.
Tahir Elçi suikastı faili meçhul kaldı
Diyarbakır Baro Başkanı Tahir Elçi’nin 28 Kasım günü Sur ilçesindeki Dört Ayaklı Minare’nin önünde katledilmesi faili meçhul kaldı. Soruşturma çıkmaza girerken, yaşanan her gelişme cinayetin aydınlanmasına yönelik umutları bir bir tüketiyor. Elçi’nin öldürülmesiyle ilgili hazırlanan olay yeri inceleme raporu, cinayetin failli meçhul kalacağını gözler önüne serdi. “Elçi’nin ölümüne neden olan atışın nasıl gerçekleştiği tıbben ve fiziken bilinemez.” denilen rapor, cinayetin aydınlanması konusundaki endişeleri arttırdı.
