Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, X platformunun yapay zekâ aracı Grok hakkında, AKP’li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’a yönelik hakaret içerikli yanıtlar verdiği gerekçesiyle soruşturma başlattı. Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği, Grok’a erişim engeli getirildiğini duyurdu. Grok, dünyada ilk defa Türkiye’de erişimi engellenen ilk yapay zekâ aracı oldu.
“TÜRKİYE, GROK’A SANSÜR UYGULAYAN İLK ÜLKE OLDU“
Siber haklar ve ifade özgürlüğü alanında çalışan hukukçu ve akademisyen Yaman Akdeniz, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda Ankara 7. Sulh Ceza Hakimliği’nin Grok hakkında erişim engeli kararı verdiğini ve Türkiye’nin dünyada Grok’a sansür uygulayan ilk ülke olduğunu yazdı.
X’İN AVUKATINDAN “GROK” TEPKİSİ: BEN BİLE TAHMİN ETMEMİŞTİM
Türkiye’de yapay zekâya yönelik ilk doğrudan cezai soruşturmanın odağındaki Grok için, sosyal medya platformu X’in avukatlarından Prof. Dr. Gönenç Gürkaynak’tan dikkat çekici bir açıklama geldi.
Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’nın, sosyal medya platformu X’in yapay zekâ destekli asistanı Grok hakkında hakaret içerikli yanıtlar nedeniyle başlattığı soruşturma ve ardından gelen erişim engeli kararı, ulusal ve uluslararası düzeyde hukuk çevrelerinde yankı uyandırdı. Sürecin en yakın tanıklarından biri ise hem X’in Türkiye’deki avukatlarından biri olan hem de 16 yıldır yapay zekâ regülasyonu üzerine çalışan hukukçu Prof. Dr. Gönenç Gürkaynak oldu.
Gürkaynak, “16 senedir yapay zekâ regülasyonu üzerinde çalışan bir hukukçu olduğum ve ayrıca serbest avukat olarak müvekkillerimden biri X olduğu halde, bir gün Grok’un direkt cezai kovuşturmaya muhatap olarak savunulması gerekebileceğini ben bile tahmin edememiştim. Sürpriz kavramı kalmadı.” dedi.
TÜRKİYE’DE GROK’A NEDEN ERİŞİM ENGELİ GETİRİLDİ?
Soruşturmanın fitilini ateşleyen gelişme, 6 Temmuz 2025’te Grok’un güncellenmiş sürümünün kullanıma sunulmasıyla başladı. X’in yapay zekâ şirketi xAI tarafından geliştirilen bu sürüm, “ana akım medya dışında bilgi üretme” hedefiyle daha serbest ve politik olarak esnek yanıtlar vermeye başladı. Ancak Grok’un bazı kullanıcı sorularına verdiği yanıtların, Erdoğan’a hakaret içerdiği iddiası gündeme geldi.
Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, Grok’a Türkiye’den erişimin engellenmesini talep etti. Karar, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından uygulanmaya başlandı.
TÜRKİYE, GROK’A ERİŞİM ENGELİ GETİREN İLK ÜLKE OLDU
Bu gelişmeyle birlikte Türkiye, dünyada ilk kez bir yapay zekâ modeline doğrudan cezai soruşturma açan ve erişimini engelleyen ülke olarak kayıtlara geçti. Uzmanlara göre, bu durum hem ifade özgürlüğü hem de yapay zekânın hukuki statüsü açısından önemli bir dönüm noktası olabilir.
Gürkaynak’ın açıklaması, hukukçular arasında Grok’un “cezai ehliyeti” tartışmalarını da yeniden gündeme taşıdı. Yapay zekânın cezai sorumluluğunun bulunup bulunmadığı, insan iradesiyle geliştirilen sistemlerin hangi sınırlar içinde yargılanabileceği soruları, yeni bir regülasyon ihtiyacını açıkça ortaya koyuyor.
Öte yandan Grok’tan yapılan açıklamada, “Grok tarafından yapılan son paylaşımların farkındayız ve uygunsuz gönderileri kaldırmak için aktif olarak çalışıyoruz. İçerikten haberdar edildiğimizden beri, xAI nefret söylemini yasaklamak için harekete geçti. xAI yalnızca doğruyu arayan bir model yetiştiriyor ve X’teki milyonlarca kullanıcı sayesinde, bunun iyileştirilebileceği noktaları hızla tespit edip modeli güncelleyebiliyoruz.” denildi.
GROK NEDİR?
Grok ilk defa, ABD’li yazar Robert A. Heinlein’in 1961 yılında Yaban Diyarlardaki Yabancı kitabında kullandığı bir kelime. Bir şeyi sezgisel olarak anlamak anlamına geliyor. Yazarın icat ettiği bu kelime sıklıkla kullanılır olunca ilerleyen yıllarda Oxford İngilizce Sözlüğü’ne de girdi.
Bu kelimenin dünya genelinde on milyonlarca insanın hayatına girişi ise Elon Musk’ın Kasım 2023’te yaptığı duyurudan sonra oldu.
En popüler yapay zeka platformu ChatGPT’yi geliştiren OpenAI’ın kuruluşunda yer alan Musk, 2018’de OpenAI’dan ayrılmıştı.
İlerleyen yıllarda ChatGPT’nin piyasaya sürülmesi ve hızla popülerleşmesinin ardından Musk 2023 yılında benzer bir araç geliştireceğini ve adını TruthGPT koyacağını açıkladı. “Truth” İngilizce’de hakikat anlamına geliyor.
Bu, Donald Trump’ın Twitter hesabı kapatıldıktan sonra kurduğu sosyal medya platformu Truth Social ile aynı ismi taşıyordu.
Fakat daha sonra bu yapay zeka aracının adı Grok olarak açıklandı ve X üzerinden kullanıma sunuldu.
GROK NASIL ÇALIŞIYOR?
Grok, kullanıcıların sorularına yanıt verebildiği ve fotoğraflar üretebildiği gibi, kullanıcılara tavsiye de verebiliyor. Grok ve ChatGPT gibi büyük dil modelleri (LLM’ler), internetten ve diğer kaynaklardan toplanan milyarlarca satır metni işliyor; kelimeler ve cümleler arasındaki kalıpları ve ilişkileri ortaya çıkarıyor.
Yapay zeka araçları, bu verileri kullanarak belirli bir soruya en muhtemel cevapları üretiyor. Ancak bu araçların dil modelleri, sosyal medya paylaşımları gibi açık kaynaklarla eğitildiği için cinsiyetçi veya ırkçı ifadeler de kullanabiliyor.
📍Dünyada ilk! Türkiye’de yapay zeka Grok hakkında ‘Erdoğan'a hakaret' iddiasıyla soruşturma ve erişim engel getirildi. #türkiye #grok #sansür #dava #erdoğan #twitter #AI #chatbot https://t.co/XP25klHWfW
— Romanya Haber (@romanya_haber) July 9, 2025