Moldova Başbakanı Maia Sandu, Orizont okullarından 7 öğretmenin yasalar ve insan hakları çiğnenerek sınır dışı edilmesine dair açılan dosyanın azami ciddiyetle ele alınması ve sorumluların cezasız bırakılmaması çağrısı yaptı. Sandu, skandal mahiyetindeki olaydan İstihbarat Kurumu’nun o dönemki başkanı ve yardımcısını sorumlu tuttu.
6 Eylül sabahı Kişinev sokaklarındaki sessizlik, bir kadının kaçırılan eşinin arkasından ”Nereye götürüyorsunuz onu, Bırakın!” çığlığıyla bozuldu. İstihbarat elemanları Orizont okullarında çalışan 7 öğretmenden kimisini evinden, kimisi yoldan, kimisi okul bahçesinden zor kullanarak gözaltına aldı. Kapısı kırılarak alınan bir öğretmen, sosyal medya hesabından ‘Kaçırıyorlar beni.’ yazabildi.
ÜÇ MAYMUNU OYNADILAR
Öğretmenlerin nereye götürüldüğü kamuoyundan saklandı. Cumhurbaşkanı dahil tüm yetkililer ilk kez duymuş gibi tepki verdi. Türk öğretmenlerin Çorlu havaalanına indiği bir gün sonra medyaya yansıdı. Takip eden günlerde veliler, öğretmenler, öğrenciler protesto gösterileri düzenledi. Moldova kamuoyunu derinden etkileyen olay, zaman geçse de gündemdeki yerini korumaya devam etti.
BUGÜN HİÇBİRİ KOLTUĞUNDA DEĞİL
7 aileyi darmadağın eden, 18 çocuğu babasız bırakan travmatik olayın üzerinden bir yıl geçti. Bugün cumhurbaşkanı dışında o günkü sorumluların hiçbiri koltuğunda değil. Geride kalan süre içinde birçok yasa dışılık hukuksuzluk ortaya döküldü. İltica eden öğretmenlerin, işkence yapıldığı uluslarararası raporlara girmiş bir ülkeye deport edilmesinden, hiçbir öğretmenin ülkeden resmi çıkışının yapılmamasına kadar bir dizi skandal konuşuldu.
Öğretmenlerin avukatları uluslararası mecralarda girişimlerde bulundu. İlk sonuç Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nden alındı. Mahkeme 11 Haziran’da, Moldova’yı 125 bin euro para cezasına mahkum etti.
Skandalla ilgili ilk soruşturma 11 ay sonra açıldı. Haziranda kurulan Batı yanlısı-Rus yanlısı koalisyon hükümeti, soruşturmanın arkasında durdu. Başbakan Maia Sandu, olayın birinci yıldönümü nedeniyle konuyu gündemine aldı.
AZAMİ CİDDİYETLE SORUŞTURMA
Başsavcılığa ve Kişinev savcısına seslenen Başbakan Sandu isteklerini şöyle sıraladı: ”Bu dosya azami ciddiyet içinde araştırılsın, kamuoyu uygun zamanda aydınlatılsın, gelişmeler ilgili kurumlara aktarılsın, kusurlu bulunanlar cezalandırılsın.”
BULGULAR İSTİHBARAT YÖNETİMİNİ İŞARET EDİYOR
Moldova Başbakanıne göre eldeki veriler, İstihbarat Kurumu’nun o dönemki yöneticilerini işaret ediyor. ”Bulgular, emri başkan Vasile Botnari’nin verdiğini, yardımcısı Alexandru Baltaga’nın bu emri icra ettiğini gösteriyor.” diyen Sandu savcılardan, muhatapların kimliğine bakmaksızın ve gevşekliğe meydan vermeden olayın üzerine gitmelerini istedi. Moldova Başsavcı vekili Dumitru Robu, dosyanın yakın zamanda mahkemeye gönderileceğini duyurdu.
1 YIL SONRA 2 GÖZALTI
2 Ağustos’ta açılan soruşturma kapsamında dün akşam saatlerinde Göçmenlik ve İltica Bürosu şefi ile İstihbarat Kurumu’nda o dönem müdür yardımcısı olarak görev yapmış bir kişi gözaltına alındı. İçişleri Bakanlığı, 72 saatliğine göz altına alınan kişilerin açığa alınacağını duyurdu.
UNUTMAYACAĞIZ, UNUTTURMAYACAĞIZ
Olayın yıldönümü nedeniyle Orizont okulları yönetimi bir açıklama yayınladı. Hukuksuzca sınır dışı edilen öğretmenlerin isimlerinin tek tek sayıldığı metinde, ‘7 aile dağıldı, 18 çocuk babasız kaldı.’ tespitine yer verildi. Açıklama şu kararlılık mesajıyla son buldu: ‘’Bu suçun emrini veren, suçu organize eden, yöneten ve yerine getirenleri asla unutmayacağız. Bir daha tekrarlanmaması için unutmamalıyız.”
Kişinev Türk Büyükelçiliği önünde ‘Öğretmen terörist değildir’ protestosu